Van Zon-zaliger. Door hem-zelf
Van Zon-zaliger. Door hem-zelf is 't belangrykste werk van de West-Vlamsche schryvre René Vermandere. 't Verschêen vo 't êest in 1907, mo dr woarn ook loatre nog uutgaavn van. In 1910 verschêen dr in Antwerpen ook e vertoalienge in 't Esperanto deur Oscar Van Schoor.
Inoed
bewerknDe schryvre briengt mê ze moat Jules Peetersen e bezoek an e spierietiestnvergoadrienge, maar voltr deur verveelinge in sloape, achtr datr zoendre rezuultoat geprobeerd was de oovreleedn bakkre Van Zon te doen iproepen. Y begunt te droomn van spookn en Van Zon verschynt an êm en y vertelt veele zoakn uut 't verleedn, in 't byzoendre oe datr toegienk ip zyn sterfdag toe en mê zyn begroavienge. Zjuuste ip 't moment da de pit gevuld wordt deur de dôogroavre wordt de schryvre wakkre gemakt deur ze moat vo nor uus te goan.
Beôordêelienge van 't werk
bewerkn't Pas verschêen boek was van den êeste kêe uutverkocht. 't Krêeg e gunstige beôordêelienge. Professor Lecoutere, verslaggeevre van de Vuufjoarliksche Wedstryd van de Needrelansche Lettrekunde schrêef : "'t Is e boek vul humor en leevnswyseid. De uutdrukkienge, toale en styl verdienn veele lof en ze passn êeste klasse. Van Zon sprikt de spriengleevnde toale van 't volk, mê ze kernachtige spreukn, frissche beeldn en schildrachtige zegswyzn. Van Zon-zaliger is de uutdrukkienge van e scherp deurvoelde leevnsviezje... 'n echt kunstwerk. E grôote kunstenoare is y die ip zuuvre menschlikke gedachtn en gevoelns e niew licht lat voln, da ze verjoengt en weere genietboar makt...Doaby, Van Zon-zaliger is e gezoend boeksje, uut zeedlik oogpunt oenberisplik...'t Boeksje ku veele goed stichtn en 't wordt doarom warm anbevooln. Doarom ook go de studeernde jeugd dr veele by lêern, lêern schryvn in 'd êeste plekke, en zoen ze moetn 't werk lik prysboek uutdêeln..."
E verwestvlamst proevertje
bewerknOrt, ort, de klokkn luujn nu vo Van Zon. Hêel ze leevn ên z' êm dôodgezweêgn, moa pas ligtn versleegn, of mê drien teglyk verkoendign ze zyn needreloage. Nu êest verstoend 'k ik undre liedje, en 't verwoenderde myn datr mê drie nootn zoveele ku gezeid wordn. "Doar istr e mensch gestorvn, galmdn zydre, en gydre allemalle die nog aan 't dooln zyt ip eirde, go me wiedre zjuuste glik den deezn, ip e kêe beziengn. Seedrt damme wiedre ier angen, êm aa tien kêers de stad leeggebamd. Uuze stemme smyt de verschrikte roavn lik stikkn rowe oovre de kerke en d' uuzn. Luustert, luustert nor uus, vôo dawe je 'n eign uutvoart luujn. Niemand kut uus oentvluchtn. Uuze mêestre is ook de djoenn en de dôod leeft langst van al." Lik of dat nog te kloar zoe zyn in myn smol kotje, wierdr e zwart loakn oovre gewoerpn, woarip da ze guldngrôote zèèvrn troan gebleit adn. 'Lienks, êern!' kloenk 't kort en gebiednd lik e bevel, de stemme van de lykbiddre an dedeeze die oovre myn zulle giengn. Discipliene in de rangn oedn was 't ordewoord. Voo myn zwart beklidde deuregat stoend de stroate vulgepropt mê menschn. Bykans iederêen no wiens begroavienge 'k zoen gegoan zyn, ad undre eure geslêegn vôo 't myne, brochtn myn e latste bezoek en verdroengn mekoar vor in de rowkaamre te meugn kommn. Vo te getuugn van undre verdriet, lein z' e gedrukt kartje neere in e grôote zèèvrn schoale...