Slag by Nieuwpoorte: verschil tussen versies
Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
Geen bewerkingssamenvatting |
-like → -likke ! |
||
Regel 1:
De '''Slag by Nieuwpoorte''' wos e directe confrontoasje tusschn d'Ollanders en de Spoanjoardn in [[1600]] da bepoalend eit gewist vo de voddere betrekkiengn tusschn de upstandige [[
=Anleidienge=
An 't ende van de XVIe eeuwe wos den Spoanschn keunienk [[Filips II]] de [[
[[Ofbeeldienge:Landvoogden Albrecht en Isabella van Oostenrijk.jpg|thumb|left|D'eirtsertoogn Albrecht en Isabella deur [[Peter Paul Rubens|Rubens]] geschilderd.]]
Voe van die probleemstreekn of te geroakn, goaft y ze an zyn dochter, de infanta Isabella, en eurn vint, ertog [[Albrecht van Oostenrijk]]. D'ofsproake wos dan ze zyder onofankelik over de [[Spoansche Nederlandn]] mochtn regeern. Moa mochtn ze zyder gin joenges en krygn, toen zoudn de
De eirtsertoogn [[Albrecht en Isabella]] (reg. 1598 - 1621) wistn da de bevolkienge den oorloge mêer dan beu wos, en ze probeerdn ol gauwe vrede te sluutn mei d'upstandige [[
D'Ollanders zoagn da voorstel lik een teekn van zwakte van de twee landvoogdn. Ze zoatn ôok constant geploagd mei koapers die under scheepn roofdn. Die koapers opereerdn surtout vanuut de Vlamsche oavnsteedn [[Duunkerke]] en [[Nieuwpôort|Nieuwpoorte]]. En d'Ollanders, die den oorloge ook meer dan moe woarn, peinsdn dan ze nu en kanse kreegn om de Spoansche bezetters vo goed buutn te kuuschn uut de [[Lege Landn]]. Ip 20 mei 1600 beslootn d'Ollandsche [[Staten-Generaal]] voe [[Vloandern]] vanuut de zee an te volln. Ze vroegn an prins [[Maurits van Oranje]] voe 't Stoatenleger an te voern.
Regel 15:
[[Ofbeeldienge:Maurits_van_Oranje.jpg|thumb|right|Prins Maurits van Oranje.]]
D'Ollanders zettnden de grote middels in: meer dan duusd scheepn mei 13 000 infanteristn en bykans 3.000 peirdn an boord. Moa ol van in 't begun viel et langs olle kantn teegn. Ten êeste addn ze gerekend up en warme ontvangste van de
D'Ollanders addn under verzoameld up et strand by Nieuwpoorte en 't wos under gelukt om d'eerste anvolln van de Spanjoardn of te sloan. Resultoat: 4000 Spanjoardn en bykan 2000 Ollanders en Iengelsche (die mei d'Ollanders meivochtn) dood. De prins van Oranje wos nu gereed om e beleg te begunn up Nieuwpoorte. Moa je wos mei moeite begunn of je zog et ol nie mei zittn. Achter elf doagn gaft y 't beleg up en je stuurde zyn troepn were na under scheepn, richtienge Olland. De Stoatn-Generoal kostn d'r nie mei lachn want z'addn em pertank gevroagd om nie ollene Nieuwpoorte moar surtout [[Duunkerke]] te goan verovern.
Regel 29:
't Gevolg van de Slag by Nieuwpoorte wos da Albrecht en Isabella d'r sterker uut gekommn zyn en under zelvn e sterke reputoasje ein gegeevn.
Moa surtout bleek da de
Doarby kwam nog da d'Ollanders mei 't probleem zoatn dat de legerleidienge onder prins Maurits in tweiste lag mei [[Johan van Oldenbarnevelt]], den belangrykstn bestuurder van de nog joenge Republiek.
't Es moa in 1609 dan de
| |||