Hommel (plante): verschil tussen versies

Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
k Ommel ernoemd noar Ommel (plante): ambigu mei 't beestje
Astro (discuusjeblad | bydroagn)
k spelling verbeterd (volgens SV, waar het kon)
Regel 3:
'''Ommel''' ([[Nederlands]]: hop(pe)) is e twèslachtige plante va de Cannabaceae-familie.
 
De plante wos tot voe kort vôornoamelyk ekwikt voer iin [[bier]] te doen. In de knops zit er e stoffe (lupuline, e geelachtige poere) die e zeure smoake gèftgift an 't bier. 'n Dag va vandoage gebruuk'ngebruukn ze ommel oek mêer e mêer voer in medicament'nmedicamentn te doen. 't Bestoan oek zaksjes en oofdkussens, evuld mi ommel. Dat zoedzoud e nateurlyknateurlik slapmiddel zinzyn.
 
In [[Belgje|Belgie]] zinzyn de streek'nstreekn van [[Oalst]] (Ôost-Vloandern), Asse (Vlams-Brabant) e voerol dedie va [[Poperienge]] zin styf ekend voe nunder ommel. In 't buut'nlandbuutnland zinzyn [[Duutsland]] en [[Tsjechie]] ekend.
 
== De geschiedenisse ==
 
=== Va gruut noar ommel ===
Vôorn dazze ommel in bier dèjn om e smaksje an 't bier te geevn, dèjn ze d'r gruut in. Gruut is e miengelienge va kruudn. Roend de joarn 800 kwaamn ze in Duutsland op 't gedacht om e bètjebitje ommel in bier te doen om 't langer te kunkunn bewoarn.
 
=== E nieuw' industrie voe Poperienge ===
In de streke va Poperienge leevnde z'in de Middelêeuwn va de loakenandel. Moa deur de polletiek van [[Iengeland]] most'nmoestn ze achter een andere maniere zoekn voe commerce te doe. Ommel wos d'opplossiengeoplossienge. Sedert de 15st'n êeuw wos ommel ier intensif verbouwd. 't Uutzicht va Poperienge gienk nôoit nog 't zefste zien...
 
=== Telôorgang... e reddieng? ===
In 'n 20stn êeuw goenk et van kwoad naarnoar erger mi de ommelproduucsje in Poperienge. In 2006 woarn d'r in Poperienge nog moar e goe 30 boern voer een areoal va 176 ectoarn.
De reddieng zou nu ''Menohop'' kunn'n zinzyn. Want an 'n unief va [[Gent]] en ze z'ontdekt dat er in ommel 'fenooln' zitt'nzittn die styf trekk'ntrekkn op 't vrouwelykvrouwelik hormoonormoon oestrogeen. Menohop is e medicament da de oengemakk'noengemakkn va vrouwn in de menopauze zou kunn'nkunnn verep'nverepn.
 
== De produucsje ==
 
=== De groei ===
In 'n winterwienter goan de bovenste dêeln va de plante dôod, moa de wortels overleevn. Mi 'n uutkom groein der scheut'nscheutn an de wortels: die scheut'nscheutn zienzyn e delicatesse. De scheut'nscheutn zinzyn eleid roend droad'ndroadn en klemmn omoge. Tusschn april en juli groeit de plante 't mêest: de rank'nrankn kunn'nkunnn toen otmets 30 santemeter groein op êen dag.
Begun juli stopt de plante mi groein e begunt ze te bloein. De vrouwelykevrouwelike bloemn groein uut toet 'knops'.
 
=== 'n Plok ===
Te laste begu september begunt 'n ommelpluk. Vroeger dein ze da met 'n and. In 'n oudn tyd dèj olleman mèj an 'n ommelpluk. Da wos zwoar werk - sertoe at rinde, want toe laagnlein je nan'n oopn va de rank'nrankn. Om d'ambiance d'r in 't ou'n, zoengn de plokkers liedjes. Dit is 't êeste refring van e bekend liedje:<br>
::::<i>Als wij de schoenen tatsen
::::<i>Om naar de pluk te gaan
Regel 36:
::::<i>En van den hommelpluk</i>
 
Toen da de pluk oek mi machien kostte gebeurn, in de plekke va manueel, wos 't er in Poperienge e firma die e masse machien'nmachienn efabriceerd et: Allaeys. In de joarn '60 exporteernde ze oek na Duutsland, en dat is toch opmerkelykopmerkelik omda Duutsland vele keirs grodder is. Ze produceernde oender anger de Allaeys Junior, Allaeys Senior, Allaeys Europa Super (koste 240 à 270 rank'nrankn ter eure plokk'nplokkn), Allaeys Compact en Saxo.
De firma Allaeys is oendertusschen wel failliet egoan.
 
=== Droogn ===
Achter 'n plok droogn ze de knops voorzichtjes uut mi warme luchtbloazers. Anders zoe 'n ommel ol zêre beschimmeln. A ze droge enoeg is, pressen ze 'n ommel tope in ballo's.
 
== Hoppestoet ==
Om de drie joar (2005, 2008, 2011,...) goat er in Poperienge in september e stoet uut die e masse vook trekt. Olles stoat toen nateurlyknateurlik in 't têek'ntêekn va 'n ommel. D'r zienzyn oek fêesten ,en ze verkiezen e Hoppekeuneginne.
 
== Culinair ==
* Ommel gebruuk'n ze voer in bier te doen. In Poperienge brouwn ze e speciaal birtje, [[Hommelbier]], mi mêerder sôort'nsôortn ommel.
* Ommelpap: in vroeger tyd'ntydn krêegn de plokkers, mêestol vrèmdvrimd vook, op 't ende van de plok, e sôort warm paptje ('t trekt op crème brûlée) mèd e poar knops ter versieryngversierieng. Da gebruuk wos joarn verlôorn egoan. Moa bakker Sansen uut Poperienge edet een oud recept werevoen'n uut 1910. In de nieuwn ommelpap zitt'nzittn ol d'oude ingrediënt'ningrediëntn d'r nog in (mek, butter, bloeme e suker); nieuwe toevoegieng is de kanêel en de rom.
* Hoppescheut'nHoppescheutn: de joenge scheut'nscheutn van de plante die in 'n uutkom eplokt zinzyn. 't Is delicoat andwerk, en doarom is 't oek zo diere in de restorangs. Oe moej ze grêed moak'nmoakn? KoedKoud in e bitje vinaigrette, of zochtjes ebakk'nebakkn in e buttersausje.
 
== Externe koppelienge ==