Voetbol

Voetbol es een teamsport. 't Is de populairste sport in Europa en misschiens zelfs wel van de weireld.

In voetbol speel je mè twêe teams van 11 spelers ip een voetbolveld. De wedstryd wordt in goede boanen geleid deur nen scheidsrechter (oek wel arbiter genoemd), twêe lynrechters en nen zogenoamdn vierde scheidsrechter.

Sôorten voetbolspelers

Een voetbolteam bestoat uut verschillnde sôortn spelers:

Keeper: stoat vanachtern en zyn rolle es om te belettn dat de teegnstander een golle makt. 't Es den ênigstn die de bol met de andn mag anroakn (buutn spelers die meugn insmytn). Mêestol bluuft ie stoan in zyn golle, moar ip specioale momentn durft ie wel ne kêe noo vôorn trekkn (vb. in de goals emakt voun Paraguay en 24 voun Velez Sarsfield.
Verdediger: stoat de keeper by in 't belettn dat de teegnstander scoort. Mêestol zyn der een aantal (3-5) verdedigers per team.
Middenvelder: is de schoakel tussn de verdediginge en de aanval en zorgt ervôorn da de aanvollers in een goeie positie nen bol krygn voo te scoorn. By bolverlies vormn ze de êeste verdedigingslinie. Een typisch middenveld bestoat uut 3 tot 5 man.
Aanvoller (oek wel spitse): is in êeste plekke verantwoordelik voo 't moakn van de golln. 't Zyn mêestol de gekendste en mêest populaire voetbollers. De mêeste ploegn stelln 2 aanvollers ip (1 tot 3).

Bôovnzicht van een voetbolveld

Voetbolpling

Voetbol weirdt gespeeld ip een voetbolpling. An weerskantn vind je de golln. Bedoeling es om de bol in de golle van den andern te krygn. De golle es 7,32 meiter brêed en 2,44 meiter ôge. Het klinste gebied round de golle es de klinne carré, daarin es de keeper boas. Der es ôok nog een grôter gebied (de grôte carré, woa dat de klinne carré oek e dêel van is), o je doar een foute makt, es 't penanty. In 't middn lôopt de middenlyne en den aftrap weirdt gegeevn in de middencirkel (ip de middnstip).

Spelregels

Nen voetbolmatch deurt normoal 90 minuutn, verdêeld over 2 kêers 45 minuutn (nen zogenoamdn elft of teim) met 'n teim van 15 minuutn tussn. De scheidsrechter kan beslissn om nog wa extra minuutn te speeln achter iedern elft, afankelik van 't feit of dat er veel spelounderbrekingn zyn gewist.
De match start met den aftrap in de middencirkel. Twêe spelers van nen ploeg speeln den bol noar elkoar, doarachter meug de teegnstrever em probeern of te pakkn. In de 2de teim es 't an 'n andern ploeg om te begunn.
De bol mag niet met de hand of arm gerakt weirden deur de veldspelers. Ze meugn dus wel schippn en koppn. De keeper mag de bol pakkn met zyn andn binnen de grôte carré (at ie nie deur ne speler van zyn eign ploeg weeregeevn is).
Als de bal over de zylyne komt, es 't an de anderen ploeg om em weer in 't veld te bringn deur em in te smytn.
Als de bal over de achterlyne goat (zounder dat ie in de golle goat), keunn der twêe dingn gebeurn: oo de teegnstrever de bol over de lyne geschipt of gekopt eit, es 't uutschietn voo de keeper. As 't ie deur nen speler van het eigen team derover geschipt es, es 't corner. De teegnstander mag vanip den oek de bol voorn de golle bringn. Vaneigns is 't toune de bedoeling om een golle te moakn deur byvôorbeeld te koppn vanuut de grôte carré.
Oo je de teegnspeler foutief ofstopt (en 't es gezien deur de scheidsrechter of êen van de lynrechters), toun kan 't ie fluutn. Der zyn vier maniern van straffen:
- Nen geweunn vryschop: de foutief ofgestopte party mag vanaf de plekke van de foute rechtstreeks of onrechtstreeks schietn noar de golle. Rechtstreeks wil zeggn da je vanaf de plekke van de foute meug trachtn een golle te moaken. Onrechtreeks wil zeggen da je via nen medespeler moe goan.
- Nen strafschop: als de foute binn 't strafschopgebied gebeurt, meug 'd je nen penanty tertn. Nen penanty weird getortn vanof de penantystip, die in 't strafschopgebied ip 11 meiters van de golle ligt.
- Een gele koarte: es een woarschuwienge voor 'n deen die de foute makt.
- Een rôo koarte: by een zwoare overtredienge krygt de overtreder een rôo koarte en moet ie 't veld verloaten. De ploeg moet toun verder speeln met êen speeler minder. Twêe gele koartn geevn ôok een rôo koarte.

