Saturnus (mythologie)

Saturnus is e god uut de Romeinsche mythologie, de Romeinsche god van de landbouw en 't uutgezoaid groan. Ie wordt ook wel anzien lyk god van den oenderweireld.

Saturnus deur Polidoro da Caravaggio 16e êeuwe

Zyn Latynsche noame zou kommn van satus (= gezoaid, cfr. sator = zoaier), van serĕre (zoain), en ook van saturare (= verzoadign). Saturnus wordt in ieder geval g'associeerd met de landbouw. Juste lyk de planete Saturnus is de zoaterdag (Saturni dies = dag van Saturnus) noar hem vernoemd. Loater ist ie ook g'associeerd met de Grieksche Titoan Kronos.

Kronos was getrouwd mè zyn zuster Rhea. Achter da Zeus, vo de Romeinn Jupiter, hem a verdreevn is Kronos goan weunn in Italië. Doar èt ie hem weggedookn. Deur de Romeinn wierd ie verêerd lyk Saturnus. Omdat ie hem doa verdook, is de provinsje Latium woarin da Rome ligt noar hem vernoemd. 't Latyns werkwoord "latere" wil noamelyk zeggn verduukn.

In 't antieke Rome woarn de Saturnalia-fêestdoagn, oengeveer in de periode van uze kestdag gevierd, ter êre van de Goudn Êeuwe van Saturnus.

Tempel ip 't Forum

Sedert 't begun van de Republiek ad Saturnus ip 't Forum Romanum, an de voet van 't Capitool, e tempel, 't fanum Saturni (ook ara Saturni genoemd). In de 5e êeuwe v.Chr. zou keunienk Tullus Hostilius ip die plekke een heiligdom vo Saturnus gesticht èn, uut dankboarheid vo zyn belangryke overwinnienge teegn de Sabynn. Keunienk Tarquinius Superbus besliste ênigte joarn loater vo 't simpel heiligdom te vervangn deur een echtn tempel. Binn in die tempel stoend e beeld van een oude vint met e board mè zyn kop bedekt en in zyn hand e zikkel, 't symbool van Saturnus. De voetn van 't beeld woarn t'hopegeboendn mè sjettedroad, die binst de Saturnalia-fêeste losgemakt wierd, vo de god ook te loatn meefêestn. Die oude tempel is in 43 v.Chr. vernieuwd gewist in ipdracht van Lucius Munatius Plancus, en loater in de 4e êeuwe achter e grôte brand were herbouwd. Van da bouwwerk stoan der den dag van vandoage nog acht piloarn met dwarsbalke in graniet.

Forum Romanum met triomfboge van Septimius Severus. Reks de ruïne van den tempel van Saturnus met 8 piloarn.

Ofbeeldiengn die ier by passn ku je vien in de categorie Saturnus (deus) van Wikimedia Commons.