Sage
E sage is e moundelieng overgeleverde volksvertellienge die gepresenteerd wordt lik woar gebeurd. 't Woord 'sage' komt van 't Duuts 'was gesagt wird' (wa gezeid wordt).
In e sage wordt er dikwils e bovennateurlik verschynsel verkloard. D'r kommn gin goodn in voôrn. Dat is mêer vor e mythe. En 't goat ook nie over 't leevn van heiligen. Ton zou 't e legende zyn. 't Grotste dêel van de sagen goat over spookn, tovenoars, heksn, woarzeggers en bovennateurlikke schepsels lik klopgêestn, weerwolvn, kabouters en marminn.
Kenmerkn bewerkn
- Straf vertelsel
- Moundelieng overgeleverd
- Angedikt me vele fantasie
- Bevat 'n historische kern
- E juste situerienge in tyd en ruumte
- 't Komt geloofweirdig over
- Troagisch en pessimistisch, 't lopt dikwils slicht of
Indêlienge bewerkn
In de "Vlamsche Volksverhalenbank" wordt d' indêlienge in types gebruukt:
Demonensagen:
- Woatergêestn: woaterduvel Kolle met 'n oak (os je by 't woater stoat kryg je 't gevoel van d'r in getrokkn te wordn), Loreley
- Eirdgêestn: dwergn, kabouters en alvermann
- Viergêestn: dwoalluchtjes, vierbolln. Kiendjes die nie gedopt zyn kommn spookn lik dwoalluchtjes
- Luchtgêestn: gêestn van gestorvn menschn, witte wuuvn, spookbêestn
- Ploaggêestn: Roesschaert, Lange Wapper, Kludde
- Weerwolvn
Toversagen:
- Heksn: zwarte kattn, bustelstokkn, betoverde appels
- Tovenoars: menschn doen verloorn loopn, de pyknzot loatn verdwynn uut e koartspel, e deure oopn doen deur d'r e klakke teegn te smytn
Duvelssagen :
- Duvels: duvelspact, bokkepootn, zwarte houndn
- Vrymetseloars: framassongs, loges, vertrappelde Christusbeeldn
Historische sagen: kastêeln, verborgen schattn, verzounkn steedn
D'oudste sagen zyn de Oud-Yslandse saga's die ipgeteeknd zyn tusschn de 12e en de 14e êeuwe. Ze giengn surtout over keuniengn en heldn.