Typische West-Vlamsche woordn

(deureverweezn van Typische West-Vlamsche woord'n)

Deelonderwerp

bewerkn
 
Bus 'De Keuneleute' in Westrozebeke. (West-Vlams: keun, leute: plezier)

Sommigste typische West-Vlamsche woordn zyn hêel lokoal gekend en nie (mêe) courant in 't AN, zôda ze en wordje uutleg verdienn. We kunn ôok nie vô iedr wordje 'n artikel goan schryven. Doarom stoat er ieronder un alfabetisch listje van ol de worden die zoen kunn typisch zyn.

Woordn die geweune een verbasterienge zyn van courante AN worden, of woa datter gêen deudelikke streke biestaot woa dazze gebruukt zyn goan vroeger of loate van de lyste gezwierd wirden. Fransche worden zyn interessant om te kyken oeverre dazze in 't binneland deuredriengen. Me zoen geirne ein dajje julder streke byschryft, liefst alfabetisch.

De gedetailleerde lyste van streekgebonden woorden geevn een zicht vanuut nen andrn oek ip oes Vlams.

Voen e lyste met uutdrukkiengn, moej up Wikipedia:Typische West-Vlamsche uutdrukkiengn zyn.

Invoern van woordn en gemêenten

bewerkn

Iedrêen es g’inviteerd om lokoale woordn of streken by te zettn. We zoen geirne ein dajje:

  • per sectie editeert, dus nie boven ip bewerkn duwen,
  • de gemêenten alfabetisch zet, voe lange lysten es da’t gemakkelikste vô iedrêen
  • de punctuoatie volgt (ne komma en ne blank achtre iedre gemêente)

A - B - C - D - E - F - G - H - I - J - K - L - M - N - O - P - Q - R - S - T - U - V - W - X - Y - Z

Abrie
Bunker

Dat komt van het frans ‘se mettre a l’abri ´ wat wil zeggen ‘zich schuilen’

Abrie: Kortemark, Kortryk, Mêende
Achterdoen, achterdoender
Nadoen, nabootsen, imiteren, naäper, copy-cat; Je zyt en achterdoender gy: je oapt olles noa, oapn oapn olles noa
Achterdoen: Blanknberge, Brugge, Kortryk, Lichtervelde, Môoslee, Ostende, Roeseloare, Wervik, Yper, Poperienge
Achtergeloop
Moeite
Achtergeloop: Roeseloare
Achtergetrek
Remorque
Achtergetrek: Wiengne
Achternoene, achternoende
Achter de noene, AN namiddag; vgl. Engels afternoon
Achternoene: Kortryk, Yper, Wervik, Mêende, Poperienge
Vanachternoene
Adjoen
ajuin --> Kykt noa andjoen
Affeseren, avveseern, avanseern (affesoasie, avvesoasje)
Vlug vooruitgaan, vlug voortdoen, snel opschieten
Vôorutgaan, voart in zitten. Van 't Fransche "avancer". Zie ook Foetern.
Affeseren: Brugge, Kortryk, Môoslee, Roeseloare, Yper, Mêende Poperienge, Wervik
Avveseern: Blanknberge, Brugge, Roeseloare, Wervik
Avanseern: Blanknberge, Linsele, Wervik
Affesoasie: Kortryk
Avvesoasje: Roeseloare
Afseit, afzijds, afseits
Buitenspel. Voetbalterm, van 't Iengelsche "offside".
Afseit: Brugge, Kortemark, Wervik
Afseits: Kortryk, Yper
Ofseid: Ostende
Akkelgat, oakelgat, akkelgoat, akkelweire, akkelère
Eén die hakkelt, die onbegrijpelijke taal brabbelt
Valle, iets dat slecht gedoan es en gevoarlik (misverstanden, onenigheden, complicaties)
(Komt van "hakkelgaren", een vangnet dat gebruikt werd bij de patrijzenjacht)
Akkelgat, akkelgoatn: Wiengne
Oakelgat: Kortryk
Akkelweire: Wevelgem
Akkelère: Woaregem, Kortryk
Akkelgaeries: Wortegem, Woaregem
Akkelweiren, oakelweiren, oakeweiren
Ruze moakn, in 't skeir liggn met iemand
Oakelweiren: Kortryk
Oakeweiren: Roeseloare
Akkerbuk, ukkepuk, netebuk, akrol, neutebuk
1. Klein ventje, kleine deugniet, kykt ôok noa Pernukkel, fernukkel
2. Pestkop, geniepigoard, nydigoard: kykt noa Nete, netekop, netebuk
1. Akkerbuk: Môoslee, Roeseloare
1. Ukkepuk: Blanknberge, Kortemark, Ostende
1. Netebuk (klêenn deugniet): Kortemark, Kortryk, Langemark
1. Neutebuk (klêenn, oltemets droef): Yper, Poperienge
1. Akrol: Bellegem, Lichtervelde
Aker, oakre
Emmer --> Kykt noa sulle Seule
Akketesse, aketisse
Hagedis --> Kyk noa hakketesse
een plaagstaart, in negatieve zin [Brugge]
Akkevietje
klênigheidje
Akkevietje: Blanknberge, Brugge, Kortryk
Akster, aster, astre, okstre
Ekster
Akster: Blanknberge
Astre: Kortemark
Aster, aaster, oaster: Frans-Vloandern
Okstre: Woaregem
Alcolieker
Alcoholist
Aleevn, leevn, leevne
Lawoai; Stop ne kee mei aleevn te moakn, ---> kikt noa Leevn,
Leevn: Mêende, Poperienge, Wervik
Lawaait: Woaregem
Algelyk, olgelyk, oolgelyk, ooglik, olgelik, eglyk, ollik, oglyk
1.Toch. "Je goat algeliek mee". "'t Is egliek gin avanse: het brengt toch niets op"
2.Om 't even
Algelyk: Blanknberge
Eglyk: Yper
Oglik: Kookloare, Môoslee, Roeseloare, Wervik, Yper
Ooglik: Wervik
Olgelik, olglik (om 't even): Kortryk, Mêende
Olgelyk: Brugge
Ollik: Kortryk
Oolgelyk: Roeseloare
Ogliek: Kortemark, Poperienge
Allijk: Woaregem (toch)
Olgelijk: Woaregem (om 't even)
Allabadinne
Arm in arm (allabadinne goan)
Allabadinne: Wervik
Allee, pallier
1. Overloop van e trap
2. Aanloop/uitloop trap, traphal
1. Allee (overloop): Blanknberge, Poperienge, Roeseloare, Wervik
1. Pallier (overlôop): Kortryk
1: Overlôop: Kortryk
2. Allee (traphal): Kortryk
Aloam, alaam
Werktuig, gereedschap
Aloam: Kortryk, Môoslee, Poperienge, Roeseloare, Wervik, Yper, Mêende
Alaam: Nieuwpôort, Ostende
Alsan
zie Olsan
Altemets, oltemets, ooltemets, otemets
Toevallig, by toeval, soms (Ei je oltemets myne bril nie gezien ?)
Altemets: Blanknberge
Oltemets: Kortemark, Kortryk, Langemark, Môoslee
Ooltemets: Roeseloare
Otemets: Wervik, Yper, Poperienge
Altope, oltôpe, ooltôpe, oltegoare
Allemaal tesamen, alles samen, alles ineens, in totaal
Ollemoale tesoamen (van al te hope), zie ôok Tope, tôpe
Altôpe: Kortryk
Oltôpe: Brugge, Kortryk, Mêende
Oltope: Wervik, Yper
Ooltôpe: Môoslee, Roeseloare
Oltegoare: Kortemark, Kortryk, Woaregem, Wervik
Ollemolletuûpe: Woaregem
Altroatie, antroatie, ontroatie
Consternoatie, ontsteltenis, ontroering ('k Kostn nie me klappn van altroasje)
Altroasje: Blanknberge
Oentroasje: Ostende
Amballeern
Inpakkn, verpakkn (Van 't Fransche "emballer")
Amballeern: Blanknberge, Wervik, Mêende, Poperienge
Ambetant
Verveelnd
Ambetant: Brugge
Ambras
Ruzie
Ambras: Wervik, Mêende, Kortryk
Ambrasseern
Omhelzn (Van 't Fransche "embrasser")
Ambrasseern: Blanknberge, Poperienge
Ames
Soort kapmes (van houwmes?), hakmes
Ames: Môoslee, Yper
Omes: Woaregem
Ammeloaken
Toafelklêed
Ammeloaken: Kortryk
toafelloaken: Kortryk
Anhouder, anouwre, anoudstre
Lief, vrijer, bijzit, minnaar, minnares
Anouwre, anoudstre: Woaregem, Kortryk
Anoedn
Vrimd goan
Anhouden, anhoudn: Blanknberge, Roeseloare
Anhoudinge
Minnaar/minnares
Anhoudn
Vulhouden
Den anhouder wint
Andoenienge
1. Emotie, angesloagen, van AN aangedaan Je kosttige nie mêe klappn van d'andoenienge
2. Ziekte, dikkers ertinfarct sedert zyn andoenienge est'n dezelfdn nie mêe
1. Andoenienge (emotie): Kortryk
2. Andoenienge (ziekte): Kortryk, Wervik
Andjoen, adjoen, adjuun, azuun
Ui, ajuin
Andjoen: Kortryk, Môoslee, Poperienge, Roeseloare, Wervik, Yper, Mêende
Adjoen: Blanknberge
Adjuun: Blanknberge
Azuun: Brugge, Oelem
Andzjoen: Woaregem
Andoave (handhoave)
AN handvat (vgl. Duuts: Handhabe)
Andoave: Roeseloare, Yper, Wervik
Antove: Woaregem
Anfel, anfulle, pôotje, en pôte
Êentige (AN: handvol), en pôotje
Anfel: Yper
Anfulle: Môoslee
Pôotje: Kortryk
En Pôte: Kortryk
Poôtse: Woaregem
Angesiengeld
Ipgedirkt, belachelik geklid
Angesiengeld: Blanknberge
Annetoereld: Woaregem
Anjoagn (wederkerend), ipjoagn, upjoagn
Zich haasten
Anjoagn: Yper, Poperienge
Ipjoagn: Kortryk, Roeseloare
Upjoagn: Lichtervelde, Môoslee, Wervik, Mêende
Ankern, (h)ankern
Hunkeren, hevig naar iets verlangen, watertanden
Styf noar etwa verlangn, verwoatern. Gif da kiend e spekke, 't zit 't ankern, nen ankeroare of enkereire
Verwant mè AN: hunkeren, Engels: to hanker (for/after)
Ankern: Kortryk, Lichtervelde, Môoslee, Roeseloare, Wervik, Yper, Mêende, Poperienge
Ankren, ankrère: Woaregem
An 'n ols, an d'n ols
Kapot (entwodde an 'n ols elpen = entwodde no de wup elpen), naar de knoppen, naar de vaantjes, om zeep (ols = AN hals)
An 'n ols: Môoslee
An d'n ols: Lichtervelde
Andnoalsbrienger : kapotmaker: Ostende
Anschartn, aftrapn, anzettn, antertn, zilzettn
Onmiddelijk vertrekken, zich uit de voeten maken
Iphoepelen, ofbollen, "skart et moar an"
Anschartn: Lichtervelde, Yper
Anskartn: Kortryk, Wervik
Antertn: Kortryk, Ostende
Anzettn: Môoslee, Poperienge, Roeseloare, Yper
Anterneern, antreneern
Trainen
Anterneern: Yper
Antreneern: Blanknberge, Kortryk, Wervik
Antydn, antyn
Ip of vô tyd, niet te loate (vgl: Iengels on time)
Antydn: Blanknberge, Kortryk, Môoslee, Roeseloare, Wervik, Yper, Poperienge
Antynis/Antynes: Wervik
Antijds: Woaregem
Antoud, ontoud, memoorje, memorie
Geheugen
Antoud: Môoslee, Roeseloare
Ontoud: Kortryk, Yper, Poperienge
Memorie: Kortryk, Yper
Apeupri, appepri
Ongeveer (Van 't Fransche: à peu près), by benoaderienge, min of meer
Apeupri: Blanknberge, Kortryk, Môoslee, Yper
Appepri: Brugge, Roeseloare, Wervik, Poperienge
Appuprè: Ostende
Apostels
Gladiolen
Apostels: Kortryk, Wervik
Appareil
Beugel (tandheelkunde)
Appe, byle
Soort bijl (happe), hakbijl
Appe: Kortryk, Môoslee, Yper, Wervik, Mêende, Poperienge
Byle: Kortemark
Bille: Kortryk
Arlôozje, Orlôoizje, Orlôoize, orloozje, orlozzje, mo(e)nter
Horloge, uurwerk - kik ôok ne kje noar Roape
Arlôozje Yzegem, Môoslee
Orlôoizje: Kortryk
Orlôoize: Kortryk
Orloozje: Blanknberge, Brugge, Môoslee, Roeseloare
Orlozzje, monter: Poperienge, Wervik, Mêende
Arloeizje: Woaregem
Moenter: Yper
Assing
Frans enseigne
uithangbord
Assing: Môoslee
Astrabansje, asterbansie, estrabangsje, strabansje, rommultienge
Franse uitdrukking "extra ambiance"
Ruzie, oproer, rumoer, ophef, wanorde
Astrabansje: Blanknberge, Môoslee, Roeseloare, Wervik
Asterbansie: Kortryk, Lauwe, Wakkn
Estrabangsje: Blanknberge
Strabansje: Kortemark
Rommultienge: Kortemark
Avance
Zin, nut, baat, boat (in context: 't Es ol gin avance, het heeft allemaal geen zin). Van 't Fransche "avance".
Avance: Blanknberge, Brugge, Kortryk, Môoslee, Poperienge, Roeseloare, Wervik, Yper, Mêende
Averechts
Links, verkeerd, tegendraads (cfr. keri-aafs).
Avizig
Slim (Van 't Fransche avis)
Avizig: Kortryk?
Azyl
Azyn
Azyl: Kortryk, Yper, Poperienge
Azaail: Woaregem


