|
[[Ofbeeldienge:Manillenpykens.JPG|thumb|300px|De 8 kart'n va pykens. Boven (vlnr): oaze, manille, êre, vrouwe, zot. Oender: 9, 8, 7]]
'''Manilln''' (oek wel uutgesprokenuutgesprook'n lyk ''manie'n'') is e [[kartspel]] voe deurgoans 4 persôon'n. 't Is verzekers 't gekendste kartspel i [[West-Vloandern|West-Vloanderen]].
== De vôorbereiding ==
In dit kartspel zinzyn der 4 sôorten: kloavers, pykens, koekens en ertens. Je moe speeln mè 32 kart'n. Je pakt dus êerst e voerol van iedere sôorte:
* de manille (de tiene) - 5 punt'n weird
* 'n oaze (de êen) - 4 punt'n
Êen persôon begunt de kart'n te kappeln. De persôon die reks va nem zit, e nu de keuze:
* e meugt e paksje kart'n (mistes 3) ofneemn en oloender leggn: dat doe ze om te belett'n da de dêler zou kunkunn'n zeurn.
* e meugt op de kart'n klopp'n: ton verandert d'r niet'n an de volgorde vavan de kart'n.
De dêler gèft an elks van de 4 spelers 8 kart'n (êest 3, toe 2, e toe were 3).
== De regels ==
De dêler meugt troef moaknmoak'n. AjjeA je vele ert'ns et, zeg je ton: "Ert'ns troef!". Pas nu meugt de moat vavan de dêler zenz'n eign kart'n bekieknbekyk'n.
Peist êen vavan de spelers van de tegnpartieteegnparty: 'dat is e goein troef', ton meug 'n kloppnklopp'n: vanaf toen telln de punt'n dubbel. De tegenpartietegenparty meugt oek tegenklopp'n: toen telln de punt'n vierdubbel.
D'n êesten speler (die lienks zit van de dêler) komt utuut mè e karte: 't is gelyk va wuffer sôorte. Ol d'ander spelers moet'n nu volgn. Ze moet'n dus dezelfde sôorte op tafel smietsmyt'n lyk woamèi datter is uutgekomn.
KujKu j'ni volgn? Ton moe je koopnkoop'n. KoopnKoop'n kud ollêne mèt e troefkarte. E troef is mêer weird dadan gelyk wuffer andere sôorte: e troef vavan ert'n zeven is dus sterker dan e manille vavan pykens.
Je meugt nie oenderkoop'n. Dat is e troef smietsmyt'n die lêger is dadan de troef die ol op toafel legt. TenzieTenzy dajda j'ni anders kut.
Wie dat e slag ku binnoaln meugt uutkomn. En da goat azo deure toet an ol de kart'n op zinzyn.
Bedoeling van 't spel is om zovele meugelyk punt'n 't oaln. Je moet dus zovele meugelyk sloagn binn'n oaln. Dat kujku j'deur e karte te smietsmyt'n die beter is dadan wuk dat er op toafel legt: ofwel een hogere weirde, ofwel deur te koop'n.
An ol de kart'n op zinzyn, moejmoe j'de punt'n telntelln. Van dat totoal trek je 30 punt'n of. En de rèste schriefschryf je op e bladje. MêestoalMêestol is dat in 2 kolomn mè vaboovn e "W" en e "Z" (wyder/zyder). E vôorbeeld: pakt dat de punteweirde van ol je kart'n 42 is. Je trekt er 30 van of: toen e je 12 punt'n gemakt.
Kom je in de telling 30-30 utuut, ton is 't "plat": niemand makt e punt (sommigte spelers speeln toe voe dubbel punt'n in 't volgend spel, moa dat is nie algemêen).
Je speelt toet dat er e duo 101 punt'n oalt.
AjeA je troef makt, meug je oek zegn "muul!". Dat wil zeggn dat er gèn troef is. Ton telln de punt'n dubbel. Mêestol zeg je "muul" ajjea je e styve goe karte et, moa atterat er gèn sôorte is die domineert.
Soms zegt de dêler oek "blendnblend'n muul". Toen et'n ze kart'n nog ni ezien. De punt'n telln toe vierdubbel. Da gebeurt mêestol a je in de punt'n verre achter stoat, moa 't is nie styf geapprecieerd deur 'echte' karters.
==Termn==
* Renong: e sôorte koart'n woavan aja j'ginne en et. 't Is interessant omdajeomda je toene ku koopnkoop'n ofwel vett'n op je moat.
* Vett'n: punt'n smietsmyt'n op en and da je moat goat oaln.
* Vlucht noar Egypte: in 't begun styve oge koartnkoart'n vett'n (bevôorbeeldbyvôorbeeld omda je e masse koart'n et van e sôorte die gin troef is).
* Muul: zoender troef voe dubbel punt'n. Oltemets zeggn dien die toene muul makt: "KomseKom se mor uut!".
* Plat: de punt'ntellieng is 30-30, dus niemand oalt punt'n (oek wel e ''platte tette'' enoemd; moa das nie algemêen).
| 