Spoansche Habsburgers: verschil tussen versies

Filips III wierd in 1598 als 20-jarige keunink van Spanje, Napels, Sicilië, en Portugal achter da z'n vader Filips II was gestorvn. In dazelfste jaar 1598 wiern de [[Zudelikke Nederlandn]] juste voôrvôor de doôddôod van Filips II pseudo-ounafhankelikounafankelik, ounder de heerschappyed'eerschappye van [[aartsertoginne Isabella]], dochter van Filips II en zuster van de nieuwe keunink Filips III. Ze trouwde met aartshertog [[Albrecht van Oostnryk]]. Je most eest nog wel ountpriesterd wordn, gezien dat 'n gewyd was.

Filips III a niet 't karakter lik z'n vader. Je was vele meer g'interesseerd in dansen, dichtn en jagen dan in politiek. Je liet 't regeren grotendeels in andn van den hertogertog van [[Lerma]], z'n favoriet of privado.

Filips III et kort achter z'n troonsbestyginge de Spaanse commerce met de [[Noordelikke Nederlandn]] stille geleid. Je liet de bootn van Noord-Nederlanders anslaan en de bemanninge d'r van gevangen zetten. Je dei dadde als zet in de [[Tachtigjoarign Oorlog]], mo 't was ne zet die Spanje evenvele zeer dei of de Noordelikke Nederlandn. In 1606 et 'n ton tope met Lerma geprobeerd om overeen te komn over vrede. Via d'aartshertoognaartsertoogn gienk Spinola gaangoan ounderhandeln over een bestand. Eén van de Spaansche voorwaardn was dat de Verenigde Oostindische Compagnie zou stille geleid wordn, mo [[Johan Van Oldenbarnevelt]] brocht et by 't TwaalfjarigTwoalfjoarig Bestand in 1609 zoverre dat de Noordelikke Nederlandn under commerce met 't Verre Oosten toch nie moestenmostn stoppenstoppn.

In 1618 vloog Lerma met heel zyn gevolg buten an 't hofof, en wierd als favoriet vervangn deur de graaf-hertog van [[Olivares]].

Filips III stierf in 1621, en liet drie zeuns achter: de 16-jarigejoarige kroonprins [[Filips IV van Spanje|Filips IV]], Carlos en Ferdinand. Dat de keunink meerdere troonsipvolgers achter liet was etwuk die in de geschienisse van de Spaanse monarchie al lange nie meer was gebeurd. Olivares was schuw voe die 'concurrentn voe de troon', en zag ze liefst zo zere meugelik verre weg. Surtout Ferdinand omdat dadde nog een snugger gastje was. Ip zen tien jaar makten z'em aartsbisschop en kardinaal, etwuk die ginne goeie zet was want 't vintje a z'n ballen ip de zuste plekke. 't Was ne goeie en gedreven vechter, zowel ip 't slagveld als in bedde. J'is bekend gewordn als de kardinaal-infant. In 1633 volgde Ferdinand aartsertoginne Isabella ip als [[Landvoogd van de Nederlandn]].

[[Karel deden BeheksteBehekstn]] ([[6 november]] [[1661]]) was de zeune van Filips IV. Je was 't endresultaat van een lange traditie van inteelt. Je was doadeure zwakzinnig. Daarom regeerde z'n moeder als regentesse.

Met dat 'n gin kinders koste krygen èt 'n by testament nen erfgenaam angeduud: Filips van Anjou, ne kleenzeune van Lodewyk XIV, keunink van Vrankryk. Achter Karels dood in 1700 is doadeure de [[SpaanseSpoansn Successieoorlog]] begost.

Vreed veel grote verwezenlykingn zyn der nie te melden van z'n regeringe. In [[1668]] verloort 'n by de [[Vrede van Aken]], die geslootn wierd achter de [[Devolutieoorlog]] twoalf steedn ten voordele van Lodewyk XIV, en in [[1678]] verloort 'n by de [[Vrede van Nijmegen]] achter d'n HollandschnOllandschn Oorlog nog meer gebied, Artois en Franche-Comté.