A - B - C - D - E - F - G - H - I - J - K - L - M - N - O - P - Q - R - S - T - U - V - W - X - Y - Z

Baai
---> Kykt noa Boai
Babbe
gezwel, kwab aan de wang
AN Bof (ziekte woavan da je koakn dikke kommn)
Babbe: Yper, Kortemark, Poperienge
Babelutte
Soort Karamel, snoep
Babbelute: Blanknberge, Diksmude, Kortryk, Yper
Babbelutte: Môoslee
Bachtn
achter, achteraan, toilet, WC
1. Achter iets (ploatse, gêen tid), vb Bachtn de Kupe
2. 'k Goa na bachtn = noa 't vertrek (WC) goan
1. Bachtn (achter): Kortryk, Môoslee, Roeseloare, Wervik, Yper, Poperienge
2. Bachtn (WC): Kortryk, Roeseloare, Wervik, Poperienge
Bakkn
1. Olle betêkenissn van AN bak/bakken
2. Toafelvoetbol speeln
1. Bakkn: Yper
2. Bakkn (toafelvoetbol): Brugge, Yper, Wervik
Bakndoe, jakndoe, benink, banink
Maar ik toch niet (Engels: but I don't) "Ge zyt te dikke. Bakndoe."
Bakndoe: Kortryk, Môoslee, Roeseloare, Poperienge
Jakndoe: Môoslee, Roeseloare, Poperienge
Benink: Blanknberge, Brugge, Yper, Wervik
Banink: Wervik
Bakdoe, bakkedoe
Jawel, ik doe het wel (Engels: but I do) "Da keundje nit. Bakdoe, 'keune da wel."
Bakdoe: Kortryk
Bakkedoe: Kortryk, Môoslee, Roeseloare, Poperienge
Ballesjiere, renne, rennekookre, toekter, toektre, toeter, rietse, jutekoekre, rudekokke, kaletoekter, ...
Schommel. Van het Fransche balançoire
Ballesjiere: Wervik (sjiere letterlik uutspreekn) Van het Fransche balançoire
Ballesoire: Yper
Ballesôre: Langemark, Yper, Poperienge
Jutekakote:
Jutekoekre: Kookloare
Jutekako: Nieuwpôort
Jutekakoker: Diksmude, Koksyde, Veurn
Kaletoekter: Oelem
Rendel: Zunnebeke
Render: Gilleveld, Passchendoale
Rendre: Wevelgem
Renne: Yzegem, Kortryk, Môoslee, Roeseloare
Rennekookre: Roeseloare, Kortemark
Rietse: Waregem
Rudekokke: Poperienge
Toekter: Blanknberge
Toektre: Beirnem
Toeter: Brugge
Barberine, barberite
Muskuseend (man=mascheloare, vrouw=doandinne)
Barberine: Yper
Barberite: Kortryk, Môoslee
Barcadère, barcadaine
Loskoaie, AN: aanlegsteiger (van 't Fransche: débarcadère)
Barcadère: Blanknberge
Barcadaine: Ostende
Barriere, barêele
Spooroverweg met slagbomen
Pôorte van ne wêi (weide) (gin Fransche uutsproake - uutgesprookn met iere ip 't ende)
Ofsluutinge van nen yzerweug
Barriere: Kortryk, Lauwe, Yper, Wervik, Poperienge
Barêele: Kortemark
Barze, barzje (barge)
1. Binnvoartschip
2. Gildig vrouwmens
Barge (schip): Blanknberge, Ostende
Barge (vrouwe): Blanknberge, Ostende
Barze (vrouwmensch): Legem
Barvoets, barrevoets, berrevoets, barvoete
Blootvoets
Op blôte voetn, (zie 't Iengelske bare = blôot)
Barvoets: Kortryk, Môoslee, Roeseloare
Berrevoets: Poperienge, Wervik, Yper
Barvoete: Kortemark
Basche, basse, bastiere
Zeil, dekzeil, zeildoek
Basche: Kortryk, Môoslee, Wervik, Yper, Poperienge
Basse: Kortemark
Bastiere: Yper (nie vele gebruukt)
Baskule, basschuul
Weegschaal, weegtoestel, weegbrug
Baskule: Yper (oek de noame van e kruuspunt in Yper), Poperienge
Baskulle: Kortryk
Baskuul: Môoslee
Baschuul: Kortemark
Bassn
Blaffen, luid hoesten
1. Blaffn
2. Ard oesten (figuurlik)
1. Bassn (blaffn): Blanknberge, Kortryk, Môoslee, Roeseloare, Yper, Poperienge
2. Bassn (oesten): Blanknberge, Kortryk, Môoslee, Roeseloare, Yper, Wervik, Poperienge
3. Basten (blaffen) : Brugge
Bassatse, bazatse, bazasse
(Rug)tas om te goan werkn, pak en zak, knapzak. Van 't Fransche "besace" (knapzak)
Bassatse: Kortryk, Wervik
Bazatse: Langemark, Môoslee, Roeseloare, Yper, Poperienge
Bazasse: Oelem
Bassing, bassieng
van 't Frans : Bassain
Kuip, waskuip, teil, bekken (in plastiek, voun woatre of lôge in te doen)
Bassing: Blanknberge, Kortryk, Môoslee, Roeseloare, Wervik, Yper, Yzegem, Poperienge
Batje
Koopje (batjes ook solden)
Batje: Brugge, Oyenkerke, Roeseloare, Yper, Poperienge
Batoet, battendoet, betoet
Jawel (Engels: Yes it does) ("Da goa ni. Batoet, da goat.)
Batoet: Brugge, Kortryk, Môoslee, Roeseloare, Poperienge
Battendoet: Brugge
Betoet: Yper (vele in combinoasche me mo)
Battaklang
Santenboetiek, santenkraam, hebben en houden
Rommel, ebben en ouden, ôok santeboetiek, Van 't Fransche "bataclan"
Battaklang: Blanknberge, Kortryk, Môoslee, Roeseloare, Wervik, Yper, Kortemark
Battavieren
Lawoai moaken, uitbundig feesten
Battavieren: Oyenkerke, Roeseloare, Poperienge
Bazzeviern: Môoslee
Battern (bat'ren)
Vechten, ruziën, slaan, - Van 't Fransche "se battre"
Battern: Blanknberge, Kortryk, Môoslee, Oarelbeke, Ostende, Roeseloare, Yper, Wervik
Batsn
Vryen, sex en
Batsn: Kortryk
Bavette, kwiellap, kwiellebabbe
Slabbetje, morsdoekje
Spillement voen oender je kinne voen aj swanselt (AN Slabbetje)
Bavette: Blanknberge, Brugge, Kortryk, Wervik, Roeseloare, Yper, Poperienge
Zêverlap: Kortryk, Môoslee
Kwiellap: Kortemark, Yper
Kwiellebabbe: Brugge, Kortemark
Bazerong, boesjerong
Visscherskiel
Bazerong: Blanknberge
Boesjerong: Ostende
Beddezêker, beddezêekre, peirdeblomme, pisseblomme, beddepisser
Paardenbloem
Beddepisser: Langemark, Môoslee, Roeseloare
Beddepissr: Kortryk, Poperienge
Beddezêekre: Roeseloare, Kortemark
Beddezêker: Yper, Poperienge
Pissebedde: Wervik (vgl. Frans pissenlit)
Pisseblomme: Blanknberge, Kortryk, Brugge
Bedebbeln
1.AN Verwennen
2.AN Langs alle kanten vastpakken
1.Bedebbeln (verwennen): Yper, Poperienge
2.Bedebbeln (vastpakken): Poperienge, Yper
Bedekt, gesloten
Bedekken lik AN bedekken
Bedekt doene = geheimzinnig doene "j'es bedekt over zyn wirk"
Gesloten zyn is refuseren entwadde mee te dêlen
Bedekt (geheimzinnig): Kortryk
Gesloten (geheim): Kortryk
Bedeinsn --> kyk noa Beisn
Ondertussen
Bedeinsn: Poperienge
Bedervn
Verwennen (en is bedorvn, 't is e bedorvn stroent, bedorvn stienkre)
Bedervn, bedorvn: Blanknberge, Kortryk, Môoslee, Roeseloare, Yper
Bedrichtn
Bewerken/exploiteren van landbouwgrond
Bedrichtn: Kortryk
Bêesterieë, bêesterie
Ongedierte, insektn --> kyk noa Fernient
Bêesterieë: Roeseloare
Bêesterie: Kortrijk,
Bêetn, bête
Bêetn: et ankommen (bie 't vollen van de duven, 't toekommn van nen invité)
1. Bête: biet
2. Bête: de planke woarip de duve landt bie 't were kêren noa eur kot
3. Lêek mische of wuuf
Bêetn (ankommn): Kortryk
1. Bête (biet): Kortryk
2. Bête (duve): Kortryk
3. Bête (wuuf): Yper
Befoazeln
AN Bepotelen
Befoazeln: Roeseloare
Begoarn, geboarn
Begoarn: metathesis van geboarn (verplatsienge van klankn in e woord)
Doen alsof, gebaren
Begoarn: Blanknberge, Brugge, Langemark, Môoslee, Roeseloare, Wervik, Yper, Poperienge
Geboarn: Kortryk
Beier, beze, beize, beire
Bes (broambeier: braambes)
Beier: Blanknberge, Brugge, Poperienge, Roeseloare, Yper, Wervik
Beze: Kortryk, Roeseloare
Beize: Lauwe
Beirdejonkskes
jonkskes van nen beird deur nen pieper te krign van ne vint me nen beird
Beirdejonkskes Lauwe
Beisn, binst, beisndien, bestille
Tijdens, terwijl
Beisn: Yper
Beisndien: Yper
Binst: Blanknberge, Brugge, Kortryk, Môoslee, Roeseloare
Bestille: Wervik
Bekeppn, keppe, keppedoen
Vertroetelen, verwennen
Bekeppn: Blanknberge, Kortryk, Môoslee, Roeseloare, Wervik
Keppe: Blanknberge, Kortryk, Môoslee, Roeseloare, Wervik, Yper, Poperienge
Keppedoen: Kortemark
Bekukkeln
AN Verwennen
Bekukkeln: Yper, Poperienge
Bêle
1. Krukasse van ne moteur of en massine
2. 't Es an bêle: et vôortidig afspriengen/vastlôpen van en akkôord, verlovienge of nen trouw. Vb 't Kartel tussn CD&V en NVA wos en bêle.
Bjeile: Kortryk, Môoslee, Roeseloare
Belettn
Opmerken
Belettn: Kortryk, Poperienge, Roeseloare, Yper
Bemokkeld, bemocheld
Beduimeld, bevuild, bevlekt
Bemokkeld: Môoslee, Roeseloare
Bemocheld: Kookloare
Bendig
Spaarzaam, zuinig
Spoarzoam, ip 't gierige of (bendig en profytig zyn)
Bendig: Kortryk, Môoslee, Roeseloare, Wervik, Yper
Benne
Grôte mande
