Kastêel van Wyndoale: verschil tussen versies

(Vertalinge Nederlandstalige wikipedia)

 

Den oorspronkelike burchte wier volgens latere kronieken ipgericht deur Robrecht de Friês, grave van Vlaendern, ip 't ende van de 11de eeuwe. D'oedste vermeldinge van de burchte in een bronne van tonne, 't dagboek van Galbert van Brugge, is van 1127. Daeruut bliekt da de burchte gebruukt wier als uutvalsboasis voe militaire operaties.

 

't Vele bus was een ideael jachtterring voe de gravelike familië en eur gastn. Ip de burchte was-t-er wok diplomatiek overleg. In 1297 sloot Gwijde van Dampierre adoar een alliantieverdrag met den Ingelse keunink Edward den eersten.

 

In 1298 kwam Wiendale deur verervinge in d'an van de graven van Naem, ne joengerdere tak van 't huus van Dampierre. De grave Jan van Naem, erfde tope met de burchte van Wiendale ook de gelieknamige heerlikheid, die twientig jaer te voorn deur ze vader Gwijde van Dampierre was gemakt. Wiendale zag of oender zwaere belegeringn in 1302 bie de Guldenspoornslag, en in 1325 bie den Ipstand van de Kustvlakte, mo wier assan erbouwd. Toe in 1366 resideerde de grafelike familië van Naem regelmatig in Wiendale. 't was verzekers ier da Blanche van Naem, dochter van graef Jan, ipgroeide en eur toekomstigen echtgenoët, de keunink Magnus Eriksson van Zweden leerde ken in 1334.

 

Achter een periode van verwaerlozinge verkocht graef Jan III van Naem in 1407 de burchte en d'heerlikheid an de Bourgondische hertog Jan zoender Vreze. De dien schoenk 't drie jaer later ip ziene toer an ze schoënzeune, graef (en vanaf 1417 (h)ertog Adolf II van Kleef, als onderpand voe de bruudschat van ze dochter Maria.

 

 

In 1463, achter e verdelinge bin d'hertogelike familië, kwam Wiendale in d'an van e joengere stake van d'hertogen van Kleef: d' heren van Ravenstein. Adolf van Kleef en ze zeune en ipvolger Filips van Kleef verbouwden de burchte toe e vreed schoon jachtslot en z'oentvingen daer vorsten en adelman. Filips de Schone, de latere Habsburgse vorst van de Nederlan, beschreëf Wiendale ip da moment als “'t schonste butenverbluuf in Vlaendern”.

 

In 1482, beist da ze in Wiendale gaen jagen was, viel d'hertoginne Maria van Bourgondië van eur perd. Z'is later gestorven an eur kwetseuren. Achter da ze doëd was, is toe orloge gekomn tusn eurne weewnare, den autoritaire aertshertog Maximiliaen van Oostenrik. Omda de kasteelhere Filips van Kleef in 1488 voe d'ipstandelingn koos, en Duutse troepen vele schae gedaen an't kasteel en neerhof. De schone perdestaln, die 't schonste waern van heel 't kasteeldoming wiern ofgebrand. De kasteelhere liet de schae ersteln, en breidde 't kasteel en neerhof uut. Surtoe achter 1523, achter dat em ze kasteel in Edingen was kwiet gegrocht, was Filips van Kleef vele ip 't kasteel van Wiendale, en j'ontvieng dae ze maten. Achter dat em in 1528 doëd gonk wier der nen inventaeris van 't kasteel gemakt. 't Had ton drie verdiepen en wel vichtig kamers, waeronder verschilnde gastenkamers.

 

Achter 1528 keerde Wiendale were no den hoofdtak van d'hertogen van Kleef. De die weunden zelve nie ip't kasteel, mo der logeerden wel hoge pieten. Under keuninklike verwanten Karel V en de landvoogdesse Maria van Hongarije verbleven meerdere keren in 't kasteel. In de twidden helft van de 16de eeuwe verminderde d'interesse van de Kleefse hertogen voor under Vlamse eigendom. De godsdienstorlogen en den Ipstand tegen Spajje leidden in 1578 toe de vernielinge van e deele van 't kasteel, waebie wok de donjon ipbrandde. Uut die periode dateren d'oedste afbeeldieng van 't kasteel: e detail uut de grote kaerte van 't Brugse Vrije geschilderd deur Pieter Pourbus uut 1568 en een anonieme tekeninge uut 1612, vroeger (verzekers verkeerd) toegeschreven an Jan Bruegel.

 

 

In 1609 stierf de zwakzinnigen hertog Johan Willem van Kleef kienderloës. Daerachter begost er nen ipvolgingsstried tusn verschillende Duutse vorsten. Die Guliks-Kleefse ipvolgingsstried endigde (voorlopig) in 1614 met 't Verdrag van Xanthen, waebie de keurvorst Johan Sigismund van Brandenburg en den hertog Wolfgang Willem van Palts-Neuburg d'erfenisse onder undersche tween verdeelden. D'heerlijkheid Wiendale kwam azo in d'an van Palts-Neuburg.

 

 

 

In 1792 vieln Franse revolutionaire troepen d'Oostenrikse Nederlan bin en stopten de feodale rechtsorde van 't ancien régime. De kasteelhere van Wiendale, Karel Theodoor, liet heel de imboedel en d'archieven ip karren laen en no ze Duutse residenties in Düsseldorf, Mannheim en München voern. D'heerlikheid en 't kasteel wiern an geslegen deur de Fransche Staët, die 't beheerde lik nationael goed. Volgens onbevestigde bron hield in die periode de buswachter van Wiendale café in 't kasteel met als uuthangbord “Au Château de Wynendale”. In 1811 en de troepen van keizer Napoleon Bonaparte heel 't kasteel vermoost zodanig dat er mo zuste ruwien overbleven.

 

In 1825, beist d'Hollandse periode, wier 't kasteeldoming openbaer verkocht aan e Waalse, industriële groep Lefebvre-Dehults. De die lietn 't bus van Wiendale helegans leegkapn. 't Faillissement van underen financier, de bankier Isidore Warrocqué, leidde toe de verkoop van Wiendale.

 

In 1833 wier 't kasteeldoming gekocht deur ne Bruusselse bankier en verzekerare Josse-Pierre Matthieu, mede-iprichter van de Société Générale (SG) en schatbewaerder van de Bank van de SG. Tusn 1837 en 1852 liet em 't kasteel helegans herbouwen, met integratie van 't bewaerde gedeelte van 't laetmiddeleeuwse rechtergedeelte.

De familie Matthieu (seins 1953 Matthieu de Wynendaele) is vandage nog assan den eigenare van 't kasteel en beweunt in e gedeelte dervan. Een ander gedeelte is seins 1984 ingericht als museum en open gesteld voe bezoekers. In 1980 wier 't kasteel beschermd als monument.

 

In 2006 opende in 't museumgedeelte een nieuwe multimediaele presentaetie van 't kasteel. 't portiershuus uut de 19de eeuwe wier ingericht als bezoekerscentrum. d'Uutbaetinge is in d'an van de Dienst voe Toerisme van de stad Torhout.

 

Ip 't kasteeldoming is't'er voors nog nen ieskelder, e kapelle en serren uut de 19d'eeuwe die gintegreerd wiern in het museumcircuit. De meur waëtegen dat de serre leunt en de waterbassing der nevest ligt, zien resten van de meur en gracht van rond 't vroegere neerhof. Ze zien zeker van voë de jaren 1900.