Unie van Utrecht

De Unie van Utrecht es e verdrag oundertekend up 23 januoari 1579 in de stee Utrecht en verenigde enigste van de Zeventien Provinciën, die toun nog ounder Spoans besteur stoundn. De Unie van Utrecht wos nen belangrykn stap vo de stichtienge van de Republiek der Verenigde Provinciën. De Republiek wos nie direct internationoal erkend. Da gebeurde moar in 1648 mè d'oundertekenienge van et Verdrag van Münster.

De Spoansche Nederlandn mè de Unie van Utrecht en de Unie van Atrecht.

Ofsproakn

De deelnemende stoatn kwoamn o.a. overeen:

• na buutn toe goungn ze opereern lik één gewest; in 't binnland ieldn de gewestn under eigen privileges
• d'r kwam e gemeenschappelik leger
• oe één gewest angevolln wos, goan d'andere byspriengn vo 't elpn
• ofsproakn round de kostn vo de verdedigienge van de grenssteejn
• vrye keuze van godsdienst

Die letste ofsproake gift an dat de unie em ofzet tegen de Unie van Atrecht die ollene zweirt by de katholieke godsdienste.

Deelnemers

De overeenkomste wos up 23 januoari oundertekend deur Holland, Zêeland, Utrecht en Groningn. Die protestantsche provincies reageerdn doamè up de Unie van Atrecht die e poar weekn idder deur en poar zudelikke provincies (de meeste liggn nu in Noord-Vrankryk en Wallonië) ofgeslootn wos en woarin dan ze zynder under steun an de Spoanschn keunienk dudelik makten.

Up 4 februoari oundertekende ook Gent et verdrag. In moarte sloot Friesland em an, en e groot deel van Gelre. In de zomer volgdn toun Amersfoort (deel van Utrecht), Yper, Antwerpn, Breda en Brussel. In februoari 1580 ook Lier, Brugge en et Brugsche Vrye. Nog loater, in april 1580, volgdn Zutphen en Overyssel.

Uutendelik slootn dizze provincies under an by et verdrag:

1. Groafschap Holland
2. Groafschap Zêeland
3. Heerlikheid Utrecht
4. Heerlikheid Groningn
5. Heerlikheid Friesland
6. Hertogdom Gelre en Groafschap Zutphen
7. Heerlikheid Overyssel (incl. Drente)
8. Hertogdom Broabant
9. Groafschap Vloandern

Omdat Vloandern en 'n èlt van Broabant bykan helegansn deur Spoansche troepn bezet woarn, trokkn ze zynder uut de unie were. De Verenigde Provincies bleevn achter de Unie van Utrecht nog osan et Spoansche besteur erkenn. De Unie zorgde voor e voddere polariserienge van de Nederlandsche provincies. In 1581 verkloardn ze under gezoamenlik ounofankelik mè de Plakkaat van Verlatinghe.

Externe koppelienge

• De tekst (dutchrevolt.leidenuniv.nl)
• Ofbeeldienge van et oorsprounkelik document Bronne: Nationoal Archief van Nederland