Benne: Blanknberge
Benne (zeldzoam gebruk): Kortryk
Benoawd
Bang: Yper, Poperienge, Kortryk
Berechtn (AN)
Latste sacramentn toedienn
Berechtn: Kortryk, Môoslee, Roeseloare, Yper
Berling
Koolmynkarreke
Berling: Kortryk
Bertelôot, barzjelote, berzjelote
Sôorte vis, AN: zee-engel
Bertelôot: Blanknberge, Heist
Barzjelote, berzjelote: Ostende
Beschienk, beschienkienge
AN drink, receptie
Beschienk: Yper, Poperienge
Beschienkienge: Kortemark
Beslagmoakn, spelmoaken, blagoaimoaken (Beslagmoaker, spelmoaker, blagoaimoaker, blagoai, blageur)
Stoer doen, opscheppen, bluffen, snoeven, ol den oandacht ipeisen
Beslagmoakn (beslagmoaker): Blanknberge, Môoslee
Spelmoaken (spelmoaker): Blanknberge, Kortryk, Roeseloare, Wervik
Blagoaimoaken: Môoslee
Blagoaimoaker: Wervik
Blagoaimoakre: Roeseloare
Blagoai: Blanknberge, Kortryk, Wervik
Blageur: Kortemark
Bestid
't Is wel bestid, z'n verdiende loon
Bestid: Blanknberge, Kortryk, Môoslee, Roeseloare, Wervik, Yper
Betikketakt, getikketakt
Betikketakt zyn om (...): op vinkeslag liggen om iets te doene, bykans onweerstoanboare dwang om iets te doene
Betikketakt: Poperienge, Yper
Getikketakt: Blanknberge, Brugge, Kookloare, Kortryk, Môoslee, Wervik
Betroapn, betrappn
Besmetten
Betroapn: Kortryk, Môoslee, Roeseloare, Wervik
Betrappn: Blanknberge
Betroaplik, betrappelik, roaplik
Besmettelijk
Betroaplik: Kortryk, Môoslee, Roeseloare, Wervik
Betrappelik: Blanknberge
Roaplik: Kortemark
Bette
Franke vrouwe
Bette: Roeseloare
Beureln, burrelen, burreln
Roepen, schreeuwen, tieren, brullen (vermoedelik metathesis van brullen), loeien
(lelik) lawoai moaken omda je ofziet of nie akkoard zit, lik van en koe die beurelt van mezerie
Beureln (brullen): Roeseloare, Wervik, Yper, Poperienge
Burrelen (brullen): Blanknberge
Beureln (koe): Kortryk, Roeseloare
Burreln: Kortemark
Beuze
--> kikt noa Buzze
Beuzegevn
Iets snel doen (bv. snel rijden) --> kikt noa Buzze
Bezigoudinge
Tijdverdrijf
Bezigoudinge: Kortryk, Môoslee, Roeseloare, Poperienge
Biberong
Zuugflossche
Biechtewoa, biechtewoareid
Echt waar
Biechtewoa: Kortryk, Môoslee, Roeseloare
Biechtewoareid: Yper, Wervik
Bieze, bizze
Bui, 'n rinnevloage
Bieze: Môoslee, Poperienge
Bizze: Kortryk
Bikans, bykans, bikan, bina
Bijna
Bikans: Brugge, Kortryk, Roeseloare
Bykans: Wervik, Kuurne
Bikan: Blanknberge, Langemark, Môoslee, Yper, Poperienge
Bina: Brugge
Biende
Hagewinde (wiet die stief zêre groeit me witte bloemn in de vorme van e kelke)
Biende: Yper
Biersleutre, biersloter
Kroontjeswipper
Biersleutre: Kortryk, Môoslee, Roeseloare
Biersloter: Blanknberge, Yper, Poperienge
Bilk
Weide, weiland
Bilk: Blanknberge, Brugge
Bille
1. AN-betêkenisse
2. Stiksje van e sinappel (of fruut van dezeste familie)
1&2: Bille: Yper
Bing
1. Vint, keirel
2. Lief (mannelijk)
3. Tussenwerpsel, bijvoorbeeld in de uitroep Ja, bing!
4. Bad, wastobbe
1. Bing (vint): Roeseloare
2. Bing (lief): Poperienge, Roeseloare, Yper
3. Bing (tussenwerpsel): Poperienge, Roeseloare, Yper
4. Bing (bad): Blanknberge, Kortryk
Binnenbuk
Iemand die in zichzelf gekeerd is, die alles opkropt
Binst--> kyk noa Beisn
Bissenwyne--> kyk noa Beisn
Ondertussen
Bissenwyne: Poperienge
Bitje, bikke, lytje
Beetje
Bitje: Blanknberge, Brugge, Kortryk, Lauwe, Môoslee, Yper, Poperienge
Bikke: Kortryk, Wervik
Lytje: Stêenvôorde (uut gedicht van Jean-Noel Ternynck oald)
Blaffeteure
Veisterluuk --> Kikt noa plaffeture
Blamot
Etwien ferme up zyn mule sloan (ollêne in de vaste construuksje etwien blamot sloan)
Blamot: Yper
Blauwn
Smokkeln, illegoale verkôop en activiteiten. Was vroegre ne sport voer ol die nie te verre van de schreve weunde. (--> Karel de Blauwer van Oarienge)
Bv. "Ie smôorde allene moar geblauwdn toebak". Kyk ôok ne kêe noar Kommizn
Blauwn: Kortryk, Môoslee, Roeseloare, Wervik, Yper, Yzegem, Poperienge
Bleitn, schrêmen, schrêeuwn
Schrêmen, AN wenen
Bleitn: Blanknberge, Kortryk, Môoslee, Roeseloare, Yper, Poperienge
Schrêmen: Blanknberge, Môoslee, Roeseloare, Wervik, Kortryk
Schrêeuwn: Yper
Bleitekoese, bletkoese
Etwien die vele bleit
Bleitekoese: Blanknberge, Yper, Poperienge
Bleitekoesse: Kortryk
Bletkoese: Môoslee, Roeseloare
Bleêtzak: Brugge
Blèkken
1. Lêlik kyken omda je kwoad zyt ip iemand (mokken)
2. Zôdoanig blienken dat 't zêer doe an jen ôgen, AN schitteren
3. Zeer hard schijnen (van de zon): de zunne blèkt
1. Blèkken (lêlik kyken): Kortryk
2. Blèkken (blienken): Blanknberge, Kortryk, Roeseloare, Wervik
3. Blèkken (zunne): Blanknberge
3. Blekkn (zunne) : Kortryk, Poperienge
Blekkerstifte
AN Fluostift, markeerstift
Blekkerstifte: Yper
Blekkersift: kortryk
Blinken, blienken
1. AN blinken
2. Op een niet-noagekoomn ofspraak stoan wachten "Ze stond doa te blinken"
2. Blinken: Poperienge
2. Blienken: Blanknberge,
2. Blinkn : Kortryk
Blinne, bleine, boelinne, bloeblinne, bloenepe
Bloare, bloedbloare (veel mensn verwarrn de geweune bleine me en bloebinne)
Blinne, bloeblinne: Kortryk, Roeseloare
Blêne, bloeblêne: Kortryk
Bleine: Blanknberge, Lauwe, Môoslee, Wervik, Yper
Boelinne: Kookloare
Bloenepe: Poperienge, Yper
Bloaze
Blaar: Yper
Stoefer, geste
Bloaze: Roeseloare
Bloedvienke, bloevienke
E sôorte vienke met e rôodn boog (Pyrrhula pyrrhula, AN Goudvink)
Bloevienke: Yper
Bloelienk
Bloedworst
Bloelienk: Blanknberge, Môoslee, Roeseloare, Yper, Wervik, Poperienge
Bloelink: Kortryk
Bloemeirde, blomeirde
Potgrond, potaarde
Bloemeirde: Yper, Poperienge
Blomeirde: Blanknberge, Brugge
Bloempot, blompot
Bloempot
Bloempot: Yper, Poperienge
Blompot: Brugge, Kortryk
Blokjoarn
Joarn woarin da je uutzet, dikker (en grôter) komt
Blokjoarn: Blanknberge, Brugge, Kortryk, Roeseloare
Blokzwyn
Etwien die vele blokt
Blokzwyn: Blanknberge, Roeseloare, Poperienge
blokzwin: Kortryk
Blutsekakkre, blutsekakker
Veugeljounk die nog gin pluumn et
Blutsekakker: Yper, Poperienge
Blutsekakkre: Môoslee, Roeseloare
Boai
1. Trui
2. Latste rounde binst een koartspel
1. Boai (trui): Blanknberge, Kortryk, Môoslee, Poperienge, Roeseloare, Wervik, Yper
2. Boai (Koartn):
Boeffer
1. Beroepsmilitair
2. Entwiene die vele en/of rap eet. Vermoedelyk >Frans: bouffer
1. Boeffer (militair): Kortryk
2. Boeffer (Veeleter): Kortryk, Wervik
Boefn
Vele eten. Vermoedelyk >Frans: bouffer
Boefn: Roeseloare, Wervik
Boeie
1 Opgebloazen band (reddingsboeie)
2 Kot (In den of e 'k ik nen boeie staan vor al myn alloam.)
1. Boeie (reddingsboei): AN
2. Boeie (kot): Blanknberge, Brugge
Boeksje
Sôorte tartje me crême tusschn twêe arte koeksjes, vaboovn ligt er gesmookn suker up (AN: Tompoes)
Boeksje: Moaln, Yper
Boelietjes
stampers of stovers. Dus patattepuree me kèremek.
Boelietjes: Mjinde
Boendje (bondje), bussel(tje), bussel(ke)
Bundeltje ( 'n boendje karootn)
Boendje: Blanknberge, Môoslee
Bussel(tje): Yper
Bussel(ke): Kortryk
Boffn
1. Stoefn. Dien blagoai boft were over z'n zelven
2. Positief uitlaten over (E bofte nog e bitje mi men otto, wi!)
3. Chance ein. AN Boffen Ei je were gewonn? Ge boft gie toch oessan hè
4. Nie content zyn. Ja amai je bofte wei dat je gie nie ofgekommn zit, oud joe moa gereed! (voe up joen dunder te krign)
1. Boffn (stoefn): Blanknberge, Kortryk, Môoslee, Poperienge, Roeseloare, Wervik, Yper
2. Boffn (positief uitlaten): Kortryk, Môoslee, Poperienge, Yper
3. Boffn (AN boffen): Kortryk, Wervik
4. Boffn (nie content zyn): Kortryk, Môoslee, Wervik
Bokken
1. Kloppen "bokt ne kê ip de deure, meur"
2. Werekatsen "den bol bokte ne kêe of drie", "j'eit ip zyn ôofd bleuven bokken"
3. Uutouden: "je koste et niemêe bokn"
1. Bokken (kloppen): Kortryk, Môoslee, Roeseloare
2. Bokken (katsen): Kortryk, Môoslee, Roeseloare
