Hertogdom Limburg
't Hertogdom Limburg, geleegn in de Leege Landn tusschn de riviere de Moas en de stad Aakn, was e stoat van 't Heilig Rooms Ryk. 't Groendgebied is nu verdeeld tusschn de Belgische provinsjes Luuk (noordoostelyk deel) en Belgisch Limburg (oostelijk deel van de gemeente Voern).
.svg)
De belangrykste steedn in 't hertogdom woarn hoofdstad Limburg an de Vesder en Eupn. Toalkundig gezien lag Limburg ip de grenze van Germoans en Romoans Europa. Binst dan z' in de noordelyke en oostelyke districtn Limburgsche en Ripuoarische dialectn sproakn, wierd 't zuudwestelyk deel roend Herve gedomineerd deur 't Woals.
't Hertogdom was ingedeeld in vuuf hoogbankn of kwartiern. 't Besteurscenter van 't hertogdom was 't vestiengstadje Limburg an de Vesder.
Liggienge
bewerknDeur 't Hertogdom Limburg liepn de riviertjes de Vesder en de Geule. 't Grensde te westn en te zuudn an 't groafschap Dalhem en 't prinsbisdom Luuk. De noordgrenze wierd gevormd deur de vrie ryksheerlykheedn Aakn en Wittem, en de scheepnbank Voals in 't Land van 's-Hertogenrade. Ten oostn en te zuudn loagn d' abdeye Cornelimunster, 't hertogdom Gulik en 't hertogdom Luxemburg. Al in 't joar 1136 rakte 't Land van 's-Hertogenrade mè 't hertogdom verboendn.
Geschiedenisse
bewerkn't Groafschap, vanof 1101 hertogdom Limburg, oentstoend by 't uuteenvalln van 't hertogdom Neder-Lotharingen in de 10e en 11e eeuwe. 't Omvatte vornoamelyk 't land van Eupn. Den eeste bekendn heere was Frederik van Luxemburg (†1065). Je bouwde de burcht Limburg ip e rotspunt boovn de riviere de Vesder. Zyn schonzeune, groaf Udo van Limburg, (1064-1078) bouwde de burcht Limburg uut toet e territorioale landsheerlykheyd, en wierd doamee de feytelyke stichter van de Limburgsche dynastie. An zyn zeune Hendrik I wierd in 1101 deur keyzer Hendrik IV den titel van hertog van Neder-Lotharingen verleend, woadeure da Limburg 'n hertogdom kwam.
Achter den trouw van Walram III van Limburg met Eremesinde van Noamn en Luxemburg, kwamt 'n in 1214 groaf van Luxemburg. In 1221 wierd 'n hertog van Limburg in ipvolgienge van zyn voader.
Achter den dood van Walram III in 1226 kwam Luxemburg an zyn joengste zeune, Hendrik V van Luxemburg. Zyn oudste zeune Hendrik IV van Limburg erfde Limburg en 's-Hertogenrade.
In 1283 stierf Ermengarde, erfdochter van Limburg, getrouwd mè Reinald van Gelre. Heur voader Walram IV, de latstn hertog van Limburg, ha gèen zeuns. Met toestemmienge van de Duutsche keunienk Rudolf van Habsburg kwam de weduwnoare Reinald in bezit van 't hertogdom Limburg. Moa Jan I van Broabant makte ansproak ip 't hertogdom en 't kwam toet e gevecht tusschn Gelre en Broabant. De 5e juni 1288 brak de Slag by Woeringen uut. Broabant won de slag en bemachtigde 't hertogdom Limburg. 't Gebied kwam oender Broabantsche controle, moar hield zyn zelfstandigheyd in e personeele unie.
Achter den dood van hertoginne Johanna van Broabant in 1406 kwoamn de vereenigde hertogdommn van Broabant en Limburg oender Bourgondisch gezag en giengn via de Spoansche Nederlandn over ip d' Oostnryksche Nederlandn.
In 1795 wierdn de Zuudelyke Nederlandn g'annexeerd deur de Fransche Republiek en 't hertogdom Limburg wierd ingedeeld by 't departement Ourthe.
|
Ofbeeldiengn die ier by passn ku je vien in de categorie Duchy of Limburg van Wikimedia Commons. |