Buuk
De buuk [2] of 't abdomen is by de gewervlde bêestn woaroendre de mens 'n olte, de buuk-olte, die gevuld is mêt 'n antal orgoann die in d' êeste plekke te moakn ên mêt de spysverteirienge, de uurieneproduuksje en de vôortplantienge. Orgoann die echt in de buuk-olte liggn, lik de maage, leevre, milte en 't oovregrôote dêel van de dêrms liggn intraperitoneoal. Orgoann die dr wêl an grenzn mo die nie echte in de buuk-olte zyn, lik de niern en d' alvlêeskliere, êetn ze extraperitoneoal (mêesta retroperitoneoal). 'n Orgoan lik den uterus is een bitje e grensgevol.
't Buukvlies (peritoneum) is e vlies dat de buuk-olte an de binnekant en de buuk-orgoann an de buutekant bedekt.
De buuk-olte is van êrte en loengn ofgescheidn deur 't middnrif of diafragma, e spiere in de vorm van een dinne koeplvormige ploate die by soamntrekkienge de borst-olte vergrôot te koste van de buuk-olte, zoda de loengn undre vul lucht kunn zuugn. Omda de buuk-inoed mê moejte soamn te drukkn is, goat doaby de buuk-wand e bitje noa buutn puuln. (E kosee makt slankre te koste van 't beschikboar oasmvoluume van de loengn.) In 't middn van de buuk zit de naavle.
Ip de buuk van de vintn (en somtyds ook van de wuuvn) gruujtr, ofanklik van de geenn, buuk-oar. Dat oar oentwikklt êm in de puberteit en kan bestoan uut e streepe oar tusschn de schaamstreeke en de naavl, mo 't kut ook hêel de buuk bedekkn.
Zie ook noa
bewerknWest-Vlams gebedje
bewerknGod zy geloofd en gedankt,
'k ên geetn da me buuksje spant.
God geev alle menschn zôveele! [3]
|
Ofbeeldiengn die ier by passn ku je vien in de categorie Abdomen van Wikimedia Commons. |
Verwyziengn
bewerkn<references>