3. Bokken (uutouden): Kortryk, Môoslee, Roeseloare, Yper
Bokker
Auto
Bokker: Roeseloare
Boksotto
Ottootje met dikke barchocs van up de kerremesse, voun teegn makoar te boksn (AN: botsauto)
Boksotto: Yper, Wervik, Poperienge , Kortryk
Boksn
Teegn etwot loopn, ryen,... (AN: botsen)
Boksn: Yper
Bollekette
Grote knikker, marbel
Bollekette: Blanknberge, Brugge
Bollekète: Môoslee, Roeseloare, Poperienge
Bolleket: Kortrijk
Bolloarde, bollôorde, buloorde
Versuft, verdoofd, balorig, 'k komme bollôorde van 't leevn
Bolloarde: Poperienge, Yper
Bollôorde: Kortryk, Môoslee, Roeseloare
Buloorde : Kookloare
Bolloard
1. AN Knotwilg
2. AN Bolder, meerpaal: bolvormige stoake vor e schip an vaste te moakn
Bolloard (knotwilg): Poperienge, Roeseloare, Yper
Bolloard (bolder): Blanknberge
Boog, bolg, bowg
Buuk, pense (AN balg = buik, pens)
'k Ei myn boog vul gegeetn 'k Ei gegeetn tot da'k nie mee koste
'k Ei myn boog vul zottigeid gehed 'k Ei d'r van langs gekreegn
Boog: Lauwe, Wervik, Yper, Poperienge
Bolg: Kortryk
Bowg: Kookloare
Buuk: Ichtegem, Môoslee
Boogvulder, boogvuldre, bolgvuldre, bowgvuldre
1.Kaffiekoeke, après-midi, broodpudding (Kikt ôok noa Buukvuldre)
2.Nen veelvroat of en twie die vele it of die stif vele kan eetn. Kan ôok wiln zegn dat entwie is die oltid komt eetn, moar die joe nôoit were vraagt.
1. Boogvulder (Koeke): Wervik
1. Boogvulder (broodpudding): Kortryk
2. Boogvulder (Veelvroat): Wervik, Yzegem
2. Boogvuldre (veelvroat): Roeseloare
2. Bolgvuldre (Veelvroat): Kortryk
Bôos
Sluw, slim, lêep
Bôos: Kortryk, Môoslee, Roeseloare
Bootje, bode
Facteur, postbode
Bode: Yper
Bootje: Kortryk
Bordeure
Stoeprand
Bordeure: Môoslee, Roeseloare, Yper, Wervik, Poperienge
Borduure: Kortryk
Botn, botjes
Laarzen
Botn: Ardôoie, Poperienge,Kortryk
Bôte, boite
1. Boot (AN)
2. Vitessebak
3. Brievenbus
4. Disco, danscafé, woa dat de leute is (Fr boite)
5. Bedryf
2. Bôte (vitessebak): Kortryk, Yper
2. bwoote : kortryk
3. Bôte (brievenbus): Kortryk, Roeseloare, Wervik
3. Boite: bwatte (brievenbus): Blanknberge
4. Bôte (disco): Kortryk, Roeseloare
5. Bôte (bedryf): Kortryk
Bottel, flasse, flassche, flaske, flossche, flosjke
Bottel: Fles (cfr. 't Iengelsche bottle, deur Ostensche visschers meegebrocht uut Iengeland)
Bottel: Ostende
Fles varianten van 't oude Vlamsche flesschen
Flasse, flaske: Kortryk, Lauwe
Flassche; Blanknberge, Kookloare, Yper
Flossche: Roeseloare
Flosjke: Wervik
Floske: Môoslee, Slyps, Yzegem
Bougiern, boegêern
Van je plekke goan, in gank schietn, verschuuvn,... (Die kasse bougiert ier nie, wi!)
Bougiern: Yper
boegêern: Roeseloare,Kortryk
Bouvre
Paardekar bestuurder
Bouvre: Kortryk
Bout
1. Vor e moere op te droain.
2. Geslachtsdêel van e vent ("'t is koud an 'n bout").
3. E peirdesteirt in jen oar.
Brakke
--> Kikt noa knechtebrakke
Branzjelee, branzelee, brazzelee
Armband, van 't Fransche bracelet
Branzjelee: Blanknberge, Roeseloare
Brasselee: Kortryk
Brazzelee: Wervik
Braslee: Môoslee, Poperienge, Yper
Brêen, breen, brêen
1. Smeiren van en stute
2. Brede van AN breed
1. Brêen, gebrêed (smeiren): Kortryk, Lauwe, Slyps
1. Breen, gebrid (smeiren): Wervik
1. Brêen, gebrid (smeiren): Roeseloare
1. Brêen, ebrid (smeiren): Yper
2. Brêen (brede): Kortryk
Brêfel
Mond (plat), snoater
Brêfel: Blanknberge, Brugge
Briekeljong
Stêenofvol, mêestal van bakstênen (brieken) Van bricaillon
Briekeljong: Blanknberge, Brugge, Kortryk, Môoslee, Roeseloare, Yper, Poperienge
Briel, brol
Rommel, kikt ôok noa Bucht
Briel: Kortryk, Roeseloare, Yper, Poperienge
Brol: Blanknberge, Kortryk
Brieln, brielpot, brielkonte
Morsen, knoeien, (brielpot: iemand da vele brielt, brielkonte: vromins da vele morst), kikt ôok bie Moosjn Môschen, môsken, môsker en mè daj toch bezig zit, kiekt wok nekji bie sturtn, want da past doa eigulluk feitulluk wok wel bie
Brieln: Kortryk, Roeseloare, Wervik, Yper, Poperienge
Brielpot: Kookloare, Kortryk, Môoslee, Roeseloare, Wervik
Brielkonte: Kortryk, Wervik
Brielkoente: Slyps
Brieslam
Golfbreker - van 't Fransche brise-lames
Brieslam: Blanknberge, Knokke-Heist
Brobbelen
1. Zêvern, klappen zonder vel ip unen buuk
2. Borrelen van woater, brobbelbad
1. Brobbelen (zêvern): Kortryk
2. Brobbeln (borrelen): Kortryk, Poperienge
2. Broebeln: Môoslee
Broekschyter
bangerd
Broekschyter: Blanknberge, Brugge, Roeseloare, Wervik, Poperienge
Broekvager
etwien dat er em nie vele van antrekt
Broekvager: Brugge
Brol
1. Rommel
2. Moandstoundn
1. Brol: Brugge
2. Brol: Brugge
Brôodmessinne
AN: Broodmachine
1. Betêkenisse sedert +- 2000: AN Broodbakmachine
2. Betékenisse in twêedn'ilft vôrige êeuwe: êest een manuele brôodsnymachine, loater en electrische (allessnijder, keukensnijmachine) die ôok gebreukt werd voer andre diengn te snyen.
2 Brômessinne (broodsnyder): Kortryk
Brokkeloare
Knoeier
Brokkeloare: Roeseloare, Poperienge
Brokkeverschêen
Rats vanêen, uutêengevollen in brokken
Brokkeverschêen: Kortryk, Môoslee, Roeseloare
Brokkeverskêen: Kortryk
Brombeier, broambeier
Braambes
Brombeier: Blanknberge
Broambeier: Yper, Wervik, Poperienge
Broambeze: Kortryk
Bruuslinge, breuslienge
Krumelienge van brôod en gebak
Breuslienge: Kortryk
Bruuslinge: Roeseloare
Bucht
1. Rommel, woardeloze spulln
2. Regels (z'e neur bucht)
1. Bucht (rommel): Blanknberge, Brugge, Kortryk, Môoslee, Roeseloare, Wervik, Yper, Kookloare, Poperienge
2. Bucht (regels): Blanknberge, Kortryk, Yper, Poperienge
Buk
1. Vintje van bêestn lik keuns en gêetn
2. Vint, lief
1. Buk (bêeste): Yper ,kortryk, Poperienge
2. Buk (vint): Yper
Bukepit
AN Navel
Bukepit: Yper, Poperienge
Bukkn
Kiekt wok nekji bie Stuukn
De liefde bedryvn (vulgair)
Bukkn: Koanegem, Kortryk, Yper, Poperienge
Bus
1. lik AN (autobus)
2. bos
1. autobus Ardôoie
2. bos: Wervik, Ardôoie, Poperienge
Busjekappn
Nie noa schole goan (AN Spijbelen)
Busjekappn: Blanknberge, Brugge
Busseboom
Struke woa dan ze up Pomezundag taksjes van ofsnyen (AN buxus)
Busseboom: Yper
Butstekker
AN: Aalscholver
Butstekker: Vlamsche kust
Butter, beuter, beutre
Boter
Beuter: Blanknberge, Kortryk, Yper, Veurne, Wervik
Butter: Ostende, Poperienge (ook Frans-Vlams, is oorsprounkelik Vlams, dus nie geïmporteerd uut Iengeland)
Beutre: Roeseloare, Slyps, Yzegem
Buukvuldre, potieng, oazepattee
Broodpudding, "puddienge" gemakt van oed brood.
Buukvuldre Môoslee
Potieng: Lauwe, Oarelbeke, Yper, Poperienge
potink: Kortryk
brôpotink: Kortryk
Oazepattee: Wervik
Buukziek, lot, vôos
Gezeid van pèèrn die vanbinn beginn slicht te kommn (AN beurs, voos)
Buukziek: Brugge, Poperienge
Lot: Kortrijk, Môoslee
Vôos: Kortrijk
Buus, beus
Lude of luwen knal
Buus: Môoslee, Roeseloare, Yper
Beus: Kortryk, Wervik
Buuschn, beuschn
1. Volln
2. Stuuvn, knalln. 't Goa ier beuschn!
3. Sloan (up 'n toafel buuschn, oek figuurlik)
4. Dundern (Ja bing, 't kykt zwort, 't go verzeker buuschn!)
1, 2, 3 & 4 Beuschn: Wervik, Poperienge
1, 2 & 3 Beussen, beusken: Kortryk, Poperienge
1, 2, 3 & 4 Buuschn: Roeseloare, Yper, Poperienge
1, 2 & 3 Buusn: Môoslee
Buusbing
Boemeloare
Buusbing: Môoslee, Roeseloare
Buzestove
Soort kachel: Vlamertinge
Buzze, beuze
1. Ne zak ôok wel 'n bazatse genoemd.
2. "Gif mo buzze!" "gif moa sjette", "gif mo goaze" "Geef maar gas"
3. AN beurs: "je speelt ip de buzze"
4. Chance: "Ie è were buzze" = hij heeft weer geluk
5. Chansard, gelukzak
6. Zak aan een broek, hemd, draagtas,... (niet bazatse)
7. E Pinte ut de buzze
1. Buzze (bazatse, zak): Blankenberge, Kortryk, Roeseloare
2. Buzze (sjette geven): Blankenberge, Kortryk, Roeseloare
3. Buzze (beurs): Kortryk
4. Buzze (chance): Kortryk
5. Buzze (chansard): Kortryk
6. Buzze (bierflosche): Langemark
7. Beuze (zak): Veurne, Yper


