Vrankryk: verschil tussen versies

Clovis I, e Merovinger, koste e masse va die stiksjes tope briengn in êe keunienkryk (a peu prè roendround 500 achter Christus). Dat is ‘t echte begun van Vrankryk. Achter Clovis kommn d'ofmeiers an de macht. Dat is de dynastie van de Karolingers. De bekendstn wos [[Karel de Grote]].

Oender nem floreert Vrankryk. E makt Vrankryk intern sterker, en e verovert nog stikkn land op Duutsland en Italie. De [[paus]] benoemt Karel de Grote toet keizer in 800. A Karel de Grote dôod goat, goa Vrankryk over na zyn zeune. Moar at'n dien op zyn toer sterft, is 't land verdêeld oenderounder zijn ergenoamn. In die periode ontstoatountstoat oek 't [[Groafschap Vloandern]].

De Vikiengn (roendround 850) kwaamn e grôot stik va Vrankryk plundern; loater va tyd noemnde ze dat Normandie. Achter de Karolingers kwaamn de families Valois e Bourbon an de macht. Dedie trouwnde goed, en azo kostn ze Vrankryk e bitje met e ki grodder moakn. Up a bepoalde momente wilde de Fransche keunienk het [[groafschap Vloandern]] verover'n. De vloamieng'n en daor a [[Guld'nspoornslag|stoksje]] vor'n gestok'n. In deze periode begunt oek de ruuzje mi [[Iengeland]] die goat endigen in de '''[[hoenderdjoarigehounderdjoarige ôorlog]]''' (va 1337 toet 1453). Die ôorlog is voerol gekend deur Jeanne d'Arc. Zie zorgt d'r vôorn da de Fransche, die d'r slicht vôorn stoendnstoundn, were kunn winn van d'Iengelsche.

Oender Napoleon begunt Vrankryk Europa te verovern. Oek [[Vloandern]] komt oenderounder Frans gezag. Napoleon komt te gulzig en ie attakeert Rusland. Dat is 't begun van 't ende. Op 1815 wordt ie in Waterloo definitief versloagn deur e coaliesje van Europeesche landn.

Vrankryk komt nog êne ki e Keizerryk (oenderounder Napoleon III), moar bluuft voe de reiste, toet op de dag va vandoage, e republik. In de twêe Weireldôorlogen kiest Vrankryk ossan party tegen [[Duutsland]], op êen klêen pleksje noa, in de [[Twêede Weireldôorloge]]: Vichy kiest, oenderounder leiding van generoal Pétain, de kant van Duutsland.

Sedert 1972 telt Vrankryk 22 [[Fransche regio|regio's]]. Dedie zyn oenderverdêeldounderverdêeld in departementn (je verkent ze an de latste twêe cyfers op de nummerploate op nunder auto's), [[arroundissement]]n, kantongs en gemêentn.

In Vrankryk e ze goe otoroutn moa je moe wel betoaln ('péage'). De trings ryn oek zêre (TGV); d'r rydt zelfs e tring oenderounder de zêe na [[Iengeland]] ('Eurostar').