Blauwn: verschil tussen versies

'''Blauwn''' is product'n over de grenze smokkeln, zoender de invoerrechtn te betoaln. 't Is e wôord daj vroegertiedvroegertyd voerol ôorde an [[de Schreve]] in de [[Westoek]].

1) Die grenze in de Westoek lopt van [[De Panne]] toet [[Euvelland]]. Ol de dorptjes die an weerskant'n van die grenze leggn kost'n blauwn. Moa de mêeste blauwers weunde in de streke va [[PoperiengePoperynge]], e mêer bepoald [[Roesbrugge]] en [[OariengeOarynge]]. In VrankriekVrankryk wos [[Godsvelde]] e berucht smokkeloarsnest.

2) 't Woarn oek tiedntydn, e we klappn nu van 'n êestn elft van 20stn êeuw, dan de menschen mè rôoi nunder brôod verdiende, oek ol wrochtn ze nunder kapot (dikkers toet 18 eurn op e dag).

E blauwer die roend 1930 op zin eigen werkte, leverde een paksje toebak van 250 gram tegen 8 Fransche frang (dus e kilo teegn 32 FF). De winst is rap bereek'nd: 15 kilo kostte voe de blauwer apeuprè 105 FF, moa da kost'n verkoop'n voe 480 FF. Dat is e winste van 375 FF. E klêne vergeliekiengvergelykieng: 375 FF wos 't gemiddelde moandlôon van e Fransman die op 't stik werkte.

De Fransche douaniers (''kommiezen'') speurnde voerol na voetspôorn: ''rabat'', noemt dadde. Z'addn mêestol e prieme op zak van e goein mèter lengte, mè weeraksjes an. Doamei kost'n ze stekk'n in 't strôoi, e rap zien of dat er gèn smokkelgerief in verdook'n wos. Blauwers verdiende mêer dan kommiezen. Dus je ku goa peizn da 't voe de kommiezen nu en toen moeilikmoeilyk wos om de wet te respecteern en ni over te loop'n.

Den dag van vandoage est er nog oltidoltyd redelikredelyk geblauwd moa 't volt mindr ip omdamme mêer mobiel zin.

* Tot in de joaren 80 waster nogol redelikredelyk vele geblauwd me illegoalen alcol. Dad es nu straf verminderd moa der es nu wel en commerce in hash, wiet en consorten.

* Vele camioengchauffeurs verdienden ne schônen frang bie me tobak noa Iengland te blauwen, moa da schint ôok gekalmeerd te zin. Oan n'andren kant zin der nogol Iengelse die ier komn tobak kôpen vô in Iengland te verkôpen; daddes dus ôok blauwen oanze oovr de wettelikenwettelyken limiet goane.

* Randgevallen in verband me de definitiedefynitie van blauwen zin:

** De gediefde containers me segritten die uutgevoerd wirden of in sommigste privé-kriengenkryngen verkocht wirden.

Karel de Blauwer is e personage uut vertelliengsjes die symbool stoat voer olle blauwers. Ze standbeeld stoat in OariengeOarynge.

* In OariengeOarynge organiseern ze idder joar e Karel de Blauwer verkiezienge bissn de Blauwersfêest'n.

* In 'n omtrek van [[Mêenn]] kuj de Kommiezenroute volgen: 50 kilometers mè je vèlo ol gemêent'n liklyk Wervicq-Sud, Bousbecque, Halluin, [[Rekkem]] en [[Lauwe]].