Biosfêer-rizêrvoat Bogd Khan Uul

Dat artikel es geschreevn in 't Noordelik West-Vlams.

Biosfêer-rizêrvoat Bogd Khan Uul is e nateurrizêrvoat in Mongoolje, geleegn te zuudn van Oelan-Bator. 't Ligt in 't zuudlik dêel van de bus-steppe in 't gebied van 't Khentie-Gebergte. 't Omvat de Berg Bogd Khan, en 't was andeduud deur UNESCO lik Biosfêerrizêrvoat in 1996.

Beschryvienge bewerkn

Bogd Khan êt e totoale ippervlakte van 67 300 êktoarn en is geleegn tusschn 47°43' toe 47°54'N en 106°46' toe 107°10'E. D' oogteliggienge is tusschn 1 310 en 2 270 m boovn de zêespeegle. 't Kerngebied vormt 41 651 êktoarn en 't is oemriengd deur e buffre-gebied en bepoalde oovrgankszôones. De nôordlikke êlliengn van de Berg Bogd Khan zyn bedekt mê dichte koniefeere-busschn binst da de zuudlikke kant koale rotse is ^[1].

Geschiednisse bewerkn

De beschermienge van d' omgeevienge ip de Berg Bogd Khan begost aa minstns in de dertienste êewe ot de Tooril Khan, de leidr van de Kerajietn, den oetkap en 't joagn doa verbôod, bewêernde da Bogd Khan 'n illige berg was ^[1]. Vanof die tyd wierd de berg verêerd, en de platslikke bevôkienge joagde doa nie mêe, en kapte dr gin oet. In 1778 vroeg de Mongoolsche goeverneur van wat da nu Oelan-Bator is, an de Qianlong-Keizre toeloatienge vo twi kêers per joar plechtigeedn te meugn oedn gewyd an de Berg Bogd Khan Uul. Acht doagn loatre kwam die toeloatienge an ^[2]. In 1783 makte 't platslik bestier van de Qing-dynastie van de Berg Bogd Khan e beschermd gebied, te bewoarn vo ze schôonte, zodat ier 't êeste nasjonoal park in de weirld oentstoend ^[3]^[4].

Bogd Khan Uul wierd lik biosfeer-rizêrvoat angeduud deur UNESCO in 1996 ^[1]. E biosfeer-rizêrvoat ê vo doel "deurzoame ontwikklienge te bevordrn" en "ekoloogiesche en kuultuurêele verscheidneid" an te moedign, deur de nôodn van de platslikke gemêenschappn te loatn tegoaregoan mêt 't bewoarn van de leefomgeevienge ^[5]. 't Kerngebied is hêelegans beschermd, 't buffregebied wordt gebruukt vor aktievieteitn die anveirdboar zyn lik a goe ekoloogiesche praktyk en d' oovregangszôone dient vor êrniewboare uutboatienge ^[6].

Plantn- en bêestn-weirld bewerkn

't Rizêrvoat êt 'n antal leefgebiedn woaroendre grasland, boreoal bus, bergtoendra en koale rotse. In sommigte gebiedn istr gemiengld bus mê lorke (Larix sibirica), berke (Betula spp.), ceedre (Cedrus spp.), pynboom (Pinus spp.) en popliere (Populus spp.)^[1].

Sommigte van de mêest bedreigde zoogbêestn in 't rizêrvoat zyn Siebeeriesch muuskuusêrte (Moschus moschiferus), rêe (Capreolus capreolus), soablemartre (Martes zibellina) en snêew-oaze (Lepus timidus) ^[1].

Zied ook noa bewerkn

Koniefeere-busschn van Transbajkal

Eksterne koppliengn bewerkn

(en) Sacred Mountains of Mongolia (UNESCO).

Verwyziengn bewerkn

[UNESCO-1] 1,0 ^1,1 ^1,2 ^1,3 ^1,4 (en) Biosphere Reserve Information: Mongolia Bogd Khan Uul 2007, UNESCO

[2] Documents on worshipping Khan Uul, Mongolian Governmental Implementing Agency

[3] (en) Bonnett Alastair 2015 : The Geography of Nostalgia: Global and Local Perspectives on Modernity and Loss, Routledge, p. 68, ISBN 978-1-134-68616-2

[4] (en) Gunin, P.D.; Elizabeth A. Vostokova; Dorofeyuk, Nadezhda I.; Pavel E. Tarasov; Clanton C. Black 2013 : Vegetation Dynamics of Mongolia, Springer Science & Business Media, p. 188, ISBN 978-94-015-9143-0

[5] (en) Ecological Sciences for Sustainable Development 2015 : World Network of Biosphere Reserves, UNESCO

[6] (en) MAB leaflet 2015, UNESCO

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]