Nelson Mandela
Nelson Rolihlahla Mandela (Xhosatoale: IPA xoˈliɬaɬa manˈdeːla) (Mvezo, Zuud-Afrika, 18 juli 1918 - Johannesburg, 5 december 2013) was e Zuud-Afrikoanschn anti-apartheidstryder en pollitieker.
Mandela was e Xhosa (e volk in Zuud-Afrika) en lid van de keunienklikke familie Thembu. Zyn voader was stamhoofd. Mandela was 't êeste lid uut de geschiedenisse van zyn familie die noa schole gieng. Ip den êeste schooldag krêeg Rolihlahla Mandela van zyn leraresse de noame Nelson. 't Was in dien tyd de gewente dat al d' Afrikoann 'n Iengelsche vôornoame kreegn. Nelson Mandela gieng loater noa den Universiteit van Fort Hare en den Universiteit van Witwatersrand woa dat hy hem rechtn studeerde.
Vanof 1944 was Mandela betrokkn by de stryd van 't Afrikoans Nationaal Congres (ANC) teegn 't apartheidsregime in Zuud-Afrika. Ols leider van de militairn tak van 't ANC wierd hy hem in 1963 ipgepakt en wierd hy verôordêeld tout leevnslang prisong. Nelson Mandela verblêef van 1964 tout 1982 in 't gevang ip Robbneiland. Binst zyn gevangnschap wierd de problematiek van apartheid ip internationaal niveau besprookn. Mandela gerakte doaby internationaal bekend en je wierd 't symbool van de weireldwyde anti-apartheidsbewegienge.
In 1990 kwam 't hy hem vry en 't ANC wierd gelegaliseerd. Tegoare me president Frederik Willem de Klerk krêeg Mandela in 1993 de Nobelprys vo de Vrede vor "hunder inspanniengn vo 't vreedzoam ende van 't apartheidsregime en 't leggn van de funderiengn vor e nieuw democratisch Zuud-Afrika".
By d' êeste vrye, nie-raciale verkieziengn in 1994 wierd de 75-joarige Mandela verkoozn tout president. In 1999 is 't hy hem ofgetreedn. In Zuud-Afrika wordt hy anzien lik de "Voader van 't voaderland". Zijn bynoame was Madiba, de noame in zyn clan vo Thembu-keuniengn.
Ofbeeldiengn die ier by passn ku je vien in de categorie Nelson Mandela van Wikimedia Commons. |