Snooker

Snooker es een biljartsport, utgevoundn in Ingeland, moar loater utgewoaid noar het Europeese vasteland. 't Gelykt een bitje ip pool omdat er 6 goatn (pockets genoemd) zyn woarin da je unen bol keunt schietn. Specifiek an snooker es het feit dat het ip een vrêe grôte toafel gespeeld weird en dat er 6 verschillende sôortn bolln zin.

Spelregels

Snooker toafel, met de begunpositie van de bolln

De toafel, de bolln en puntn

In't snooker moe je me unen witten bol (de speelbol) trachtn nen gekleurde bol in êen van de 6 goatn te schieten: de rôo bolln zyn goe voo 1 punt, en ton lôopt da ip van geel (2), groen (3), brun (4), blauw (5), roze (6) tot zwart (7). De bolln van geel tot zwart weirden ôok de gekleurde bolln genoemd, omda ze een specioale rolle speeln in 't spel. De 15 rôo bolln weirdn in een drieoek geleid an de ounderkant van de toafel (boovn in de figuure), juste dervôorn ligt roze en derachter ligt zwart. Blauw ligt in 't midden en de drie klêne kleurn moetn in de zogenoamde D geleid weirden, in een welbepoalde volgorde. De snookertoafel es standaard 3,5 ip 1,75 meiters grôot.

Het spel

De ôofdbedoelienge van't spel es reeksn te scoorn. Den êestn bol dat je met unen wittn moe roak'n es oltyd nen rôon. Doarnoa meugt je 'als belôonienge', nen bol genoaken van een ander kleur me mêer puntn. De gekleurde bolln moetn iedere kêe were geleid weird'n ip under begunpositie, de rôo bluuvn in de pocket. Ge keunt dus maximoal 15 reeksn van rôo-gekleurd moak'n. Doarnoa moe je de gekleurde bolln ipkussn, goande van geel (met liegste weirde) tot zwart. Ip da moment weird'n ze nie mêer weregeleid. Oon olle bolln gepot zin, es de frame vôorbie. Matchn weird'n beslist over mêerdere frames, bievôorbeeld in nen match noa 9 frames moe je voo te winn'n 5 frames winn'n. Frames deurn geweunlik tussen de 15 en 45 menuutn, ofhankelik van het niveau van de spelers.

Theoretisch keun je maximaal 147 puntn oaln in êenen beurt: 15x rood (15 puntn) + 15 x zwart (105 puntn) + de eindreekse van kleurn (27 puntn). Dit aantal es ton ôok een magisch aantal in het snooker en als nen speler doar in sloagt krigt ie mêestal nen specioaln geldpris. De huidige topspelers oalen ôog niveau, en nu gebeurt het gemiddeld een aantal kêern per joar dat de 147 gescoord weird.

De moeilykheid zit em niet allêene in het 'potten' van de bolln, moa ôok in et goe leggn van unen wittn, zodoanig da je de volgende bol ipnieuw relatief gemakkelik keunt moak'n. Da noemn ze positiespel.

De noame 'snooker' eit vrimd genoeg niks te moak'n met het moak'n van de bolln, moar olles met het verdedigend spel: o ne speler nie echt een goe positie eit, goat ie in plekke van nen bol te moak'n trachtn de wittn moeilik te leggn voo den andern. In't beste geval legt ie de wittn achter nen gekleurd'n, zodoanig dat den ander nie rechtstreeks an nen rôon kan (ie moet ton via minstens êenen band speeln). Da noemn ze nen 'snooker'. Nen speler die nie de bedoelienge eit om te scoren noemt men nen speler die ip 'safety' speelt.

Foutn

Ge keunt dus foutn moak'n, en da weirdt minimoal bestraft me 4 strafpuntn. O je echter een foute makte by het speeln van een bal me mêer puntn, krig dje de weirde van dienen bol als straffe (vôorbeeld, o je de rozn wilde genoak'n, krig je 6 strafpuntn). Der zyn verschillende maniern om een foute te moak'n:

Ge speelt nie ip de rôon: 4 strafpuntn
Ge speelt nie ip het kleur da je wilde genoak'n: minimum 4 strafpuntn
o je unen bol ut het veld speelt: minimum 4 strafpuntn
o je by het mikk'n ip de wittn met uw lyf nen anderen bol genakt: minimum 4 strafpuntn
o je noast den bol die je gemakt eit nog nen anderen bol makt: minimum 4 strafpuntn. Dene regel geldt wel nie o je 2 rôoje makt, ton krig je 2 puntn.

O je een foute makt, moar de wittn bol rolt zodoanig dat de tegenstander vrêe moeilik an zinnen bol da tie moe scoorn kan (ie ligt bievôorbeeld snooker), ton eit ie recht ip nen free ball. Ie magt ton ip gelik welk'nen bol speeln, die telt voo nen rôon. Theoretisch gezien keun je iermee de magische grenze van 147 puntn deurbreek'n, want o je nen free ball krigt vôordat er êene bol gescoort es keunt je eindelik 16 reeksen van rôo-zwart scoorn.

Toernôoin

Het belangrykste toernooi van't joar es het weireldkampioenschap, in de latste weeke van april en de êeste weeke van mei. De fynale van het WK weirdt gespeeld over 35 frames en deurt twêe doagn. Doarnoast zyn der nog officiële rankingtoernôoin, in 't sezoen 2005-2006 woaren da:

Spelers

De beste spelers zyn bykans ollemoale ofkomstig van Ingelstoalige land'n. België speelt nie echt mee ip internationoal vlak, ol gebeurt het soms da nen Belgischen speler tot in de 'geteleviseerde' foase van een toernôoi gerakt. Der zyn twêe type spelers:

De populairste spelers zyn mêestal de spelers die gekend zyn voo under anvallend spel: ze goan mêestal êeder kiezn om te scoorn dan om ip 'safety' te speeln. Bekende vôorbeeld'n zyn Jimmy White, Ronny O'Sullivan.
De mêer defensieve spelers goan sneller kiezn voo een verdedigend shot: Steve Davis wos ter nen mêester in, ander noamn zyn Graem Dott en Peter Ebdon.

De besten speler ôoit es Stephen Hendry, die zowel defensief als offensief den besten wos. Iès 7 kêers weireldkampioen gewist, een absoluut recor.