Andrea Mantegna

Andrea Mantegna (Piazzola sul Brenta (provinsje Padua), circa 1431 - Mantua, 13 september 1506) was ‘n Italioansche renaissanceschilder en graveur. Je was e schonbroere van Giovanni Bellini en êen van de belangrykste kunstenoars van zyn tyd.

Zyn leevn

Mantegna was e g’adopteerde zeune en lêerlienk van Francesco Squarcione in Padua. Padua was ’n universiteitstad, en ‘t humanisme mè doaby de grôte belangstellienge vo kunst en archeologie uut den Oudheid, kwamt doa styf ip.

Mantegna liet hem beïnvloedn deur ‘t werk van Donatello. Zyn figeurn woarn metoalachtig en zyn oanzichtn gelêekn ip oude tonêelmasschers. G’inspireerd deur de beeldn van den Oudheid probeerdegt ie deur gebruuk van perspectief e verstêende weireld te scheppn. Je miek doaby vele gebruuk van de verkortiengstechniek, goed te zien in zyn Dôod van Christus.

In 1448, an zyn 17 joar, giengt ie weg uut Padua, omdat ie nie mir overêen kwam mè zyn lêermêester. Je werkte zelfstandig o.a. in Verona en Rome. Zyn êestn ipdracht woarn de fresco's in de Cappella Ovetari van de Eremitanikerke in Padua (achter1450), die vor e grôot stik vernield zyn binst den Twidde Weireldoorloge. Ook elders, o.a. in ’t Vaticoan, miekt ie meurschilderiengn, die nie bewoard zyn.

In 1453 trouwde Mantegna mè de dochter van Jacopo Bellini. Round dien tyd miekt ie êen van zyn bekendste altoarstikkn, ‘t drieluuk ip ‘t hoofdaltoar van de San Zenobasilieke in Verona.

In 1460 kwamt ie hofkunstenoare van markgroaf Ludovico III Gonzaga, den hertog van Mantua, die zyn beschermer blêef. Je miek doa zyn bekende plafong- en meurschilderiengn van de ‘Camera degli Sposi’ in ‘t Palazzo Ducale (ca. 1475). Die meurschilderiengn zyn e prachtig voorbeeld van zyn lineair perspectief.

Plafongschilderienge (Camera degli Sposi, Palazzo Ducale, Mantua)

Zyn illusionistisch effect in de plafongschilderienge gaf den indruk da ’t plafong oopn was en da je den hemel koste zien. Van over de balustrade van e round balkong kykn der figeurn en iengeltjes no beneejn. Dat illusionisme was e belangryk voorbeeld vo d’ountwikkelienge van d’Italioansche plafongschilderiengn van de 16e en 17e êeuwe. ’t Wierd êest gebruukt deur Rafaël in ’t Vaticoan en deur Corregio in Parma, en loater in de 17e êeuwsche Barokke plafongs in Rome. Deur zyn passie vor architecteure blêef Mantegna hem loatn inspireern deur de klassieke kunst, lik by de neegn grôte temperaschilderyen van de Triomfn van Caesar (ca. 1486, Hampton Court Palace, Londn).

In 1497 begost Mantegna mè de decoroasje van de privé-studeerkoamer van Isabella, de vrouwe van Francesco Gonzaga. Je miek twi mythologische composiesjes, die olle twêe in ’t Louvre van Parys hangn: de Madonna della Vittoria en de Parnassus.

Mantegna was ook e belangryke graveur en zyn graveurn haan e sterkn invloed ip Albrecht Dürer.

't Hof van Mantua. Detail van de fresco in de Camera degli Sposi, Palazzo Ducale (1474)

Mêer ofbeeldiengn die ier by passn ku je vien ip Andrea Mantegna ip Wikimedia Commons.

Ofbeeldiengn die ier by passn ku je vien in de categorie Triomfn van Caesar van Wikimedia Commons.