Manilln: verschil tussen versies

Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
Astro (discuusjeblad | bydroagn)
k →‎Externe koppelienge: gedichtje (met audio) over manillen
k sv 1.1a
Regel 1:
[[Ofbeeldienge:ManillenpiekensManillenpykens.JPG|thumb|300px|De 8 kart'n va piekenspykens. Boven (vlnr): oaze, manille, êre, vrouwe, zot. Oender: 9, 8, 7]]
 
'''Manilln''' (oek wel uutgesproken liklyk ''manie'n'') is e [[kartspel]] voe deurgoans 4 persôon. 't Is verzekers 't gekendste kartspel i [[West-Vloandern|West-Vloanderen]].
 
== De vôorbereiding ==
In dit kartspel zin der 4 sôorten: kloavers, piekenspykens, koekens en ertens. Je moe speeln mè 32 kart'n. Je pakt dus êerst e voerol van iedere sôorte:
* de manille (de tiene) - 5 punt'n weird
* 'n oaze (de êen) - 4 punt'n
Regel 23:
Peist êen va de spelers van de tegnpartie: 'dat is e goein troef', ton meug 'n kloppn: vanaf toen telln de punt'n dubbel. De tegenpartie meugt oek tegenklopp'n: toen telln de punt'n vierdubbel.
 
D'n êesten speler (die lienks zit van de dêler) komt ut mè e karte: 't is gelikgelyk va wuffer sôorte. Ol d'ander spelers moet'n nu volgn. Ze moet'n dus dezelfde sôorte op tafel smiet'n liklyk woamèi datter is uutgekomn.
 
Kuj ni volgn? Ton moe je koopn. Koopn kud ollêne mèt e troefkarte. E troef is mêer weird da gelikgelyk wuffer andere sôorte: e troef va ert'n zeven is dus sterker dan e manille va piekenspykens.
Je meugt nie oenderkoop'n. Dat is e troef smiet'n die lêger is da de troef die ol op toafel legt. Tenzie daj ni anders kut.
 
Wie dat e slag ku binnoaln meugt uutkomn. En da goat azo deure toet an ol de kart'n op zin.
 
Bedoeling van 't spel is om zovele meugelikmeugelyk punt'n 't oaln. Je moet dus zovele meugelikmeugelyk sloagn binn oaln. Dat kuj deur e karte te smiet'n die beter is da wuk dat er op toafel legt: ofwel een hogere weirde, ofwel deur te koop'n.
 
An ol de kart'n op zin, moej de punt'n teln. Van dat totoal trek je 30 punt'n of. En de rèste schrief je op e bladje. Mêestoal is dat in 2 kolomn mè vaboovn e "W" en e "Z" (wiederwyder/ziederzyder). E vôorbeeld: pakt dat de punteweirde van ol je kart'n 42 is. Je trekt er 30 van of: toen e je 12 punt'n gemakt.
Kom je in de telling 30-30 ut, ton is 't "plat": niemand makt e punt (sommigte spelers speeln toe voe dubbel punt'n in 't volgend spel, moa dat is nie algemêen).
Je speelt toet dat er e duo 101 punt'n oalt.
 
Aje troef makt, meug je oek zegn "muul!". Dat wil zeggn dat er gèn troef is. Ton telln de punt'n dubbel. Mêestol zeg je "muul" ajje e stievestyve goe karte et, moa atter gèn sôorte is die domineert.
Soms zegt de dêler oek "blendn muul". Toen et'n ze kart'n nog ni ezien. De punt'n telln toe vierdubbel. Da gebeurt mêestol a je in de punt'n verre achter stoat, moa 't is nie stiefstyf geapprecieerd deur 'echte' karters.
 
==Termn==
* Renong: e sôorte koart'n woavan aj ginne en et. 't Is interessant omdaje toene ku koopn ofwel vett'n op je moat.
* Vett'n: punt'n smiet'n op en and da je moat goat oaln.
* Vlucht noar Egypte: in 't begun stivestyve oge koartn vett'n (bevôorbeeld omda je e masse koart'n et van e sôorte die gin troef is).
* Muul: zoender troef voe dubbel punt'n. Oltemets zeggn dien die toene muul makt: "Komse mor uut!".
* Plat: de punt'ntellieng is 30-30, dus niemand oalt punt'n (oek wel e ''platte tette'' enoemd; moa das nie algemêen).