Roesschaert
Roesschaert was een kwelgêest die ’t gemunt ad ip de Blanknbergenoars en surtout ip de visschers. De Blanknbergsche sage vertôont vele gelykenisse met de Antwerpsche Lange Wapper die in de Schelde verblêef, ounder verschillnde gedoantes verschêen en die ’t gêestig vound van menschn te kwelln en zelfs loate wandeloars te wurgn.
Vroeger addn al de Blanknbergsche visschers een lapnoame en da was de schuld van Roesschaert.
Sage
bewerknIn de joarn 1700 en zovele stound ôostwoarts in ’t middn van de de Blanknbergsche duunn een klêen vervalln uzetje dêels in out en dêels in stêen, me blaffeteurn die nôois oopngiengn. Niemand durfdege ’s nachts langs dat uzetje passeern en zelfs binst den dag maktegen ze een kruus vo d’r langs te goan. In dat uzetje weundege d’r een toverekse, een lêlyk, oud, vuul wuuf, die d’r ’t grotste plezier in vound van menschn te betovern. Die schrik blêef deurn tout ip zekern dag, ip de twiddn dag van de sprokkelmoand (februoari) 1791, een geweldige storm losbrak. De boarn van de zêe woarn zo grôot da ze te zien woarn tout in Uutkerke. De schoa an de klêne visschersuzetjes was enorm en ook ’t uzetje van d’ekse was hêlegans verwoest en ze lag ounder ’t puun begroavn. Vaneigns was iederêen blye en ze zoungn en danstn tout loate in de nacht. Den volgndn dag giengn ze kykn en ip de plekke woa dat uzetje stound liept er een oundje me belletjes round z’n nekke. ’t Wierd alsan moa grotter en grotter en ’t riep: roes, roes, roes. En azo krêeg ’t de noame “Roesschaert”. En iederêen was overtuugd dat d’ekse eur veranderd ad in een bêeste.
Ploageryen
bewerknVan ton of vertôonde Roesschaert em ounder verschillnde gedoantes middn de Blanknbergsche bevolkienge en surtout ounder de visschers. Den ound veranderde e ki in een katte, ton in een ezel, een kind, een vuuloop, een wandelnde tunne… en dikwyls ook in een visscher. Vandoar dat ’n deur niemand te verkenn was. D’r was moar êen twadde: je kost de noame “God“ nie uutspreekn. In plekke van “in Godsnoame” zeit’n alsan “in potsnoame”. ’t Woaren surtout de visschers die gepest wierdn deur Roesschaert en doarom addn ze een emelste schrik van em os ze giengn voarn. Tout dat er een vint beweirde dat ’n een ende koste stelln an de kracht van Roesschaert deur em ounschoadelik te moakn. De Blanknbergsche bevolkienge was zyn beschermer styf dankboar. Vo van de kwelgêest bevryd te geroakn was ’t absoluut nôodzoakelik van noame te verandern. Da gebeurde binst een eigenoardige “doopplechtigeid”. Den oudstn visscher makte den dopelienk hêlegans zwart en gôot een kloefe me zêewoater in z’n oanzichte binst dat ’n doopverzn ipzei:
- Ik doop u,
- En Roesschaert,
- Dien leelijkaerd,
- Keere zich om,
- Romme, dom, dom
- Uw naem is….. (de lapnoame)
’t Gebruuk blêef bestoan, moa loater wierd Roesschaert nie me vermeld:
- Den olmen dol
- De versche dol
- Den edelbut
- Den advokaet
- Waer ’t waeter in gaet
- Uw naem is…..
Loater is da gebruuk nateurlik verdweenn moa de lapnoamn zyn nog deuregegeevn van voader ip zeune.
Lapnoamn
bewerkn
- Jozef De Bruyne: Jef van Potsen
- P. De Bruyne: Pee Majutte
- Pieter De Bruyne: Kaps
- Florimond De Bruyne: ’t Ratje
- Theophiel De Bruyne : Den Platten
- Augustin De Bruyne: Wullevint
- Jozef Regoudt: Jef van Freys
- Frans Gadeyne: Den Akster
- Pieter Ponjaert: Pietje Meneirtje
- Frans Bisschop: ’t Krabbertje
- Jan Bisschop: Kiekeneuze
- Cornelis Bisschop: Schitje
- Cornelis Bisschop: Neesje de Meiwe
- Louis Bisschop: Louis de Meiwe
- Jozef Van Heetvelde: (voader): Seven Jupeird
- Jozef Van Heetvelde: (zeune): Kwik
- August Van Heetvelde: Gusten Kwik
- Florimond Van Heetvelde: De Beintjes
- Van Heetvelde (voader van Louis): Djanne’s
- August Wittevrongel: Gusten Puupe
- Pieter Wittevrongel: Pier de Greipe
- Jozef Wittevrongel: Jef Puupe
- Alfred Wittevrongel: Mash (of Moesh)
- Jozef Wittevrongel (broere van Mash): Notten Tsjiko
- Gustaaf Wittevrongel: Tsjiko (of De Witte Tsjiko)
- Frans Wittevrongel: Samas
- Florentijn Meyers: Floren Meyers
- Gustaaf Meyers: Den Bleider
- Alois Jurewitz: Alois van Zeikes
- Emiel De Bode: Mieltje Van Schachts
- Louis Popelier: Louitje Kasje
- Louis Popelier: Kilootje
- Jan Popelier: Jan Poep
- Jozef Popelier: Roste Jef
- Paul Van Gansberghe: Pol Keuras
- Constant Wittevrongel: Constant Bette
- Arthur Janssoone: Tuur Goedgevlogen
- Louis Willems: Den Hoane
- Louis Van Nieuwenhuyse: Hansje Parladoesje
- Louis Van Wulpen: La-Père-de-la-Mer
- Louis De Meulenaere: Schuufel
- Joseph De Meulenaere: Djik
- Arthur Janssoone: 't Veusje
- Augustin Popelier: Tabbel
- Charles Popelier: Bees
- Louis Popelier: Dikke Louis
- Jan Popelier: Jan Dies
- Jan Popelier: Kadet
- Ernest Popelier: Basjes (of De Witing)
- Cornelis Popelier (broere van Augustin): Schele Tabbel
- Emiel Popelier (broere van Augustin): Miel van de Wittens
- Jules Popelier: Scheete
- Charles Popelier: Zeupe
- Pieter Popelier (zeune van Kilootje) : Schele Pierre
- Pieter Popelier: Kinnetje
- August Popelier: De Griesden
- Louis Azaert: Loden Kamel
- Louis Azaert: Mathieu
- Cornelis Azaert (broere van Loden) : Neesje Kamel
- Louis Azaert: ’t Zeikertje
- Aimé Gezelle: Aimé van Martjes
- Frans Gezelle: Toosje But
- Charles Gezelle: Noordhinder
- Albert Gezelle: Halve Klute
- Urbain Monballyu: Nobel
- Cornelis Huys: Korno
- ? Huys: Pion
- Florimond De Coninck: Den Beir (of Menekke)
- Bernard De Coninck: Bertje van Toaters
- Pieter De Coninck: Pietje Faite (of Pietje Face)
- Florimond Arents : Schele Mussche
- Thomas Van Wulpen : Schele Tone
Bronne
bewerkn- Blankenberge. Een rijk verleden, een schone toekomst. Elie Bilé