Madagaskar

Dat artikel es geschreevn in 't Noordelik West-Vlams.

Republiek Madagaskar Repoblikan'i Madagasikara (Malagasi) République de Madagascar (Frans)

Liggienge van Madagaskar
Officiële toale	Malagasi, Frans
Hoofdstad	Antananarivo
Stoatsvorm	Republiek
Stoatshoofd	Andry Rajoelina
Êerste minister	Christian Ntsay
Ippervlak	587.041 km²
Inweuners Bevolkiengsdichtheid	26.262.313 (2018) 35,2 inw./km²
Munte	Ariary (MGA)
Tydzone	UTC+3
Landcode	MG, MDG
Telefongcode	(+) 261
Internet-TLD	.mg
Nationale fêestdag	26 juni

Madagaskar, officieel de Republiek Madagaskar is 'n eylandstoat in den Indischn Oceoan, à peu près 400 km van de kust van Oost-Afrika, gescheid deur de Stroate van Mozambique. Den hoofdstad is Antananarivo. Andere groote steedn zyn Toamasina, Antsirabe, Mahajanga en Fianarantsoa.

Geschiedenisse

Archeoloogn schattn dan d' eeste kolonistn ip Madagaskar arriveerdn in de periode tusschn 350 v.Chr en 550 a.Chr. Ze kwoamn toe mè kano's van de Soenda-eylandn (Maleysischn archipel) in Zuudoost-Azië.

In 1817 wierd deur 't inheems Merina-volk 't Keunienkryk Imerina gevestigd in 't Centroal Hoogland. In de loop van tyd wist da keunienkryk groote deeln van 't eyland te verovern.

In 1897 wierd 't keunienkryk Madagaskar deur Fransche troepn veroverd en ingelyfd by Vrankryk lyk de kolonie Frans-Madagaskar.

In 1960 kreeg 't land zyn oenofhankelykheyd van Vrankryk. Eeste president was Philibert Tsiranana.

Geografie

Den ofstand van 't noordn noa 't zuudn is 1.580 km en van 't oostn noa 't westn 579 km. 't Hoogste punt is de Maromokotro, 2.876 meter hoge.

In 't middn van 't eyland ligt 't vulkoanisch gebied Ankaratra. An de westkust ligt e vlakke moerassige kustvlakte. De grotste riviern zyn de Manambdo en de Tsiribihina. Den oost- en noordwestkust èn e tropisch klimoat, de centroale hoogvlakte e gemoatigd klimoat, 't zuudn is styf droge. An den oostkust ist er hoast heel 't joar deure reegn. De bergtoppn zyn met ys bedekt.

Plantn en beestn

Madagaskar è soortn plantn en beestn die uniek zyn en die under oenofhankelyk oentwikkeld èn van 't vasteland van Afrika. De bekendste beestn zyn de maki's, e gevarieerde groep halfoapn die alleene moa voornkommn ip 't eyland.

Andere bekende beestn die alleene moa leevn ip Madagaskar zyn de daggekko's, e geslacht van felgekleurde hoagedissn, de komeetvlinder, de steltralln, de tenreks en de fossa of fretkatte, de grotste roofbeeste van 't eyland. Ook leevn der vele soortn kameleongs.

De nationale boomn van Madagaskar zyn de baobab en de reyzigersboom. E bekende boom van Madagaskar die weireldwyd in de troopn wordt angeplant, is de flamboyant.

Ip Madagaskar leevn ook e deel unieke insectesoortn. Nie uniek, moa wel massoal anwezig is de rooie treksprienkoander die vor enorme sprienkoanderploagn zorgt.

Maki's
Baobabs
Woestyne en doornbus in 't zuudn
Kust an den Indischn Oceoan

Bevolkienge

De belangrykste bevolkiengsgroep zyn de Malagassiërs die van Zuudoost-Azië kommn. Ze vormn meer of 90 percent van de bevolkienge van Madagaskar en ze zyn deurgoans oenderverdeeld in 18 etnische subroepn. De genetische soamnstellienge van de gemiddelde Malagassiër vormt e mix van Zuudoost-Aziatische en Oost-Afrikoansche kenmerkn.

Toaln

De Malagassische toale of Malagasi is van Malayo-Polynesischn oorsproeng en wordt over heel 't eyland gesprooken. De vele dialectn van Madagaskar, die over 't algemeen oender mekoar verstoanboar zyn, valln oender één van de twèe subgroepn: Oost-Malagasi, gesprookn langst d' oostelyke busschn en hooglandn, woaroender 't Merina-dialect van Antananarivo, en West-Malagasi, gesprookn langst de westelyke kustvlaktes. Frans kwam d' officiële toale binst de koloniale periode, in den tyd da Madagaskar oender 't gezag van Vrankryk kwam. Frans wordt nu surtout gesprookn lyk twèede toale oender de geschoolde bevolkienge en wordt gebruukt vor internationale communicoasje.

Ofbeeldiengn die ier by passn ku je vien in de categorie Madagascar van Wikimedia Commons.

{{{ofb_links}}}

Landn in Afrika

{{{ofb_rechts}}}

{{{ofb_groot}}}

Algereye • Angola • Benin • Botswana • Burkina Faso • Burundi • Centraal-Afrikoansche Republiek • Comoorn • Congo-Brazzaville • Congo-Kinshasa • Djibouti • Egypte • Equatorioal-Guinea • Eritrea • Eswatini • Ethiopië • Gabon • Gambia • Ghana • Guinee • Guinee-Bissau • Ivôorkust • Kameroen • Kenia • Koapverdië • Lesotho • Liberië • Libië • Madagaskar • Malawi • Mali • Marokko • Mauritanië • Mauritius • Mozambique • Namibië • Niger • Nigeria • Oeganda • Rwanda • Sao Tomé en Principe • Senegal • Seychelln • Sierra Leone • Soedan • Somalië • Tanzania • Togo • Tsjad • Tunesië • Zambia • Zimbabwe • Zuud-Afrika • Zuud-Soedan

Frans overzees departement: Mayotte • Réunion

Andere gebiedn: Sint-Helena, Ascension en Tristan da Cunha • Westelikke Sahara