Manilln: verschil tussen versies

Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
k sv 1.1b
spelling verbeterd
Regel 1:
[[Ofbeeldienge:Manillenpiekens.JPG|thumb|300px|De 8 kartn va pykens. Boven (vlnr): oaze, manille, êre, vrouwe, zot. Oender: 9, 8, 7]]
 
'''Manilln''' (oek wel uutgesprook'n lyklik ''manie'n'') is e [[kartspel]] voe deurgoans 4 persôon'n. 't Is verzekers 't gekendste kartspel i [[West-Vloandern|West-Vloanderen]].
 
== De vôorbereiding ==
Regel 17:
* e meugt e paksje kartn (mistes 3) ofneemn en oloender leggn: dat doe ze om te belettn da de dêler zou kunn'n zeurn.
* e meugt op de kartn klopp'n: ton verandert d'r nietn an de volgorde van de kartn.
De dêler gèftgift an elks van de 4 spelers 8 kartn (êest 3, toe 2, e toe were 3).
 
Ge kunt ôok manill'n me 3 of me 2, momoa de regels zyn toen nateurlik 'n bitje anders ...
 
== De regels ==
De dêler meugt troef moak'n. A je vele ertns et, zeg je ton: "Ertns troef!". Pas numoa meugt de moat van de dêler z'n eign kartn bekyk'nbekykn.
Peist êen van de spelers van de teegnparty: 'dat is e goein troef', ton meug 'n klopp'nkloppn (of "meegoan"): vanaf toen telln de puntn dubbel. De tegenparty meugt oek tegenklopp'n: toen telln de puntn vierdubbel.
 
D'n êesten speler (die lienks zit van de dêler) komt uut mè e karte: 't is gelykgelik va wuffer sôorte. Ol d'ander spelers moetn nu volgn. Ze moetn dus dezelfde sôorte op tafel smytn lyklik woamèi datterdat er is uutgekomn.
 
Ku j'ni volgn? Ton moe je koop'nkoopn. Koop'nKoopn kud ollêne mèt e troefkarte. E troef is mêer weird dan gelykgelik wuffer andere sôorte: e troef van ertn zeven is dus sterker dan e manille van pykens.
Je meugt nie oenderkoop'n (of oendertroev'n). Dat is e troef smytn die lêger is dan de troef die ol op toafel legt. Tenzy da j'ni anders kut.
 
Wie dat e slag ku binnoaln meugt uutkomn. En da goat azo deure toet an ol de kartn op zyn.
 
Bedoeling van 't spel is om zovele meugelykmeugelik puntn t't oaln. Je moet dus zovele meugelykmeugelik sloagn binn'n oaln. Dat ku j' deur e karte te smytn die beter is dan wuk dat er op toafel legt: ofwel een hogere weirde, ofwel deur te koop'nkoopn.
 
An ol de kartn op zyn, moe j' de puntn telln. Van dat totoal trek je 30 puntn of. En de rèste schryf je op e bladje. Mêestol is dat in 2twee kolomn mè vaboovn e "W" en e "Z" (wyder/zyder). E vôorbeeld: pakt dat de punteweirde van ol je kartn 42 is. Je trekt er 30 van of: toen e je 12 puntn gemakt.
Kom je in de telling 30-30 uut, ton is 't "plat": niemand makt e punt (sommigte spelers speeln toe voe dubbel puntn in 't volgend spel, moa dat is nie algemêen).
Je speelt toet dat er e duo 101 puntn oalt. (Inin de streke van [[Brugge]] speel'n ze oltyd 12 dêlen in e party).
 
A je troef makt, meug je oek zegn "ne muul!" of " 'k goa zoender". Dat wil zeggn dat er gèn troef is. Ton telln de puntn dubbel. Mêestol zeg je "muul" a je e styve goe karte et, moa at er gèn sôorte is die domineert.
Soms zegt de dêler oek "blend'n muul". Toen etnet 'n ze kartn nog ni ezien. De puntn telln toe vierdubbel. Da gebeurt mêestol a je in de puntn verre achter stoat, moa 't is nie styf geapprecieerd deur 'echte' karters.
 
==Termn==
* Renong: e sôorte koartn woavan a j'ginne en et. 't Is interessant omda je toene ku koop'nkoopn ofwel vettn op je moat.
* Vettn: puntn smytn op en and da je moat goat oaln.
* Steek'n of wegsmytn: oej nie kunt volg'n up je moat e koarte smytn die toogt in wukke sôorte dajda j' gie puntn kunt oalen. Ofwel smyt je êen weg van de sôorte daj sterk in zit (=wegsmytn), ofwel smyt je êen weg van d'andre sôorte van 't zelfste kleur (=steek'n).
* Vlucht noar Egypte: in 't begun styve oge koartn vettn (byvôorbeeld omda je e masse koartn et van e sôorte die gin troef is).
* Muul: zoender troef voe dubbel puntn. Oltemets zegt 'n dien die toene muul makt: "Kom se mor uut!".
* Plat: de puntntellieng is 30-30, dus niemand oalt puntn (oek wel e ''platte tette'' enoemd; - moa dasda's nie algemêen).
 
== Externe koppelienge ==
*[http://www.manillen.be R&R's Manillen game]
*[http://www.sint-janscollege.be/projecten/dialect/poefra10.htm E gesprook'ngesprookn gedichtje in 't Vlemsch]
 
[[Categorie:Obbie]]