Walewein
Walewein is e Middelnederlaanschn en Vlamschn ridderromang (over Keunienk Arthur, in 't boek zevve goat over rudders, 't Vlamsche wôord voen 't Broabansche ridder) van round 1250. 't Is 'n ênigstn Arthurromang die in êen stik overebleevn is (dat andschrift ligt in 'n unief va Leidn), 't zyn oek nog twêe gedêeltelikke in 'n unief va Gent).
De schryvers
bewerknDe schryvers zyn twêe West-Vloamiengn. 't Êeste stik is eschreevn deur Penninc (oengeveer toet verze 7835) en 't twidde deur Pieter Vostaert (toet 11198).
't I nie zeker of dat ier en echtn ridderromang is of dat juste lachn met de ridderromangs is dan de schryvers doen. 't Is verzeker e romang die deur nunder zevve eschreevn is, d'r is olleszins gin gelykoardig boek evoen in en aar toale.
't Andschrift van Leidn is van 1350 en is deur twêe ofschryvers eschreevn (dat stoat in êentige verzn die deur nunder by eschreevn zyn).
- Dese bouc was ghescreven in 't jaer,
- Dat segghic ju wel vorwaer.
- Als me screef M.CCC. ende L. mede.
- God gheve ons sinen euweghen vrede,
- Amen
De personoages
bewerknBelangrykste
bewerkn- Walewein: oofs ridder en koozn van Arthur. Christelik en stout (lik e liebaert (oude benoamienge voen e luipaard, toene wuldn ze doamei lêeuw zeggn)).
- Ysabele: e dulle bette, die vanolles doet da nie ol te katholiek is voen 't wuuf va Walewein te kunn komn.
Aar
bewerkn- Arthur: legendoarieschn keunienk van Carlioen (Kamelot?)
- Ridders van 'n roundn toafel: Ywein, Perchevael, Lancheloot, Duvengael, Keye
- Keuniengn: Wonder, Amoraen, Assentyn
- Prins Alisonder: zeune va keunieng Wonder
- Roges: en in e vos veraardn ridder
- Grigolette: ’t peird van Walewein
’t Veroal
bewerkn’t Vliegt e schakbord binn (vs. 1-241)
bewerknBeist dat Arthur tope met en anfel ridders in ze kastêel is, vliegt er e schakbord binn. ’t Vliegt were weg en Arthur wul et en. Walewein goat in d’achtervolgienge up ze peird Grigolette.
’n Tocht (verze 243-11062)
bewerknWalewein moet eest êentige droakn vermôorn en e brêe riviere oversteekn, voorn at 'n da schakbord viendt by keunieng Wonder en ze zeune Alisonder. E vroag et spel, mo ze wulln ’t ollêne geevn at 'n ‘’ ’t zweird met de twêe goudn riengels’’ briengt.
Walewein moe nu achter da zweird en doavôorn moet 'n nor e burcht (Ravestene), woa da keunieng Amoraen wunt. ’n Dien wult da zweird geevn a Walewein nem Ysabele briengt, de dochter van keunieng Assentyn, die neur upeslootn et. E wult met Ysabele trouwn. Doavôorn moet 'n nor Indië.
Doar komt ‘n Roges teegn, die mo were ridder ku komn an Wonder, Alisonder, Walewein en Ysabele tope zyn. Roges ept nem, mo ’t is Walewein, e stoutn wezel, die were begunt te vichtn (’t kastêel is bewakt deur bykan 1000 ridders) en ezo toet by ’n keunienk grakt. En is toene wel kuk en ’n keunienk ku nem kloppn. Walewein is upeslootn byn Ysabele en ze komn verliefd. Tope groakn ze, oundermêer deur Roges, buutn.
Anze were byn Amoraen komn, is ’n dien messe ’n oar en kut 'n Ysabele en da zweird oen. Walewein kut da zweird toene geevn an Wonder en kud Ysabele voe zen eign oen en Roges komt were e ridder.
Were in Carlioen (verze 11063-11198)
bewerknWalewein kut da schakbord nor Arthur geevn en ne vertelt wuk dat ’n ollemoale teegn ekomn is. ’t Stoa wel nowwers in of dan Walewein en Ysabele trouwn (messchien wuldn de schryvers der gin ende goed, ol goed va moakn).
E stiksche (verze 1665-1677)
bewerkn- Mettien beetti van de paerde
- Ende haeste hem ende vinc ten swaerde
- Ende slouch den portier thovet of.
- Doe wierp hijt vor hem in 't hof
- Ende nam hem die slotele saen.
- Ter poorten so es hi ghegaen
- Ende ghinc die duere vaste sluten,
- Dat daer niemen van buten
- Binnen den castele comen soude
- Vor dien dat hijt selve woude,
- No van binnen ooc ute gaen
- Vor dat hi al hadde ghedaen
- Dat hi wilde ende begaert.
An wôorn lik of (in te plekke van af) en begaert (in te plekke van gebaert) kuj oundermêer zyn dat boek in 't West-Vlams eschreevn is.