A - B - C - D - E - F - G - H - I - J - K - L - M - N - O - P - Q - R - S - T - U - V - W - X - Y - Z

Cajoutchou, catsjou
Rubber (Frans: caoutchouc)
Bv. Un cajoutchoutne tsjoepelke
Cajoutsou: Oelem
Cajoutchou: Brugge, Kortryk, Wervik, Yper, Yzegem
Catsjou: Kortryk, Roeseloare
Kajetchou: Kortrijk
Caoutchou: Blanknberge
Kalletchou: Yper, Zandvôorde
Caba, Cabo
Boodschappentas (Van 't Fransche cabas)
Caba: Blanknberge, Brugge, Kortryk, Roeseloare, Woomn
Cabo: Wervik
Caduc
Bouwvallig, versleten (Van 't Fransche caduc)
Caduc: Blanknberge, Kortryk
Calote
Stravven katholiek, ip het fanatieke of, soms ôok vo de CVP of CD&V an te duden
Calote: Blanknberge, kortryk, Wervik, Yper
Calping(sje)
Zakboeksje (Van 't Fransche calepin)
Calping: Blanknberge, Roeseloare
Capo
Moteurkappe (Van 't Fransche capot)
Capo: Blanknberge, Kortryk, Roeseloare, Wervik, Yper
Capote
1.Condoom (Fr.: capote (anglaise))
Capote: Blanknberge, Yper, Wervik
2.Mantel met kappe : Yzegem
Casjot
Gevang (zied ook Kasjot)
Carnachiere
schooltas boekentas: Ostende
Carnachiêre: Kortryk
Center foar
E footbollist die in 't middn vavôorn speelt (Iengels: centre forward)
Center foar: Yper
Chambrang
AN Deuromlijsting, kozijn (Frans: chambranle)
Chambrang: Roeseloare, kortryk
Chambrère
Binnenband: Vlamertinge
Charbillie
Asbrokken in kachel: Vlamerting
Chargebuuzze, chapment, échappement
Chargebuuze: Knalpot (van voertuug me ountploffiengsmoteur). Onbekenden ôorsproeng.
Chapment: idem (Van 't Fransche Pot d'échappement)
Chargebuuzze, chapment, chapmang: Kortryk, Roeseloare
Chargebeuze, échappement: Wervik
Sargebeuze: Lauwe
Chapment: Yper
Chepape
een ventiel, van 't Fransche Soupape --> Soupape
Chikong
Witloof, witlof (Van 't Fransche chicon, kik noa Chikong vô details van 't wordgebruk)
Chikong: Blanknberge, Brugge, Roeseloare, Wervik, Yper
Chikong, chikoeng: Kortryk
Chkutteldoek, skeuteldoek, schutteldoek, scheuteldoek
Schotelvod
Chkutteldoek: Wervik, Stoan
Skeuteldoek: Kortryk, Lauwe
Schutteldoek: Blanknberge, Yper
Scheuteldoek: Brugge
Chokkelavint
Homosexueel
Chokkelavint: Brugge
Cimang
Cement
Cimang:
Coentroarië, controarie ==> Kontroarie
Coboy
1. Bêesteboer (koein) in de Verênigde Stoatn (=AN cowboy)
2. Wildn chauffeur
1&2. Coboy: Yper, kortryk
Coljee
Halssnoer (Van 't Fransche "collier")
Coljee: Blanknberge, Kortryk, Roeseloare, Wervik
Colle
Lijm (Van 't Fransche "colle")
Colle: Blanknberge, Kortryk, Roeseloare, Yper, Ichtegem, Wervik
Commere ==> kommeern
1. Kletskoese (Van 't Fransche: commère)
2. Kookpot van apeupri ênen litr vô melk in te koken (meugliks uutgerust me en système da laweit makt oat de melk kokt)
1. Commere (Kletskouse): Blanknberge, Kortryk, Wervik, Yper
2. Commere (Kookpot): Kortryk
Commissie(s), commisje
1. Boodschap (sertoe in 't meervoud: commissies/commisjes/commusjes): "j'es commissies goan doen"
2. Percent ip verkôop, winstdêelnoame
1. Commissie (bôodschap): Kortryk, Ôoigem
1. Commisje (boodschap): Blanknberge, Roeseloare, Yper, Wervik
1. Commusje (bôodschap): Oostende
2. Commissie (percent): Kortryk
2. Commisje (percent): Ichtegem
Compassie, compasse, compasche, compasje
Medelijden
Compasche: Yper, Wervik
compasse: Kortryk
Compassie: Brugge
Compasje: Blanknberge, Roeseloare
Complimentn
Groetn (Goa je de complimentn doen? 't Goa nie mankiern)
Complimentn: Blanknberge
Complementn: Kortryk, Wervik
Content, contentement
Content = AN content, tevreden (Van 't Fransche ""Content)
Contentement: tevredenheid
Content, contentement: Blanknberge, Kortryk, Roeseloare, Wervik, Yper
Conten: kortryk
Contrefort
Rechtipstoand dêel van den iele van ne schoe, versterkienge van den achterkant van de schoe
Contrefort: Kortryk
Corbeure
Carbide (gasafgevende brokken): Vlamertinge
Cornet
Kegelvormig koeksje vor e crème (e plat roend of rechthoekig koeksje is e galette)
Cornet: Blanknberge
Corniesche, cornisse
Dakgoot (eigenlijk bakgoot, goot is dus niet zichtbaar)
Corniesche: Kortryk, Toeroet, Yper
Cornisse: Blanknberge, Môoslee
Cornisjong
Augurk (Van 't Fransche cornichon)
Cornisjong: Blanknberge
Cornishjong: kortryk, Wervik
Coschenetje
Klêen bolletje voen achter te smytn by't petankn
Coschenetje: Yper
Couche, (Koosse)
1. E loage materioal of stoffoasie (meestol verve) (Van 't Fransche couche)
2. E sjieke voiture (Van 't Spoanse coche), meugeliks verbasterienge van koetse
1. Couche (Loage): Blanknberge, Kortryk, Roeseloare, Wervik, Yper
1. Cousse (loage): Môoslee
2. Couche (Voiture): Wervik
Crayong
Potlôod
Crayong: Blanknberge, Brugge, Wervik