Specioale regels

Der zyn ôok een aantal specioale regels:

Butenspel of afseits: as nen speler bachtn de latste veldspeler en up 'n elft van 'n aarn ploeg stoat ip 't moment da zyne medespeler nen pass geeft, toun stoat die speler butenspel. Der is ôok zoiets als positiebutenspel, wa da betêkent da at nen speler die technisch gezien butenspel stoat, moa niet deelneemt an 't spel, dee aanvol nie ofeflootn is.
Terugspeelbal: nen keeper meugt nen bol die deur nen veldspeler van zyn eign ploeg gepasst is, nie in zyn andn pakkn. Werekoppn of wereleggn me de bost, meugt wel. Die regel es ingevoerd voor 't tydwinn te beperkn.

Sôorten competities

Professionele voetbolmatchn weirden in verschillende competities gespeeld.

Nationoale competities

Ieder land woar da ze voetbol speeln, eit zyn eigen competities. België eit natuurlik ôok competities.

In de reguliere competitie speeln olle voetbolploegn in een bepoalde klasse teegn elkoar. De winnoare es ip 't einde kampioen (en stygt een klasse in de loagere klassn), de latste 2 (of 3) zakkn êen klasse. In België zyn der 4 nationoale klassn en 4 provincioale (per provincie).
In de bekercompetitie speeln ploegn uut olle klassn volgens een zogenoamd 'knock-out' système. De winnoare van êen of twêe ounderlinge matchn goat een rounde verder. Iedere rounde weirdt zodus het aantal meespelende ploegen gehalveerd, tot da je moa twêe ploegn meir overoudt die de finalle speeln.

Europese competities

In Europees verband wordn der verschillende competities georganiseerd:

De Champions League: de competitie voo de landskampioenn van 't vôorbye joar, angevuld met 1 of mêerdere ploegn van 't zelfde land ('t aantal wordt bepoald deur de ranking van 't land in kwestie).
De Uefa-Cup: voo de ploegen die nie goe genoeg woarn voo de Champions League, moa die wel Europees meugn speeln. Oek de bekerwinnoars doen mei.

Internationoale (landn)competities

Deze worden gespeeld deur nationoale ploegen met een selectie van de beste spelers van die landen. Vanut Europees standpunt zyn der twêe belangryke competities:

't Europees kampioenschap: ieder 4 joar strydn 16 Europese landn om den bestn van Europa te zyn. Die 16 landen zyn uut voorroundn gekoomn. De Europeesn kampioen van 2004 wa Grieknland, winnoare van het Europees kampioenschap in Portugal in 2004. In 2008 goat 't EK deure in Zwitserland en Oostenryk. Ton it Spanje gewon van Duutsland in de finale.
't Weireldkampioenschap: ieder 4 joar strydn 32 landn van over de hêle weireld om de titel van weireldkampioen. Die 32 landn ein udder geplatst in continentale vôorroundn. De mêest recente weireldbeker wos in Duutsland in 2006, Itoalië eit toun gewonn.

Ploegn

In West-Vloandern zyn der verschillnde ploegn die in de nationoale competities speeln

Sezoen 2007-2008

1ste klasse: Club Brugge, Cercle Brugge, KSV Roeselare, SV Zulte Waregem
2de klasse: KV Oostende, KV Kortrijk (kampioen)
3de klasse A: KM Torhout (degradoasche), RC Waregem (eindrounde)
4de klasse A: SV Diksmuide, WS Lauwe, Winkel Sport (eindroude), SK Wevelgem City (interprovincioale eindrounde), SC Wielsbeke (kampioen), FC Izegem, VG Oostende (eindrounde), KVK Ieper, SW Harelbeke (degradoasche)

Sezoen 2006-2007

1ste klasse: Club Brugge, Cercle Brugge, KSV Roeselare, SV Zulte Waregem
2de klasse: KV Oostende, KV Kortrijk, RC Waregem (degradoasche)
3de klasse A: KM Torhout, SW Harelbeke (degradoasche)

Fotootjes

't Ollereeste Belgissche nationol voetbolploeg den 28sten april 1901 in Antwerpn (België-Olland 8-0).
De Rôoe Duuvels den 25ste moarte 2011

Ofbeeldiengn die ier by passn ku je vien in de categorie Association football van Wikimedia Commons.