Saturnus (planete)

Saturnus (symbool: ) is van de zunne of gereeknd de zesde planete in ons zunnestelsel en achter Jupiter de grôotste. Olletwêe de gasreuzn zyn zogezeide 'buutnplaneetn'. Saturnus is vernoemd no de Romeinse god van de landbouw, Saturnus. Saturnus is ol sins de prehistorie bekend.

Saturnus in cyfers

Gemiddelde boanesnelheid : 9,7 km/s
Hellienge van het boanvlak tegenover 't boanvlak van d'eirde : 2,49°
Soortelikke massa (Dichtheid) : 0,69 g/cm³
Oentsnappiengssnelheid : 35,5 km/s
Diameter: 120.536 kilometer
Ofstand van de zunne: 1.429 miljoen kilometer

Samenstellienge

De samenstellienge van Saturnus gelykt vele ip de die van Jupiter. In 't middn is't er een rotsachtige kern, met doarroend e mantel van vloeiboar metallieke woaterstoffe, gevolgd deur e laage van moleculaire woaterstoffe. De temperateure in de kern bedraagt 12 000 K. Deur 't Kelvin-Helmholtz mechanisme stroalt Saturnus mêer energie uut of dat ie van de zunne krygt. Die energie-uutstroalienge wordt versterkt deur de wryviengswarmte die vrykomt os helium in de mantel tegen waterstoffe bokst.

Deur zyn rappe rotoasje (10h 14m an den evenoare, 10h 41m ip ogere brêedtegroad'n) is Saturnus no de pooln toe redelik ofgeplat.

Atmosfeere

Samenstellienge atmosfeer
Woaterstofgaze (H₂)	96 (±2) %
Helium (He)	3 (±2) %
Methoan (CH₄)	0,4 (±0,2) %
Woaterdamp (H₂O)	0,1%
Ammoniak (NH₃)	0,012 (±0,008) %
Ethoan (C₂H₆)	0,0007 (±0,0002) %
Fosfine (PH₃)	0,0001%
Propoan (C₃H₈)	sporen
Ethyn (C₂H₂)	sporen

D'atmosfeer van Saturnus bestoat voe mêer of 93% uut woaterstofgaze en voer e bitje mêer of 5% uut helium. De reste wordt ingenoomn deur methoan, woaterdamp, ammoniak, ethoan, propoan, ethyn en fosfine, die soms e ki vôornkommn.

Riengels

Saturnus is vorol gekend deur ze riengels.

Moanen

Saturnus et 62 moanen, de grotsten is Titan.

Ofbeeldiengn die ier by passn ku je vien in de categorie Saturn (planet) van Wikimedia Commons.