A - B - C - D - E - F - G - H - I - J - K - L - M - N - O - P - Q - R - S - T - U - V - W - X - Y - Z

Dabbn
Eroaldelik mee de vôorpôotn klêne lichte duwkes geevn (zie da kattejoenk zittn dabbn up de tettn van de kattinne)
Dabbn
Dageure
Loon, wedde
Dageure: Kortryk, Môoslee, Roeseloare, Wervik, Yper
Daglucht, dagluchtn
TL lampe, en lampe die lucht gift lik da't overdag zoe zyn, AN: fluorescentiebuis
Modern dialect - oorsproeng en gebruuk in andere provincies nie bekend
Daglucht, dagluchtn: Kortryk, Môoslee, Roeseloare, Wervik, Yper
Daglug Kortryk
Dam
Trottoir, plankier --> Kik noa Plankier
Dam: Wervik, Kortryk
Dampkappe
AN. Afzuigkap
Dampkappe: Blanknberge, Roeseloare, Wervik, kortryk
Dè (fonetisch [dε]), tè
Tussenwerpsel "es 't koud dè ?", "wuk skèlt er dè ?"
Dè: Blanknberge, Kortryk, Môoslee, Roeseloare, Wervik
Tè: Wervik, Yper
Dêel
1. Stik, AN Deel, gedeelte
2. Erfenisse (Meugliks van 't Iengelse deal): ne dêel doene
3. Beurte, vooral bie 't roenddêeln van de speelkoartn: wien ister an dêel?
1. Dêel (stik): Kortryk, Roeseloare, Wervik
2. Dêel (erfenisse): Kortryk, Môoslee, Roeseloare, Wervik, Yper
3. Dêel (koartn): Kortryk, Môoslee, Wervik, Yper
Deirlik
Zwak (En is ziek: e ziet er moa deirlik uut)
Deirlik: Poperienge, Yper, Kortryk
Dêrajeur
Een soarte vitesse up een villo (van 't Frans dérailleur)
Dêrajeur: Brugge, Wervik, Kortryk
Desschn, dessn, desschn
1. Volln (En et doar up ze mule edescht)
2. Me vulle geweld ip iets kloppn, vgl AN dorsen, pikdesser
1. Desschn (volln): Yper
1. Dessn (volln): Kortryk
2. Dessn (kloppn): Kortryk
2. Desschn (kloppn): Wervik
Dessink, dessing, dessieng
Tekening, motief (Van 't Fransche "dessin")
Dessink, dessieng: Kortryk, Lauwe
Dessing: Blanknberge, Môoslee, Roeseloare, Wervik, Yper
Deuredroaien
1. Nie by z'n verstand zyn
2. Geld verkwistn
Deuredroaien: Blanknberge, Kortryk, Môoslee, Roeseloare, Wervik
Deureduwer
Ne simplen vélo zonder pioeng of verzet, met rechtstreekse koppelienge zôda de pedoalen altid meedroaien oat de vélo beweegt. Vroeger courant, nu allêne nog ip acroboatevélos en êenwielers.
Deureduwer: Kortryk, Môoslee (of ôok geweune 'piong' by oes)
Deuresjassen
1. Toilet deurespoelen, deurejoagen, van 't Fransche chasser
2. Ongecontroleerd (rap en veel) geld uutgeven, vgl deuredroaien
1. Deuresjassen (WC): Kortryk, Môoslee, Roeseloare, Wervik, Yper
2. Deuresjassen (geld): Kortryk, Môoslee, Roeseloare, Yper
Deuresloan, deuredroain
Nie mêe bie'j verstand zyn, tenn komn
Deuredroain: Wervik, Yper
Deuresloan: Blanknberge, Kortryk, Lauwe, Wervik
Dibbe, dibbetje
Kwezel, meisje of vrouwe mè kwezelmanieren
Dibbe: Blanknberge, Môoslee, Roeseloare
Dievlienge
Stiekem
Dievlienge: Kortryk, Môoslee, Roeseloare
Die(r)zn
Dierder kommn
Diezn: Blanknberge, Roeseloare
Dikkers, dikkels, nilfantyd ('n elft van de tyd)
AN Dikwijls
Dikkers: Wervik, Yper
Dikkels: Blanknberge, Kortryk, Roeseloare
Dikkens: Môoslee
Nilfantyd: Môoslee, Zunnebeke, Kortryk
Dilt, dil
Tussenverdiepienge (mezzanine) in e schure of en open uus (vb "'t ôoi ligt ip den dilt")
Dilt: Kortryk
Dil: Wervik
Dilte: Kortryk, Môoslee, Roeseloare
Dimstern
Schemeren, dounker kommn
Dimstern: Blanknberge
Djassn
AN drummen
Djassn Kortryk

Djentuch, Djentig

Niks speciaal, eenvoudig, triestig

Djok, dok, djuuk
Duw, fermen duw (bina slag)
Dok: Blanknberge, Roeseloare
Djok: Blanknberge, Kortryk, Môoslee, Roeseloare, Wervik
Djuuk: Yper
Djokkn, dokkn, djuukn
Stuukn, duwen, ne stuuk geven
Djokkn, dokkn: Blanknberge, Môoslee, Roeseloare, Wervik
Djuukn: Yper
Djole
Broave vint (e goe djole van e vint)
Djole: Blanknberge
Djooren
West-Vlamsche vorm van de noame Joris, Georges
Djooren: Blanknberge
Doavanswege
Vanwege dat, AN betreffende, doarom
Doavanswege: Kortryk, Môoslee, Roeseloare, Wervik, Yper
Doendig, doenderik
Levendig, bezig
Doendig: Kortryk, Môoslee, Roeseloare
Doenderik: Kortryk, Wervik
Doendigoard: Môoslee, Roeseloare
Doenienge
1. Grôot of (hoeve), erf of uus/villa met veel koterieën en ne grôten lochtieng
2. Zyn doenienge: zyn maniere van doen en reageren (J'es nie in zyn geweune doenienge (zijn sas))
1. Doenienge (erf): Môoslee, Roeseloare, Wervik, Yper
1. Doeninge (erf) : Kortryk
2. Doenienge (maniere van doen): Kortryk, Môoslee, Wervik, Yper
Dommekoente, dommekonte
Domme vrouwe
Dommekoente: Môoslee, Roeseloare, Wervik
Dommekonte: Kortryk
Dôoddoen, ofleggen
Uutdoene, ofleggn van en appareil (Doet ekê 't lucht dôod.)
Dôoddoen: Kortryk, Môoslee, Roeseloare, Wervik, Yper
Ofleggen: Kortryk
Dooft
Doof (J'is dooft ip zyn êen ôre, z'is pottedooft)
Dooft: Blanknberge, Brugge, Wervik, Rubrouck (Frans-Vloandern)
Doom, dôom
1. Woaterdamp en de condens ervan (vb. op ruutn)
2. Dauw
1. Doom (damp): Wervik, Yper
1. Dôom (damp): Kortryk, Môoslee, Roeseloare
2. Doom (dauw): Yper
Do(o)psuker, kiendjekak, kiendjeskak, kienetjeskak, sjeukkerbatèmes, kakmente
Suikerboon
Doopsuker: Brugge, Môoslee, Yper
Doopsuukre, dopsuukre: Môoslee, Roeseloare
Dopsjeukker: (korte o en korte eu) Wervik
Dôopsukkr: Kortryk
Kiendjekak: Yper
Kiendjeskak: Kortryk
kienetjeskak: Brugge
Kintjekak Kortryk
Sjeukkerbatèmes: Wervik → van 't Fransche baptême (doopsel)
Sukerbatèmes: Mêende
Kakmente: Kortryk
Doppn
1. Onder vloeistof dompelen, soppen (stute in kaffie)
2. Stempelen als werkloze (hêel Vloandern)
3. Iemand betroapn, vangen, stekkn (J'es gedopt van de flikken)
1. Doppn (Vloeistof): Kortryk, Môoslee, Roeseloare, Wervik, Yper
2. Doppn (stempelen): Brugge, Kortryk, Môoslee, Roeseloare, Wervik, Yper
3. Doppn (betroapn): Kortryk
Doppe
Doppe d'rip: direct ernoa
Doppe: Kortryk
Dorre
Eierdooier
Dorre: Blanknberge, Brugge, Kortryk, Môoslee, Roeseloare, Wervik, Yper
Dowtjes, dootje, dodootje.

Vermoedelyk >Frans: "faire dodo."

Sloapn (kiendertoale, mêestol dowtjes doen)
Dowtjes: Yper
Dootje: Môoslee
Dodootje: Blanknberge, Kortryk
Dodoke: Kortryk
Drêeln
Strelen
Drêeln: Môoslee, Roeseloare
Dreil (dril), dreilpandr (drilpandr)
Dreil (dril) op zwier (of tocht) zyn
Dreilpandr: iemand die stif vele van n'ênen noa den andren goat
Nie verwant met 't AN dril: tucht en dril in 't leger (ABL)
Dreil (dril): Kortryk
Dreilpandr (drilpandr): Kortryk
Dreitern
Slenteren, loaten anslepen
Dreitern: Kortryk
Drendel
Lange sliert
Drendel: Blanknberge, Môoslee, Roeseloare
Drendeln
Slenteren, ook rounddrendeln
Drendeln: Blanknberge, Ostende
Dreitern: Kortrijk
Dretsn
Doelloos rondlopen. (Van 't êne no 't andere dretsn), ôok ronddretsn
Dretsn: Kortryk, Môoslee, Roeseloare, Wervik, Yper
Dreupel, druppel
Een glas sterke drank, e bitje kortndrank voun in je kaffie te doen
Dreupel: Kortryk, Roeseloare, Wervik
Druppel: Yper
Drienkgeld, drinkgeld
Zakgeld
Drienkgeld: Brugge, Wervik
Drinkgeld: Ardôoie
Droage
Barenswee, mv droagn
Droage: Kortryk, Roeseloare, Wervik, Yper
Droake
1. Vlieger
2. Boosaardige vrouw
1. Droake (vlieger): Môoslee, Roeseloare, Wervik
2. Draoke (vrouwe): Kortryk, Môoslee, Roeseloare, Wervik
Droef, droevoard, droeven
1. Stout, stouterik, onhandelboar
2. Gevoarlik (enkel droef zelf); entwa met n klêne kanse
1. Droef, droevoard: Blanknberge, Môoslee, Roeseloare, Yper
1. Droef, droeven: Kortryk, Wervik, Yper
2. Droef (gevoarlik): Môoslee, Yper
Droenke
1. Duizelig, vgl AN dronken
2. Zat
1. Droenke (duizelig): Kortryk, Môoslee, Roeseloare, Wervik, Yper
2. Droenke (zat): Kortryk, Môoslee, Roeseloare, Wervik, Yper
Dukker, deuker
1. Gemetsd brugske over nen dyk (te lande) vo te zorgn dat den boer ip z'n land kan roakn.
2. an: duiker
1. Deuker (brugge): Ardôoie
Dul, dulle
1. Kwoad, nie content, in zyn gat gebeetn
2. Moedig, courageus, arte werker: 't Es ne dulln.
1. Dul (kwoad): Blanknberge, Kortryk, Môoslee, Roeseloare, Wervik, Yper
2. Dul (courageus): Kortryk, Môoslee, Roeseloare, Wervik
Dumeloat, dumelôot
Dume
Dumeloat: Môoslee (dumeloat, lekkepoat, lange roape, korte knoape en klêen perluute da 't ol vertelt)
Dumelôot: Yper (dumelôot, kattepôot, lange roape, korte knoape, klêen petietje, kietje, kietje, kietje)
Domzak: kortrijk
Dunderbêeste
AN trips (klêne, smolle, zworte bêestjes die uutkommn in de zomer)
Dunderbêeste: Blanknberge, Brugge, Kortryk, Roeseloare, Wervik, Yper
Duts
Etwien die te bekloagn is
Duts: Blanknberge, Brugge, Kortryk, Môoslee, Roeseloare, Wervik, Yper
Dutsekop, totsekop
Schedel, lik up e piroatevlagge
Dutsekop: Blanknberge, Yper; Kortryk
Totsekop: Roeseloare, Wervik
Duukn, wegduukn, verduken, (ver/weg)deukn
Verstoppn, verbergen
Duukn: Blanknberge, Môoslee, Roeseloare, Yper
Deukn: Kortryk, Wervik
Duvel
1. Soorte werktuug voun d'eirde oopn te trekkn met 'n and (de messns zyn in de vorme va 'n steirt va 'n duvel).
2. Outspie vô outverbindiengen te moaken
1. Duvel (werktuug): Yper
2. Duvel (outspie): Kortryk
Dwareern
Roundgoan (De ploage dwareert, olleman in 't geburte is ziek)
Dwareern: Poperienge
Dyk, dik
Olle AN dijk betêkenissen
Gracht (E kud eetn lyk e dykedelver, J'eit in 'n dik gereen)
Dyk: Môoslee, Roeseloare, Yper, Wervik
Dik: Kortryk
Dykedelvere, dykedelver
Etwien da vele kut eetn
Dykedelver: Blanknberge, Kortryk, Yper
Dykedelvere: Brugge, Môoslee, Roeseloare


