Muhammad Ali

Muhammad Ali, geboorn Cassius Marcellus Clay (Louisville (Kentucky), 17 januoari 1942 - Scottsdale (Arizona), 3 juni 2016) wos een Amerikoanschn bokser. Volgens de mêeste kenners is Ali de bestn zwoargewicht die ôoit bestoan et. Ali vocht in 't hêel 61 profmatchn, woarvan dat 'n d'r 56 woun (37 op knock-out) en 5 verlôor. Achter ze carrière doet Ali, die e bekêerdn moslim is, vele an liefdoadigheid.

Onverwachte winste teegn Liston

Toen da Ali klêne wos (en nog Cassius Clay noemde), an ze zyn vèlo etjoept. E wos zo coleirig dat 'n bokslessen nam om nem te kunn verdedigen. Zyn êeste grôte overwinnienge wos de titel op de Olympische Speeln in Rome in 1960 by de lichtzwoargewichtn. Z'n êestn profmatch wos op 29 oktober 1960. Achter een oop zeges, soms ouk op 't nippertje, muchte Cassius Clay in 1964 boksn teegn Liston voe de weireldtitel. By de bookmakers stoeg Clay 7 tegen 1: olleman peisde da Liston nem e lesje gienk lêern. Moa Clay wos lange (1 meter 91) en ad vele langer armes dan Liston: azo kostn wegbluuvn by Liston e round nem dansn, e typisch kenmerk van Clay's boksstyl. Nog vôor 't begun van de 7de rounde gaf Liston op. Loater krêeg Liston ouk nog een erkansienge, moar e verlôor were - deze ki in de êeste rounde achter e stôot die niemand ezien adde (bekend ounder de noame Phantom Punch).

Va Cassius Clay na Muhammad Ali

Achter zyn overwinnieng teegn Sonny Liston zei Clay openlik dat 'n een aananger wos van de Nation of Islam, e verênigieng va zworte moslims. In diejn tyd wos 't er nog vele openlik racisme e segregoasje in Amerika. En Clay kwam doa teegn in opstand. Katholicisme vound 'n 't geloof van de blanke en dus wos de keuze voe nem rap emakt.

Zyn overtuugieng, ten koste van zyn carrière

In 1966 moeste Ali goan vichtn in Vietnam, moar e refuseerde. 't Gevolg wos da de boksfederoasje ze weireldtitel ofpakt, en dat 'n joarnlank ne mi muchte vichtn. In 1970 begost Ali an ze comeback. E wos zwoarder, miender rap, moar en adde nog ossan enoeg klasse. In 1971 krêeg 'n e kanse om ze weireldtitel te verovern tegen Joe Frazier, in New York. Ali verlôor - voe 'n êeste ki in ze leevn - op puntn, achter e spectaculaire kamp (de Fight of the Century). Doarachter bokste Ali 2 kêers tegen Ken Norton: ze won elk e ki; Ali brak zelfs ze koake in êen van de kampn.

Frazier-Ali: wie meugt er voe de titel goan?

Wie de kamp won in januoari 1974, muchte voe de weireldtitel boksn. Nog vôor dat 'n kamp goed en wel begon wos, woarn de twêe ol an 't battern. De spannieng tusschen nunder wos te sniejn. Olle twêe grôte kampioenn die nie voe makoar wilnde ounderdoe. Achter 12 roundn riep de jury Ali uut tout winnoare.

Rumble in the Jungle: twidde ki weireldkampioen

't Gevicht tusschen Ali en Foreman gienk deure in Zaïre. Dat wos e stunt va Mobutu (die toundertyd de president-dictoator wos van 't land), en van Don King, een Amerikoanschen bokspromoteur. Foreman wos favoriet: e joungn gast an 't begun va ze carrière. Ali wos eigentlik ol op ze retour. 't Evenement wos grôots angepakt, mi vele media en ol. De boksers moestn lange op vôorand in Zaïre zyn om 't klimoat geweune te kommn, en soms liepn de spanniengn oge op. 't Gevicht zelve wos wuk da je kostte verwachtn. Foreman klopte nem onnôzel en e blêef moa beukn op Ali. Ali dei lik of da 't nem niet kostte schèln, en e blêef in de touwn angn. In de 8ste rounde kwam 'n ommekêer. Toen pakte Ali uut met e reke sloagn woavan dat Foreman op de ground viel. Knock-out, en Ali wos were weireldkampioen.

Thrilla in Manilla: Ali-Frazier, dêel 3

1975. Ali e Joe Frazier - misschiens wel 'n sterkstn tegenstander van Ali - stoan voe de derde kêer tegen makoar in de rienk, deze ki in Manilla. De kamp wos verschrikkelik schône. De twêe boksers gaven 't beste van nunder zelven. Êest wos 't Ali die domineerde, toen were Frazier. Moar in de latste roundn gaf Ali zovele salvo's op Frazier zyn oofd, da Joe Frazier bykan niet ne mi kostte zien. De trainer va Frazier smêet 'n anddoek in de rieng, en Ali wos ewonn. Ali wos zelfs azo 't ende datn oof flauw viel.

't Ende

Achter dezen match goa Ali - tegen Norton - nog êne ki de weireldtitel oaln dat 'n intusschenwyne verlôorn wos. Moar in zyn latste matchen, ounder ander teegn Jean-Pierre Coopman, wos Ali nog moa de schimme van ze zelvn. Va de 5 verlôorn match in ze carrière woarn d'r 3 hêle op 't ende. In 1981 stopte Ali definitief mi boksn achter e nederloage teegn Trevor Berbick, e twidderangsbokser.

Achter ze carrière

Ali krêeg in 1984 t'ôorn dat 'n 't syndroom van Parkinson adde. Woarschynlik 't gevolg van ze bokscarrière. E klapt ne mi zo rap lik overtyd en e volt rap in sloape. In 1996 krêeg Ali nog de êre om de vlamme van de Olympische Speeln in Atlanta (Amerika) t'ontsteekn. E leeft nu ofgezounderd op ze ranch.

Typisch Ali

Ze voetn: Ali danste round ze tegenstanders. Azo kost 'n vele arte sloagn geweune ountwykn. En ad ouk lange armes, dus e moeste ni dichte kommn om d'ander te kunn roakn. Dêels wos 't ouk show - lik de Ali shuffle: een indeliks rappe bewegieng van ze twêe voetn terplekke. Voerol bedoeld om ze tegenstanders t'overbluffn.
Ze vôorspelliengn: vôor sommigte van ze matchen vôorspelde Ali wonnêer datn de genoadeslag gienk geevn an ze tegenstanders (soms wos 't juuste, soms nie).
Rope-a-dope: in ze latste joarn, toen datn nie mi zo rap wos, liet Ali nem angn in de touwn. E liet ze tegenstanders geweune op nem inkloppn tout dan ze nie mi kostn. Op dat moment gaf Ali nunder e poar goe mottn, en de kamp wos dikkers beslist in zyn vôordêel.
Ze grôotn mound: Ali verstoeg de macht van de media. Oe mêer media, oe mêer geld datn kostte verdienn. En e speelde doa slim op in mi ze beledigiengn voe ze teegnstanders en ol ze rymtjes.

Externe koppelienge

Zyn officieeln website