Groafschap Leuven
Et Groafschap Leuven was e klêen Karolingisch groafschap, geleegn tusschn den Demer en de Dyle en tusschn de Wasbeke en de Lobeke. ’t Was e stik van de Haspngouwe of pagus Hasbanienesis, e Frankische gouwe. By et Verdrag van Meerssen in 870 wierd er vermeld dat de Haspngouwe uut vier groafschappn bestoend, w.o. et groafschap Leuven.
In september 891 kost Arnulf van Karinthië van Oost-Francië ’n ende moakn an d'invoasies van de Vikings mè de 'Slag by Leuven' (of Slag by de Dyle). Da gevecht is beschreevn in de 'Annales Fuldenses'. Der stoend geschreevn dan der zovele lykn van de Noormann loagn, dan ze de riviere blokkeerdn. (ita ut cadaveribus interceptum alveum amnis siccum appareret). Achter zyn succes liet Arnulf e kastêel bouwn ip e klêen eiland in de Dyle. ’t Gevecht is ook beschreevn in den Angelsaksische kroniek.
In die periode wierd leuven vo den êeste ki vermeld in de Annales Fuldenses en de Annales Vedastini ols Loven en Luvanium.
Den êestn mè zekerheid gekende groaf van Leuven en stamvoader van de Leuvense groavendynastie was Lambert I van Leuven, zeune van Adela van Leuven en Reginar III van et Huus Reginar (of de Reiniers), 'n belangryke oadellyke familie in Lotharingen binst de 10e êeuwe.
Roend 985–990 trouwde Lambert I mè Gerberga van Lotharingen, gravinne van Brussel en dochter van Karel van Neder-Lotharingen. Doadeure wierd et groafschap Leuven verênigd met et groafschap Brussel, e stik van de Broabantgouwe.
Groavn van Leuven en Brussel
bewerkn- 1003-1015 : Lambert I (met den Board)
- 1015-1038 : Hendrik I, zyn zeune
- 1038-1040 : Otto, zyn zeune (nie zeker)
- 1040-1054 : Lambert II, zeune van Lambert I
- 1054-1079 : Hendrik II, zyn zeune
- 1079-1086 : Hendrik III, zyn zeune
Et gebied tusschn den Dender en de Zenne van de Broabantgouwe was tusschn 1044/1056 en 1085 'n Paltsgroafschap van Lotharingen. Achter den dôod van paltsgroaf Herman II van Lotharingen in september 1085, wierd et in lêen gegeevn an groaf Hendrik III van Leuven oender de vorm van e landgroafschap.
Groavn van Leuven en Brussel en landgroavn van Broabant
bewerkn- 1086-1095 : Hendrik III
- 1095-1106 : Godfried I, zyn broere
In meie 1106 kwam Godfried I van Leuven ook hertog van Neder-Lotharingen (Godfried V) en markgroaf van et markgroafschap Antwerpn.
Groavn van Leuven en Brussel, landgroavn van Broabant, hertoogn van Neder-Lotharingen
bewerkn
- 1106-1128 : Godfried I
- 1128-1141 : Godfried II, zyn zeune
- 1141-1190 : Godfried III, zyn zeune
In 1150, oender Godfried III van Leuven wierd d'êeste stadsomwallienge van stêen roend Leuven gebouwd, in de plekke van êen van eirde.
Van 1183 kwoamn de titels groaf van Leuven en Brussel, en landgroaf van Broabant oender den titel Hertog van Broabant. Dien titel is gecreëerd gewist deur keizer Frederik Barbarossa van 't Hillig Rôoms Ryk. Je promoveerde Hendrik, zeune van Godfried III, die groaf van Leuven, landgroaf van Broabant, markgroaf van Antwerpn en hertog van Neder-Lotharingen was, toet êestn hertog van Broabant.
In 1190, ip de ryksdag van Schwäbisch Hall, verkloarde keizer Hendrik VI et hertogdom Neder-Lotharingen nog zoender gezag. Den hertog van Broabant haad ollêne nog mo hertogelik gezag binn zyn eign gebiedn en rykslêenn.