A - B - C - D - E - F - G - H - I - J - K - L - M - N - O - P - Q - R - S - T - U - V - W - X - Y - Z

Ebbelik, ebbelikkn
Verzekers ofkomstig van 't AN hebbelijk, de twêede e es dikkers ipgeten (ebb'lik)
1. Ebbelik - bywoord styf (straf), bv. Ie was ebbellik content me zynen cadeau
2. Ebbelikkn - zelfstandig noamwoord: ne specioalen, bv. 't es nen ebbelikkn
1. Ebbelik (styf): Kortryk, Wevelgem
2. Ebbelikkn (specioalen): Kortryk
Een(h)andig
Verlegen tegenover vreemden, eenkennig
Eenandig: Roeseloare
Êenbolg
Egoist
Êenbolg: Brugge
Êentige
En oeveeleid (AN enkele, enige)
Êentige: Kortryk, Yper
Êketesse
Salamander --> Kykt noa Hakketesse
Effort, efforke
Moeite, inspannienge (bv. nen hêeln effort, een hele inspanning), van het Fransche effort
Effort: Blanknberge, Kortryk, Roeseloare, Yper, Wervik
Ei
Nevens het AN ei van d'enne, es Ei vele gebruukt als directe ansprekienge, Vb zeg, Ei, kom nekêer îer ?
Verwant an Hei (AN), Hi (GB), Hej (scandinoavisch), moa in 't WVL mêer direct en dwiengend
Ei es deur vele als te familiair gevondn en ze proberen dad'in schole ôok of te lêren. Zô goan der vele die me ei angesproken wirden, reageren in de zin van Ei ? Myn moedr was gêen kiekn
Ei: Blanknberge, Kortryk, Môoslee, Roeseloare, Wervik, Yper
Eigenrechtsweirts, eigenrechtsweire
1. Rechtstreekse erfgenaam
2. Eigen koozn of nichte
1. Eigenrechtsweirts: Kortryk
2. Eigenrechtsweire: Wiengne
Eirekedeire, errekederre
Overôop, totoale wanorde, overtreffenden trap van overende
Eirekedeire: Kortryk
Errekederre: Kortryk
Eirn, eirdlik
Eirn, Eirdn: Verdroagen, bv. je kostte da gebleit nie mêe eirn. (Uut et Frans "avoir l'air de" :lijken, schijnen, er uitzien)
Eirdlik: te verdroagnn, verdroagboar, bv. zyn gezoag es nie eirdlik
Eirn: Kortryk, Môoslee, Roeseloare, Wervik, Yper
Eirdlik: Blanknberge, Kortryk, Môoslee, Roeseloare, Yper (?)
Eirdn: Kortryk, Lauwe, Roeseloare
Eisems, eirsens
AN Hersenen
Eisems: Roeseloare, Wervik
Eirsens: Kortryk
Eisn
Ooit
Eisn: Yper
Eite (èète), eitje (èètje), ete (etje)
Foei, wat vies, ajakkes
Eite: Roeseloare
Eitje: Blanknberge
Ete: Yper, Wervik
Ète: Kortryk
Ekê, eki, nekê, neki
Eens, ne kê, AN: een keer
Ekê (nekê): Kortryk, Môoslee, Roeseloare, Wervik, Yper
Eki: Blanknberge, Yper
Elder, uldre
AN Uier
Elder: Yper
Uldre: Roeseloare
Eletriekebèntje, illetriekebêentje
Een gevoelig plekje aan de elleboog dat je, wanneer je je eraan stoot, schijnbaar een kleine elektrische stoot geeft.
Eletriekebèntje: Poperienge
Illetriekebêentje: Kortryk
Illetriekebintje: Yper, Wervik
Elks
Elk (pakt er moa van elks tweê)
Elletute, elleteute, ellekeute, kutje
Elleboge (mêestol et topke dervan)
Elletute: Roeseloare, Môoslee
Elleteute: Kortryk
Ellekeute: Wervik
Kutje: Brugge
Emelbêestje
Lieveheersbeestje
Zie Piempaljoentje bie de P
Ende(ke)
1. AN einde, an zyn ende koomn
2. An bitje, en ende wachten, en endeke lôopn
1. Ende (einde): Kortryk
2. Ende(ke) (bitje): Kortryk, Wervik
Endeklokke
Dood => an zyn endeklokke geroaken = doodgaan
Endeklokke: Kortryk, Môoslee, Yper
Enstens, van ensen tens
Over de ganse lengte, langs
Enstens: Wervik
Enstens - langs: Kortryk, Môoslee
Van ensen tens: hele lengte: Blanknberge, Kortryk, Roeseloare, Yper
E(n)twien
Iemand
E(n)twien: Blanknberge, Kortryk, Roeseloare
Etwien: Knokke, Yper, Wervik, Brugge
E(n)twoasschn, etwoasn, twoasn, twoasns, etwoa
Ergens
Etwoasschn: Roeseloare, Wervik, Yper
Twoasn, twoasns: Kortryk
Etwoasn, etwoastn: Blanknberge, Brugge
Entwoasn: Môoslee
Etwoa: Blanknberge, Roeseloare, Yper
Entwodde, etwodde, etwadde, etwo(t), etwa, etwuk
Iets (vergelyk Duuts: etwas)
Entwodde: Môoslee, Roeseloare
Etwo, etwodde: Wervik
Etwadde: Blanknberge, Kortryk
Etwa: Brugge
Etwot, etwuk: Poperienge, Yper
Enzjolliveur
Un affaire voer ip de jante van't wiel te steken, omdat un bitje skoonder zoe zyn (AN sierdop of wieldop). Van 't Fransche enjoliveur
Enzjolliveur (styf oud): Yzegem
Eptelle, uptel
Overschot (ten eptelle = in overschot)
Eptelle: Kortryk
Uptel: Yper ('n uptel)
Erpel
Onnozeloare, ambetanterik
Erpel: Knokke, Kortryk, Yper
Errewete, erwete, eirwete
Erwt
Eirwete: Kortryk, Slyps
Errewete: Kortryk, Oyenkerke, Yper
Erwete: Blanknberge, Brugge, Môoslee, Roeseloare, Wervik
Ertefretter
Zoage(vint), pezewever die oltid over 't zelfde zoagt, êen die jen erte uutfret
Ertefretter: Kortryk, Môoslee, Roeseloare, Wervik, Yper
Ertefrettery
Ambetante zoagerie
Ertefrettery: Wervik, Wiengne
Espres, èsprès, ekspres
Vôorol, ipzettelik, accent/benoadrukkienge van de è's afankelik van streke tot streke
Espres: Knokke, Kortryk, Yper
Ekspres: Wervik
Estuukt
Kloek ebouwd, brêed (nie ossan dikke), vele gebruukt voun te lachn (vgl. Iengels: big boned)
Estuukt: Yper
Etebuk
Roare, achterbakse vint, verzekers verbasterienge van netebuk
Etebuk: Môoslee
E(n)twoar
Ergens
Etwoar: Brugge
Evinnement
Gebeurtenisse
Evinnement: Brugge
Ewelere, welêre
Ocharme (e wel here), "welêre toch"
Ewelere: Kortryk, Wervik
Welêre: Blanknberge, Kortryk, Môoslee, Roeseloare
Expert
Dierenarts
Expert: Yper
Ezeljoager
Ezeid a 't hêeln dag nat is, mo nôois echt deurerint
Ezeljoager: Yper


