Eiland

(deureverweezn van Eyland)

'n Eiland is e stik land die an al de kantn omriengd is deur woater, moa die kleinder is of e continent en grotter of e rotse of e zandbank. E groep van geogroafisch of geologisch verwante eilandn is 'n archipel.

St. Martin's, Scilly-eilandn
Atafu, atol van Tokelau, archipel in de Stilln Oceoan

Groenland is 't grotste eiland ter weireld met 'n ippervlak van 2.166.086 km².

Sôortn eilandn

bewerkn

Continentoal eiland

bewerkn

E continentoal eiland is e landmassa die ip 't continentoal plat ligt van e continent. Vôorbeeldn zyn Borneo, Java en Sumatra (Azië), Nieuw-Guinea, Tasmanië en Kangaroo Island (Australië), Grôot-Brittannië, Ierland en Sicilië (Europa), Groenland, Newfoundland, Long Island en Sable-eiland (Nôord-Amerika) en Barbados, Falklands en Trinidad (Zuud-Amerika).

Oceoanisch eiland

bewerkn

'n Oceoanisch eiland zit nie ip e continentoal plat. De mêeste zyn van vulkoanischn ôorsproeng, lyk Sint-Helena in de Zuud-Atlantischn Oceoan. E vulkoanisch eiland wordt gevormd deur ipêenvolgnde uutbarstiengn van e vulkoan, woadeur dat de kroater boovn de zêespegel stygt en 'n eiland vormt. Vele van die eilandn zyn nie stabiel en kunn verdwynn binn ênigte moandn of joarn. D' andere oceoanische eilandn zyn tektonisch van ôorsproeng en oentstoan deur ploatbewegiengn die den diepn oceoanbodem ipheffn toet boovn 't ippervlak.

'n Atol is 'n eiland, gevormd uut e koroalrif die gegroeid is ip e g'erodeerd en verzoenkn vulkoanisch eiland. 't Rif komt an d' ippervlakte van 't woater en vormt e nieuw eiland. Atols zyn typisch rienkvormig met e centroale lagune. Vôorbeeldn zyn de Line-eilandn in de Stilln Oceoan en de Maldiven in den Indischn Oceoan.