Kroaizje: verschil tussen versies

Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
Foroa (discuusjeblad | bydroagn)
kGeen bewerkingssamenvatting
Foroa (discuusjeblad | bydroagn)
k 'n bitje erwerkt
Regel 1:
{{beg}}De '''Kroaizje''' of '''koeroazje''' es iets dajje nôdig eit oaje allêne of biekans allêne iet lastigs moe doen terbinst datter olle sôorten van tegenwerkienge es. Kroaizje is êen van de vier kardinoale deugden, en psychologisch kenmerk en en karaktertrek. Het is de meugelikhie de confrontoatie met lichoamelijke pine, tegenslag en levensbedreiging, onzekerhie en intimidoatie an te nemen en te deurstoan. Soms ester onderschid gemakt tussen lichoamelike kroaizje en morele kroaizje.
 
<br>Kroaizje of moed eije dus nôdig vô en bizondre grôte en lange inspannienge te doen, vô en indernisse te nemen woa dajje schrikkelijk tegen ipzie of vô iets te beginn da schier onmeugelik es vô te lukken.
<br>Kroaizje komt van 't Franske "courage".
<br>Er zin der die peizen da dadde en typische eigenschap is van de West-Vloamiengen (zie bronnen): nie vele zeggen moa veel kroaizje. Doardeure zinder allesins vele West-Vloamiengen en [[Flandrien|Flandriens]] beroemd gekomn.
 
[[Image:Luca Giordano 003.jpg|thumb|250px|De kroaizje wordt geëerd met een lauwerkranse]]
 
==Deugd==
Kroaizje is het tegendêel van laffehie, maar ook van leeghie of zwakkehie. An 't ander uterste van kroaizje ligt roekelôoshie, stootmoedighie zonder bezinnienge, zonder rekenienge t'ouden met 't lot of den toevol, zonder nederighie tegenover zichzelve en barmertighie tegenover andren.
 
Kroaizje als deugd veronderstelt ne vorme van belangelooshie, altruïsme of edelmoedighie. Kroaizje is ne deugd oat'ie in dienste stoat van ne mins of van en algemêne of edelmoedige zoake.
 
Kroaizje es nôdig oajje me kennisse, wishied en gelôof nie me mêe toekomt. 't Es de kennisse van de diengen die te vrêzen zin, achter de kennisse, en van de diengen die 't nie zin (zie o.a. Plato).
 
Kroaizje eit betrekkienge ip de angst en dreigienge in de toekomst, maar vôorol ip 't heden. Kroaizje bestoat vôoral in 't heden, het mêest nabieë roakpunt met de noaste toekomste, stante pede. De wille om in de toekomste courageus te zin of in het verleden courageus te zin gewist es veelêer denkbildig en laf.
 
Kroaizje is individueel en persôonlik. Het is gêen geweten maar een besluut, gêen gedacht moar ne doad. Kroaizje es soms een zoake van wils - of gêesteskracht genoemd, 't streven blie te zin en wel te doene tegenover d'indernissen, die tallôos zin (zie o.a. Spinoza).
 
Debdien die vecht met de kroaizje van de wanôpe, doet dadde uut colère of hoat, omdat 't moet, omdat het tegenoverdêel lafhie zou zin, omwille van de schônehie & het ethische.
 
==Karaktertrek==
Kroaizje es als karaktertrek 't feit dajje nie rap benauwd ziet, ofwel omdajje er letter gevoelig voor ziet, ofwel omdajje benauwdighie gemakkelijk of zelfs geirne verdroagt.
 
==Bronnen==
*{{Aut|André Comte-Sponville}}, ''Kleine verhandeling over de grote deugden'', Uitgeverij Atlas, 1997, p.59-77
* [http://www.vub.ac.be/TOR/main/publicaties/downloads/t2003_41.pdf Een verkennend onderzoek naar regionale verschillen in studieprestaties in Vlaanderen en de oorzaken ervan]
* [http://www.vacature.com/scripts/Actueel/display-article.asp?ID=7836&artCount=5&startPos=1&artsLoaded=1 Vacature - De vijf dromen van West-Vlaanderen]
* [http://jsp.vlaamsparlement.be/docs/stukken/bz1992/g15-6-h-.pdf Betreffende doorzettingsvermogen Vlamingen in 't algemeen]
 
[[de:Tapferkeit]]
[[en:Courage]]
[[es:Valor]]
[[fr:Courage]]
[[he:אומץ]]
[[it:Coraggio]]
[[nl:Moed]]
[[pl:Kuraż]]
[[pt:Valor]]
[[sv:Mod]]