Oarelbeke

Dit artikel es geschreevn in 't oarlbiks, en da zou best ozô bluuvn.

Stad Oarlbeke

Liggienge binn het arroundissement Kortrik in de provincie West-Vloandrn
Geografie
Gewest	Vloandern
Provincie	West-Vloandern
Arroundissement	Kortryk
Liggienge	{{{nb}}} NB {{{ol}}} OL
Coördinoatn	50°51′NB 3°18′OL
Ippervlak	29,14 km²
Inweuners (Bron: NIS)
Inweuners – Vintn – Vrouwn – Bevolkiengsdichtheid	27.886 (01/01/2018) 50,02% 49,98% 956,97 inw./km²
Leeftydsipbouw 0–17 joar 18–64 joar 65 joar en ouder	(01/01/2013) 19,01% 62,93% 18,06%
Buutnlanders	5,33% (01/01/2018)
Weirklôoseidsgroad	4,13% (01/10/2018)
Polletiek
Burgemêester	Alain Top (sp.a)
Coaliesje	sp.a-Groen, CD&V
Zetels sp.a-Groen CD&V Open VLD NVA Vlaams Belang	29 (2018-'24) 11 7 5 4 2
Dêelgemêentn me postcode
Postcode	Dêelgemêente
8530 8531 8531	Oarelbeke Boavekove Ulste
And're info
Zonenummer	056
Poliesjezone	{{{polz}}}
Webadres	www.harelbeke.be

Oarlbeke (officieel Nederlands: Harelbeke) es 'n stad en gemêente in de provincie West-Vloandern in België, beken lyk "Oarlbeke, de vurige stede". Der weunn appeprih 27.000 minsn.

Olgemêen

Olverwege peseerde êeuwe wos ter èt in Oarlbeke een grôte concentroatie van arbeiders en mètsneirs, surtoe in de wykn 't ôoste en 't Eilan. 'n êerlik moa ruw voakske, woa dan d'omliggende gemêentn ip nere kykn. tès et doamee dant'r èt vele klappn van "Oarlbeke, guntre woa dan de messetrèkkers weunn".

T'was ton ôok êen van de rwu gemêentn in de streke woa dat de sossn, mee Marc Bourry, an de mach woarn. Ol de socialistische bewegiengn woarn de moteur veu 'n bloeiend cultureel leven: meziek- en têkenacademie Peter Benoit, harmonie Vooruit en fotoclub Germinal als mêest bekende.

In Oarlbeke eej wok nog 't gehucht Stoasegem en de parochies Sint Salvator (centrum), Sint Rita en 't Eiland. Oarlbeke es gefusioneerd me twêe dêelgemêenten: Ulste en Boavekove.

Oarlbeke ee vrji vele van zyn ziele verloorn oanze een grôot dêel van 't centrum ofgebrookn een vwor Oarlbeke radikoal in twêeen te snyen deur de grwute Gentske boane. Moa nu trachtn ze er were t'verkêer dervan te krygn en er een smoal boantje van te moakn.

Der es èt 'n stoatie in Oarlbeke.

Bekende inweuners

Oarlbeke es ounder andre bekèn van de tôondichter Peter Benoit. Da vertoalde et zich loatre in êen van de mêest bloeiende meziekakademies van Vloandern en de harmonie Vooruit die en internationale reputoatie oat.
De bekensten industrieel is Pierre Lanneau die zyne noame è loatn verandern noa Lano. Ie luktige d'erin een schôon tapytfabriekske Lano Carpets te doen marcheern en om n'endeke burgemêester en CVP volksvertegenwoordiger te koomn.

Jan Bucquoy, veelzydigen anarchist tot in de kist
Leif Hoste
Dirk Demol
Stijn Devolder (voldre)
Nesten è ipgekwêekt by de nunnekes in Oarlbeke moa weun nu in Kuurne.
Wim Opbrouck, kluchtigoard, tonêelspeeldre, acteur, muzzekan ... weunt in Boavekove
Xavier Malisse de tennisspeler, tee èt nog 'n tidje in Ulste geweun
Camille Simoens, polletieker en bouwoendernemer

Bezienswoardigeedn

Kykt noa Bouwkundig erfgoed in Hoarelbeke

Nie verre van 't stadeus, eejt ouderlik eusje van Peter Benoit (zyn geboorte-eusje) en zin museum. Nog een bitje vwodre keundjet 'Pupe- en toebaksmuseum' vin'n. In Oarelbeke eej vaneigens wôk de Goavers, een kunstmoatig meer angelei ten tyde van den anleg van d'otoostrade (nu E17, overtyd E3). Oarelbeke eej gie de start en n'arrivee van de E3 Prys Vloandern, een velokoerse. Wok de moeite voe ne kji noa toe te goan ès 't jeugdeus de Salamander.

In 't center stoat de neoclassicistische Sint-Salvatorskerke, gezèt tussn 1769 en 1775.

Sint-Salvatorskerke

Toale

Het dialect van Oarelbeke ès typies en gemakklik 't erkenn. 't Mêest ipvoallnde è de dubbele ountkennienge lik in 't Afrikoans, bevôorbeeld: "Ge moe nie sloan nie". En de lange klanken moej nog e bitje rekken.

Andre typiese utdrukkienge voo t'Oarlbiks te testn zyn : "zeg, pakte kljeinen, minne vèn moe vechtn" of "In oarlbe'e een ze gin moeite nie voe en poar ba'en bier in ulder leise te kappn. Ulder kla'e goat'er nie skêef van stoan."

ze klappen bie olle woorn mee de sk in plekke van sch vb. school skole
de k weir mjistol nie uitgesproken
veel woorn int mjirvoud weirn met ts vb otoots, veloots, fantats, cocats, pistoleets, platoots.
de t en de de weirn niet gezei olachtrn 'n woord vb ne vin, de pos, brwu.
de g weir h uitgesproken de h wier niet uitgesproken
veel woorn mee de w vb. worn, lwupn, grwutr, rwukwule, skwune,
de verkljinnwoordn je in plekke van ke vb. manje, kanje, anje, poelje, smoelje
bie de ontkennige gebruiktj olsan de ne vb ke n'ee kik hin gooste,
de je weir veel gbruukt in woor'n vb jin, tonjil, kestjil, ljirn, mworsjile, kljine, de zji, mjir, ljilek
de 2de a weir e vb. gezètte, cefee, kastjil, meniern

Interne koppelienge

K.R.C. Harelbeke

Externe koppelienge

Ofbeeldiengn die ier by passn ku je vien in de categorie Harelbeke van Wikimedia Commons.

Provinsje West-Vloandern

België | Provinsjes