Lamiales

Dat artikel es geschreevn in 't Noordelik West-Vlams.

Lamiales

Galeopsis speciosa

Ryk:	Plantae (Plantn)
Stamme:	Embryophyta (Landplantn)
Klasse:	Spermatopsida (Zoadplantn)

Orde

Lamiales
Bromhead^[1]

De lamiales zyn 'n orde van bedektzoadign. De orde bevat oengevêer 24 000 ^[1] sôortn verdêeld oovre oengevêer 20 famieljes. Wêlbekende of ekonoomiesch belangryke sôortn uut die orde zyn : lavendel (Lavandula), seerienge (Syringa vulgaris), olyfboom (Olea europaea), jasmiene (Jasminum), esse (Fraxinus), teak (Tectona), lêewebek (Antirrhinum), sesame (Sesamum indicum), echte salie (Salvia officinalis), en 'n antal keukn-kruudn lik munte (Mentha), bazielkruud (Ocimum), en rozemaryne (Rosmarinus officinalis).

Kenmerkn

Aloewel datr uutzoendriengn bestoan, ên de sôortn in die orde typiesch de vôgnde kenmerkn :

boovnstandig vruchtbegunnsl bestoande uut twêe tegoare gesmoltn vruchtbloadn
vuuf krôonbloadn tegoare gesmoltn in e buuzetje
twêezydig symmeetriesch, dikkers twêelippige krôone
viere (of mindre) vruchtboare meeldroadn

Taxonoomiesche geschiednisse

De Lamiales adn vroegre e mêer beperkte omschrievienge (byvôorbeeld deur Arthur Cronquist) die de belangrykste famieljes Lamiaceae (Labiatae), Verbenaceae, en Boraginaceae omvatte, mê doaby e poar klêendre famieljes. Recent fylogeneetiesch oendrezoek ê beweezn da de Lamiales polyfyleetiesch zyn ten opzichte van de orde Scrophulariales en de twêe groepn zyn nu tegoare gepakt in 'n ienkle orde die ook de vroegre ordn Hippuridales en Plantaginales insluut. Lamiales is de vôorkeurnaame gewordn vo die veele grotre groep. De platsienge van de Boraginaceae is oenduudlik, mo fylogeneetisch oendrezoek gift an da die famielje nie by de Lamiales tuusôort.

Zodus, de omschryvienge van de famielje Scrophulariaceae, vroegre e parafyleetiesche groep die bepoald was in d' êeste plekke deur plesiomorfiesche kenmerkn en woavan datr talryke andre famieljes van de Lamiales woarn ofgeleid, ê groendig veranderd gewist vo 't scheppn van 'n antal klêendre, beetre omschreevn en vermoedlik monofyleetiesche famieljes.

Famieljes

Acanthaceae
Bignoniaceae
Byblidaceae
Calceolariaceae
Carlemanniaceae
Gesneriaceae
Lamiaceae - Lipblommefamilie
Lentibulariaceae
Linderniaceae
Martyniaceae
Oleaceae - Olyfboomachtign
Orobanchaceae
Paulowniaceae
Pedaliaceae - Sesamfamilie
Phrymaceae
Plantaginaceae
Plocospermataceae
Schlegeliaceae
Scrophulariaceae
Stilbaceae
Tetrachondraceae
Thomandersiaceae
Verbenaceae

Eksterne koppliengn

(en) Lamiales
(en) A parsimony analysis of the Asteridae sensu lato based on rbcL sequences
(en) Disintegration of the Scrophulariaceae (deals with relationships throughout Lamiales)
(en) L. Watson and M.J. Dallwitz (1992 onwards). The families of flowering plants: descriptions, illustrations, identification, information retrieval. https://web.archive.org/web/20070103200438/http://delta-intkey.com/

Ofbeeldiengn die ier by passn ku je vien in de categorie Lamiales van Wikimedia Commons.

Verwyziengn

↑ ^1,0 ^1,1 (en) Angiosperm Phylogeny Group 2009 : An update of the Angiosperm Phylogeny Group classification for the orders and families of flowering plants: APG III, Botanical Journal of the Linnean Society, 161/2, p. 105–121.

[APGIII2009-1] 1,0 ^1,1 (en) Angiosperm Phylogeny Group 2009 : An update of the Angiosperm Phylogeny Group classification for the orders and families of flowering plants: APG III, Botanical Journal of the Linnean Society, 161/2, p. 105–121.

[1]