|
==[[Filips I van Kastilië|Filips den Schoonn]]==
Filips den Schoonn is d'n [[22 juni|22sten juni]] [[1478]] geboorn in [[Brugge]], en is d'n [[25 september|25sten september]] [[1506]] in [[Burgos]] in [[Spanje]] gestorvn achter 'n korte ziekte. Je was de zeune van [[Maria van Bourgondië]] en van [[Maximiliaan van Oostenryk]]. Filips was grave van [[VlaandernVloandern]], [[Artesië]],
[[Enegouwn]], [[HollandOlland]], [[Zêeland]], markgrave van [[Naamn]], hertogertog van [[Gelre]], hertogertog van [[Brabant]], [[Limburg]] en [[Luxemburg]]. Later wierd Filips de troonsipvolger van [[Kastilië]] en [[Aragon]].
'''Leevn'''
In 1494 wierd 'n meerderjarig verklaard, en kwamt 'n an de macht.
Je probeerde de belangn van de [[Nederlandn]] te verdedign en de neutraliteit van de Nederlandn by de Frans-Ingelsche wryvingn die d'r ton warenwoarn. Da was in tegenstellinge tou de politiek da zyn vadervoader gevolgd haddeadde. Maximiliaan hadad assan tegenteegn de karre van de Fransche gereen. Filips liet toe dat d'Ingelsche lakencommerce deen in de Nederlandn. Je paaidepoaide de Fransche keunink [[Charles VIII]] deur zyn lenenleenn VlaandernVloandern en Artesië te vereffen. Je sloot in 1498 't [[Verdrag van Parys]], woamee dat 'n afzagofzag van zyn anspraken ip [[Bourgondië]] en [[Gelre]].
Filips zette de centralisatiepolitiek van zyn voorouders vodder. Je richtte in 1504 de [[Grote Raad van Mechelen]] weer ip, achter dat die instellinge by 't begun van 't beleid van zyn moeder, gedwongen deur de vertegenwoordigers van 't volk, was afgeschaft gewist.
In 1496 trouwde Filips met [[Johanna van Kastilië]], bygenoamd de WaanzinnigeWoanzinnige. Zy was de dochter van de zogenaamde "[[''Katholieke Keuningn]]"'', keunink [[Ferdinand van Aragon]] en keuniginne [[Isabella I van Kastilië]]. Deurdat Joanna's broere, die troonsipvolger was in Kastilië en Aragon, vroeg stierf, wierd Filips troonsipvolger in die twee keuninkrykn. Als gevolg dovan veranderde Filips van een neutraliteitspolitiek noar een pro-Fransche-politiek. 't Kwam zelfs zoverre dat Filips zyn vader koste verzoenn met de Fransche keunink over 't ertogdom [[Milaan]].
T'endn 1504 stierf Filips' schoonmoeder, en liet 'n em uutroepen tout Kastiliaanse keunink, oundanks da zyn schoonvader do nie mee akkoord gink. Achter Filips' dood in 't najaar van 1506 begoste zyn vrouwe Joanna zot te wordn woadeure da ze de byname "de WaanzinnigeWoanzinnige" kreeg.
'''Kinders'''
Filips en Joanna an tope 6 kinders:
*[[Eleonora]]
°1498 +1558, keuniginne van [[Portugal]] als vrouwe van [[Emanuel I]], en later keuniginne van [[Vrankryk]] als vrouwe van [[Francois I]].
*[[Karel V van et Illig Roomsche Ryk|Karel V]]
°1500 +1558, keizer van 't [[illigIllig Roomsche Ryk]] en keunink van [[Spanje]]. Je was getrouwd met [[Isabella van Portugal (1503-1539)|Isabella van Portugal]].
*[[Isabella]]
°1501 +1526, keuniginne van [[Denemarkn]] als vrouwe van [[Christiaan II]]
*[[Ferdinand I van 't Illig Roomsche Ryk|Ferdinand I]]
°1503 +1564, keizer van 't [[Illig Roomsche Ryk]]. Je was getrouwd met [[Anna van Ongareye]].
*[[Maria van Ongareye (1505-1558)|Maria]]
°1505 +1558, keuniginne van [[Ongareye]] als vrouwe van [[Lodewyk II]].
*[[Catharina]]
°1507 +1578, keuniginne van [[Portugal]] als vrouwe van [[Johan III]].
Achter da Filips gestorvn was erfde Karel al Filips gebiedn. Karels grootvader Maximiliaan gink ermee akkoord dat Karels tante, [[Margaretha van Oostnryk]] landvoogdesse wierd.
| 