Ponte Vecchio
De Ponte Vecchio es e bekende middelêeuwsche brugge in Firenze, Itoalië.
J'overkruust de riviere de Arno ip zyn smolste punt. Der stoan vele wienkeltjes ip de brugge, surtout juweliers, want da wos vroeger redelik in gebruuk. Boovn de juwelierszoakn an de ôostkant lôopt de Corridoio Vasariano, nen gank die et Palazzo Vecchio me et Palazzo Pitti verbindt. De rounde roamkes me tralies boovn de uuzjes zyn die van de Corridoio. Ezo moestn de Medici en andere miensn van stand ulder nie verplatsn tussn 't geweune volk.
Ip de brugge stoat e brounznen buste van Benvenuto Cellini, den bekendstn goudsmed van Firenze. Sins 'n uutkom van 2004 angn verliefde koppels ter bevestigienge van ulder liefde en angslot me ulder noame en datum vaste an et ekkn round et bêeld. Derachter smytn ze de sleutel in de Arno. Den oorsproung van de gebruuk zou were goan na 1990 toen da militairn die ilder ipleidienge gedoan addn, et angslot van ulder kastje an de elektriekkoabels, die langsn de brugge lôopn, kwoamn angn. 't Stad moe antyns de angslootn verwydern me da touristn ôok an die rage meedoene.
Geschiedenisse
bewerknVolgens d'oovrleverienge wost er doar ol in tyde van de Rominn ol en brugge toen da de Via Cassia doar de riviere oovrstak. De oudste vermeldienge dervan es van 996, toen da ze nog van out wos. Z'es nen êeste kêe ofgebrookn gewist in en oovrstrômienge in 1117. In 1245 wost er sproake van nen nieuwn, mo toun wel van stêen. Dendien i ôok nie lange stand g'oudn, ie es ôok by en oovrstrômienge weggespoeld in 1333. En in 1345 en ze toun begonn an e nieuwe brugge woarip da den deezn van nu gebaseerd es.
Al vanof den 13den êeuw woarn der ol outnen wienkeltjes van lêerlôoiers en beuzemoakers. De lêerlooiers addn 't woatr van den Arno nôdig vo 't vel in te loatn weekn. 't Moe ter toun bère ard in gestounkn, want vo 't lêer te lôoin gebruukten ze pisse, mêestol peirdepisse. Loatr kwoamn der mêer bêenouwers, vismarchangs, grounselverkôpers, smeedn en linnmarchangs. In 1593 wierdn ol de "vuule ambachtn" ip de brugge verboodn vo stankoovrlast teegn te goane en der kwoamn goudsmeedn en juweliers ulder der vestign. Den pacht wos zo ôge da de ambachtsliedn de banchi rotti (kapotte bankn) genoemd werdn, vandoar komt ôok et Nederlansche wôord bankroet.
Bist den Twiddn Weireldôorloge in de Duutschers de Ponte Vecchio gespoard ip bevel van Adolf Hitler in ogustus 1944, ol de bruggn over den Arno moestn pertank ipgebloazn wordn vo den ipmars van de gallieerdn te stoppn. Wel in ze vele oude gebouwn an de uutendn van de brugge doen ontploffen zoda ze onbruukboar bleef. In 1966 wierd de brugge hil overstrôomd en roakte ze zwoar gabimeerd. Ip den achterkant van de Mannelli-torre est er e gedenkploate geplatst die indikeert da 't woatr toun 1,80 mèter ôge stound.