Diederik van den Elzas

(deureverweezn van Diederik I van Vloandern)

Diederik van den Elzas, ouk enoamd Diederik I, (ca. 1099 - 4 januoari 1168, Woatn (Vrankryk)) was Groaf van Vloandern van 1128 tout an zyn dôod. Van den Elzas dei mei an de Twidde Kruustocht.

Diederik van den Elzas
ca 1099 - 1168
Verguld standbeeld van Diederik van den Elzas an de meur van d'Hillig-Bloedbasilieke in Brugge.
In de medaillon e sculpteure van zyn vrouwe Sibylle van Anjou.
Groaf van Vloandern
Periode1128 - 1168
VôorgangerWillem Clito
IpvolgerFilips van den Elzas
VoaderDiederik van Opper-Lotharingn
MoederGertrude van Vloandern

Zyn leevn bewerkn

Diederik I wos e zeune van ertog Diederik van Opper-Lotharingn e Gertrude van Vloandern, die de dochter wos van Robrecht I van Vloandern. Ton da Karel den Goein dôod wos (1127) koste Diederik van den Elzas, ol zyn moederskant, ansproake doen op Vloandern. Moar e wos ni n'ênigstn. Willem Clito zag dat ouk wel zittn, en 'ndien krêeg ulpe van Lodewyk VI, 'n keunink van Vrankryk. De Vlamsche steedn, surtout Brugge en Gent, koozn party vo van den Elzas. In 1128 wos 't elukt: van den Elzas wos groaf.

Zyn reizn no ‘t Hillig land bewerkn

 
Diederik van den Elzas toogt et Hillig Bloed (Hillig-Bloedprocessie, Brugge)
 
Koarte van 't groafschap Vloandern van de 16e eeuwe met 't woapnschild van de groavn van Vloandern van de 12e eeuwe van Diederik van de Elzas en da van de 14e eeuwe

Diederik reisde vier kis no ‘t Hillig land:

  • 1. Den êeste ki in 1139. Je leidde doar ’n expeditië teegn Caesarea Phillippi met ’n overwinnienge.

Je trouwde doa mè Sibylle van Anjou, e dochter van keunienk Fulco van Jeruzalem, vodien Fulco V van Anjou. Je vocht mè zyn schônvoader in Gilead.

Je most zêre were kêern no Vloandern vo tusschn te kommn in e revolte in ‘t hertogdom Neder-Lotharingen, ton ounder Godfried III van Leuven.

  • 2. Zyn twidde reize, van 1147 tout 1149, was binst de Twidde Kruustocht. Je vocht mee in de slag van Attalya in 1148.

Sibylle, die in verwachtienge was, blêef in Vloandern en ze was regente over ‘t Groafschap Vloandern.

  • 3. In 1157 giengt ie were, tegoare mè zyn vrouwe. Je vocht mee mè Boudewyn III, ’n halfbroere van Sibylle. Under zeune Filips van den Elzas was regent over 't groafschap Vloandern.

In 1159 is Diederik weregekêerd no Vloandern, mo zounder zyn vrouwe. Zy wilde doa bluuvn vor in ’t klôoster van St. Lazarus te goan in Bethanië.

  • 4. Zyn latste reize was in 1164. O Sibylle in 1165 stierf, ist 'n weregekêerd no Vloandern. Je trok hem were in 't klôoster van Woatn en je liet 't besteur van zyn groafschap hêlegans over an zyn zeune Filips.

’t Hillig Bloed bewerkn

An de westkant van den Burg in Brugge stound et Stêen. Doa was ’t verbluuf van de groavn. Loater is under verbluuf verplatst no den overkant, no de Loove an den ôostkant. Neffest ’t Stêen liet Diederik van den Elzas ’n huuskapelle bouwn, de Sint-Basiliuskapelle, loater d’Hillig-Bloedbasilieke (van 1923 e basilieke).

Volgns ’n oude overleverienge zoudt ie, achter de twidde kruustocht, uut et Hillig land were gekêerd zyn mè de relikwie van ’t Hillig Bloed. Je zou de relikwie doa gekreegn hen van zyn schônbroere Boudewyn III, keunienk van Jeruzalem, en de 7stn april 1150 no de Sint-Basiliuskapelle gebrocht hen.

Vrouwn en jounges bewerkn

Zyn êeste vrouwe was Margaretha van Clermont (of Swanhilde) († 1132), de weeuwe van Karel de Goein. Met heur had ‘n êen dochter: Lauretta, die getrouwd was mè Hendrik den Blendn, groaf van Noamn en Luxemburg.

In 1139 ist ie hertrouwd mè Sibylle van Anjou, die getrouwd gewist was mè Willem Clito, mor under huwelik was wel g'annuleerd. Met heur had ‘n vier zeuns en drie dochters:

  • Boudewyn (ca.1135-1150)
  • Filips van den Elzas, zyn ipvolger
  • Mattheüs van den Elzas, getrouwd mè gravinne Maria van Boulogne
  • Margaretha van den Elzas, gravinne van Vloandern, getrouwd mè groaf Boudewyn V van Henegouwn (Boudewyn VIII van Vloandern)
  • Gertrude (-1186), getrouwd mè Humbert III van Savoye
  • Matilda, abdesse van Fontevraud
  • Peter (-1176), bisschop van Koameryk

Diederik is begroavn in d’abdye van Woatn, tusschn Saint-Omer en Gravelines.