Kroane-reie

Dat artikel es geschreevn in 't Noordelik West-Vlams.

---

De Kroane-rei is een overwêfde woatrelôop en e stroate in 't êrte van Brugge. De reie lopt e klêen stiksje nie-oovrewêfd van de Groenereie, dichte by 't Hudevetterspling, toe an den achtrekant van de Illig-Bloedbasilieke, en voddr hêelegans oendrgroens tot aan het Jan van Eyckpling, vanofwoa dat 't woatre weere nie-oovrwêfd voddr lopt lik de Speeglreie. De Kroane-reie, lik glyknoamige stroate, lig boovnip e gedêelte van d' oovrewêfde reie, tusschn 't Bieskoajr-pling en 't Kroane-pling. De Kroane-rei makt dêel uut van de lôop van d' ôorsproenklikke riviere de Reie.

Liggienge van de Kroane-reie (doenkrblow).

Geschiednisse

Ôorsproenklik êete de reie Corte Spegel Reye en liep lanst het Bieskoajrpling, achtr d' uuzn aan den ôostkant van de Vloamienkstroate, deure de vroegre Woatralle (nu 't Provinsjoal 'of) en tusschen de Burg en de Wullestroate tot aan de Groenerei.

Vanof 't ende van de 12ste êewe was 't zwoartepunt van de Brugsche oavnbedryvigeid roend de Kroane-reie en de Speeglreie. An de Kroane-reie stoend vanof 1290 dichte by de de Kroane-brugge de grôote Brugsche oavnkroane. Ze blêefr in gebruuk toe da ze in 1767 wierd ofgebrookn. Vodien, vanof 1288, stoend de kroane ip de Mart, mo mostr platse loatn vo de bow van de Woatr-alle. Achtr verschillnde riparoasjes en verbowiengn was de kroane in 1479 e tredmeuln-kroane van 't type standerdmeuln. In 2002 wierdr e rekonstruuksje van de kroane deur lêerliengn van 't Brugsche VTI ofgewerkt en ip 't Jan van Eyckpling gezet. Ip d' ôorsproenkelikke platse stoandr nu uuzn. Loatre wierd de rekonstruuksje verplatst no de Wulpnstroate dichte by 't Saspling.

In 1787 wierd begunn mê 't oovrwêvn van de Kroane-reie. Da gebeurde in drie stappn : êest wierd de Sint-Jansbrugge ofgebrookn en lein ze d' Akademieplatse an (in 1844 hernoamd no "Jan van Eyckpling"). In 1793-1795 wierd de reie nog voddr oovrewêfd toe an 't Kroane-pling en wierd de Kroane-brugge ofgebrookn. 't Gedêelte toe an de Philipstockstroate wierd in 1856 overwêfd en doa verdwêen de Wisslbrugge. De bruggn zyn oendregroens gedêeltlik bewoard gebleevn. Bowvollige koajmeurn, weinig scheepvoart en stank van bedorven woatr woarn de belangrykste reedns vo d' oovrwêviengn.

• 
  De Corte Spegel Reye (Kroane-reie) ter ogte van 't Bieskoajr-pling (centroal) en de Kroane-brugge (rechs), anno 1562. Neffnst de Kroane-brugge is uuterst rechs de Brugsche oavnkroane te ziene.
• 
  De Kroane-reie dwêsdeure de Woatr-alle en lanst de westkant van de Burg.
• 
  Zicht van oovre de Speeglreie ip 't Jan van Eyckpling.
  Uut 't gat lienksoendre in de koajmeur lopt d' oovrwêfde Kroane-reie in de Speeglreie.
• 
  De rekonstruuksje van de middelêewsche oavnkroane.

E bitje voddr kykn

• (fr) Duclos Adolphe 1910 : Bruges, histoire et souvenirs, Brugge.
• (nl) Schouteet Albert 1977 : De straatnamen van Brugge. Oorsprong en betekenis, Brugge.
• (nl) Wets Thomas 2002 : Ondergrondse bruggen in de Brugse binnenstad, in : Brugs Ommeland, blz. 250-251.

Ofbeeldiengn die ier by passn ku je vien in de categorie Kraanrei (Brugge) van Wikimedia Commons.