A - B - C - D - E - F - G - H - I - J - K - L - M - N - O - P - Q - R - S - T - U - V - W - X - Y - Z

Fabrees, fabrien, faverienn
Bakkebaarden (Fr.: favori)
Fabrees: Brugge
Fabrien: Kortryk, Roeseloare
Faverienn: Yper, Wervik
Fakke, fak
1. Klompe, klute (gas/gesfakke), e fakk' oar
2. Leeg/lui persôon (e lege fakke)
3. Fak - tof, verzekers "modern" dialect
1. Fakke (kluut): Blanknberge, Môoslee, Roeseloare, Yper, Wervik
1. Fak (kluut): Kortryk, Yper
2. Fakke (lui): Môoslee, Roeseloare, Wervik, Yper
2. Fak (lui): Kortryk
3. Fak (tof): Kortryk
Falaar
Ne doek vor up je kop vor ot reegnt (reint), verbastering foulard, sluier
Fatse
Gezicht
Fatse: Wervik
Fenteneel
Veisterluuk
Fentenèèl: Brugge
Fekneeln: Môoslee
Ferchette, fersette, forchette, vorkette
Vorke, dêel van eetbestek (Van 't Fransche fourchette)
Ferchette: Blanknberge, Kortryk, Wervik
Fersette, ferchette: Brugge, Môoslee, Roeseloare, Yper
Vorkette: Tielt
Forchette: Oostende
Fernient, fernien, fernin, fernink (fernynt, fernyn, fernynk, fenyn, fenynk)
1. Ongewerveld en meestal vliegend ongedierte (insektn), Bladluzen en rupsen ip plantn
2. Veninig en onbetrouwboar persoon, valsen onderkruper
1. Fernient (ongedierte): Yper
1. Fernien (ongedierte): Môoslee, Roeseloare, Wervik
1. Fernin (ongedierte): Kortryk
1. Fernink, Fennink (ongedierte): Brugge
2. Fernin (onbetrouwboar): Kortryk
Fezeln
AN fluisteren (fezeloars zyn leugenoars fezeleirs zyn kwezeleirs)
Fezeln: Kortryk, Yper
Vezeln: Blanknberge, Môoslee, Roeseloare, Wervik
Fietematrulle
1. Roar vrommens (wukken fietematrulle=wukken roare)
2. Fyge
1. Fietematrulle: Blanknberge, Môoslee
2. Fietematrulle: Brugge
Fietjefatjerie(je), fietjefakerieje
Woardelôze spulln, onnôdige versierienge (AN: Tierlantijntjes)
Fietjefatjerieje: Môoslee, Roeseloare
Fietjefatjerie: Kortryk, Yper
Fietjefakerieje: Blanknberge
Fietjefakkerie: Wervik
Fiflamoer
Ne klets ondre je gat (van't Fransche Vive L'amour)
Fiflamoer: Kortryk
Fikke
1. Levendig kind
2. Kiend of joenge bêeste, klêen en fyntig
1. Fikke (levendig kind): Roeseloare, Wervik
2. Fikke (klein kind): Yper
Filou
Deugniet (van 't Fransche filou)
Filou: Blanknberge, Kortryk, Roeseloare, Wervik
Fisjouw, fiesjouw
Bunzing
Fisjouw: Môoslee
Fiesjouw: Roeseloare, Yper
Fleetoar
Dun, sluik haar
Fleetoar: Roeseloare
Flèche, flêsche
Richtingaanwijzer van auto
Flèche: Roeseloare
Flêsche: Kortryk, Wervik
Fleiter, toppeire, totse
AN oorveeg, nen droai rond zyn ôren, "iemand en totse droaien"
Fleiter: Kortryk
Toppeire: Kortryk, Môoslee, Roeseloare, Wervik
Totse: Kortryk, Yper
Fletse
Flauw
Fletse: Brugge
Flieflottre, Flieflotter
Vlinder
Flieflotter: Lauwe
Flutse
Mislukkienge, AN flop
Flutse: Kortryk, Roeseloare, Wervik, Yper
Flute, fleute, pain flut
Stokbrood AN
Flute: Yper
Fleute: Kortryk
Pain Flut: Wervik, Linsele, Deisel
Flutebier
Flets bier
Flutebier: Brugge
Fluwine, fluwin
Kussensloop
Fluwine: Roeseloare
Fluwin: Kortryk
Foefdjoefer
Persoon (mannelijk) die veelvuldig de liefde bedrijft.
Foefdjoefer: Ostende
Foefelen, foefeloare
1.Werk nie goed doen, prutsen
2.Zeuren
1. Foefelen (Prutsen): Blanknberge, Kortryk, Môoslee, Roeseloare, Wervik, Yper
1. Foefeloare (Prutser): Blanknberge, Kortryk, Môoslee, Roeseloare, Wervik, Yper
2. Foefelen (Zeuren): Blanknberge, Roeseloare
2. Foefeloare (Zeurder): Blanknberge, Roeseloare
Foetern
1. Marcheern (minachtend). Da spel foetert nie mei
2. Vooruut goane, kikt ôok Affeseren. Foetert dat ier en bitje?
1. Foetern (marcheern): Kortryk, Môoslee, Roeseloare, Wervik, Yper
2. Foetern (vooruut goane): Kortryk, Lauwe, Wervik
Fokschediezn
Marcheern
Fokschediezn: Yper
Fotse
Deugniete, pestkop (ollêne vrouwelijk) - "en gloeiende fotse"
Fotse: Kortryk
Fotteure, feture, vateure
Van 't Fransche voiture
1. E karre vo je kinders in te leggn, AN Kinderwagen, kikt noa Scharette vô buggy types
2. Ne klassieken oto (sedan)
Feture: Kortryk, Lauwe, Wervik
Fotteure: Roeseloare, Yper
Vateure: Blanknberge
Foule
Massa volk, menigte
Foule: Kortryk, Roeseloare
Fourche, Fourse
Vorke dat 't stuur en het vôorwiel van ne vélo verbindt. (Van 't Fransche fourche)
Fourche: Kortryk, Yper
Fourse: Lauwe
Frak
Veste, mantel
Frak: Kortryk, Lauwe, Môoslee, Roeseloare, Wervik, Yper
Frank
Brutaal, vrijpostig, direct & openhartig (AN (belg) frank, Fr: franc) - "en franke bette"
Frank: Blanknberge, Kortryk
Fransman
1. Iweuner va Vrankryk (of de Fransche nationaliteit en)
2. Etwien die in Vrankryk gienk gon werkn (seizoensarbeider)
1. Fransman (Vrankryk): overol
2. Fransman (werkn):
Frettn
1. Eetn (plat)
2. Zoagn, zaniken (vgl. ertefrettn)
1. Frettn (eetn): Kortryk, Roeseloare, Yper, Wervik
2. Frettn (zoagn): Kortryk, Roeseloare, Yper, Wervik
Freze, fraise, fringze
Aardbei. Van het Fransche fraise
Freze: Kortryk, Môoslee, Roeseloare, Yper
Fraise: Wervik
Fraise, fringze: Blanknberge
Freubel
kleuterklasse (no den upvoedkundigen Friedrich Wilhelm August Fröbel genoemd)
Freubel: Brugge
Frieng, fring, frein, freng
Remsysteem van en voerteug. (Van 't Fransche frein)
Frieng, friengn: Kortryk
Fring, fringn: Brugge, Lauwe, Môoslee, Roeseloare, Wervik, Yper
Freng, frengen: Blanknberge
Frioen
Veugel, AN barmsijs
Frioen: Yper
Froai
1. Broave
2. Redelik (da goat ier froai goed (vgl. Iengels: fairly good?))
1. Froai: Kortryk, Môoslee, Poperienge, Roeseloare, Wervik, Yper
1. Broave: Blanknberge, Wervik
2. Froai: Kortryk, Môoslee, Poperienge, Yper
Froete
Spotnaam voor een aangezicht
Froete: Roeseloare, Yper
Frottn
1. Wryven
2. Figuurlik, smouten, "mouwefrotter", zêmen
1. Frottn (wryven): Blanknberge, Kortryk, Roeseloare, Wervik, Yper
2. Frottn (zêmen): Kortryk, Wervik
Frotter, frottre
1. Harde (schuur)borstel
2. Langzame dans, slow
1. Frottre (bustel): Kortryk, Roeseloare
2. Frottre (slow): Roeseloare
Frulle
Lint, franje (oek wel frullewietje)
Frulle: Kortryk, Roeseloare, Yper
Frut, frietn, freuts
1. "In frut zyn": in stikskes, vermoalen, om zêpe zyn
2. Cichoreie vor in de kaffie (en dat es ôok in stikskes ee, den êesten uutleg ier goat dus wel van twidde komn zeekre?)
1. Frut (In stikskes), frutn: Blanknberge, Kortryk, Lauwe, Môoslee, Roeseloare, Wervik
1. Frietn (in stikkn): Kortryk, Yper
1. Freuts (in stikkn): Wervik
2. Frut (cichoreie): Môoslee, Roeseloare
Frutnier
Wespe
Frutnier: Môoslee, Poperienge, Roeseloare, Yper
Frutenier: Oyenkerke
Fretnier: Wervik
Frutseln, prutsen, froeteln
Kramen, fikkelen, frullen, prutsen --> kikt ôok noa foefelen
Frutseln: Kortryk, Oyenkerke, Wervik
Froeteln: Poperienge
Fruttn (oek wegfruttn in Yper)
D'r vandeure goan
Fruttn: Perviezje, Yper
Futje, furte, furtje
Bevlieginge
Furte: Yper
Futje: Roeseloare
Furtje: Wervik
Futtern, futteroare
Prutsen, klusjes opknappen. Futteroare: handige doe-het-zelver
Futtern: Roeseloare
Fyn
1. Snugger (Van 'ndienn is 't fynste oek zyn oar, wi!)
2. Gierigoard
1. Fyn (snugger): Kortryk, Yper
2. Fyn (gierigoard): Kortryk
Fyntig, fintig
Tenger, stif moager
Fyntig: Blanknberge, Roeseloare, Yper
Fintig: Kortryk, Wervik
Fystern, vystern
AN sissen, sudderen (lik van vierstoksjes, woater up vier)
Van 't oud Ned. Vijstern: scheten laten, sissen, sudderen --> Kykt ôok noa Poervister
Fystern: Roeseloare, Yper
Vystern: Kortryk


A - B - C - D - E - F - G - H - I - J - K - L - M - N - O - P - Q - R - S - T - U - V - W - X - Y - Z

Gabbe
Goapende wonde --> Kik noa Gebbe
Gajaar, galjaar
Durver, keirel, deugniet - van 't Fransche gaillard
Gajaar: Blanknberge, Môoslee, Roeseloare
Galle
Kwalle
Galle: Blanknberge
Galosse
Loage woaterdichten schoe van plastiek of kajoetsoe, e sôorte botte die mo toe an d'ienkels komt. Mêestol gebruukt bie 't schuren en 't kusen.
Galosse: Kortryk
Ganzemeur
Sôorte van wiet (AN: vogelmuur, vgl. Fr. Mouron des oiseaux)
Ganzemeur: Yper
Garantie
(/garan'tie/, dus gin /sie/ uutspreekn up't ende)
1. Garantie (Is dien oto nog in garantie?)
2. Gegarandeerd (Is't nem die't edoan et? Garantie, 't is zuk en oap!)
1. Garantie (waarborg): Kortryk, Roeseloare, Yper, Wervik
2. Garantie (zeker): Kortryk, Roeseloare, Yper, Wervik
Garde, gardeville
Wykagent (van 't Fransche Garde, Garde chasse, ...)
Garde: Kortryk, Môoslee, Roeseloare, Yper
Gardeville: Wervik, Koomn, Linsele
Gardeboe
Spatbord ip nen oto of vélo (Van 't Fransche garde-boue: bescherm vô moze). De term gardeboe es geëvolueerd noar 't autocarrosseriedêel da boven 't wiel zit.
Gardeboe: Kortryk, Môoslee, Roeseloare, Wervik, Yper
Garre
Smalle stroate, steeg: de garre van Koné (de garre van Cornelis)
Garre: Blanknberge, Knokke
Garve (gelik in De Garve), de Brugse drukkerye
Een boendel ofgemooide en tegoare geboendn stroôhalmn
Brugge
Gas, ges
Gras
Gas: Blanknberge
Ges: Kortryk, Roeseloare, Yper, Wervik
G'assreerd (g'assureerd)
(Van 't Frans assuré)
1. 'n g'assreerde bette: zelfzeker, vriepostig vromins
2. En g'assreerde voiture: verzekerde oto
1. G'assreerd (vriepostig): Kortryk, Roeseloare
2. G'assreerd (verzekerd): Kortryk, Roeseloare, Wervik


Gat
ol, gat, poepe (AN: Anus): i èt giènen noagel vor an zin gat te skartn ie zit up zin gat
Gat, ol: Kortrijk
Gebbe, gabbe
(Grote) goapende wonde
Gabbe: Blanknberge, Kortryk, Môoslee, Poperienge, Roeseloare, Yper, Wervik
Gebbe: Mêende
Gebeurnege
Beurvrouwe
Gebeurnege: Yper
Gedeurn
Vôortdeurn (Da goa nie bluven gedeurn., Da bluuft ier mo gedeurn.)
Gedeurn: Blanknberge, Kortryk, Yper
Gêestig
AN Tof, leuk, ...
Gêestig: Kortryk, Roeseloare, Yper, Brugge
Geistig: Blanknberge
Gjistig: Wervik
Geirnoar(d), gernoare, gernoaze
Garnaal
Geirnoar: Blanknberge, Kortryk, Roeseloare, Yper, Wervik
Gernoaze: Ostende
Gekapt
Rauw vlêes en vet da deur de meulen is gedroaid, bievôorbild "'n stute me gekapt" - AN: gehakt.
Gekapt: Blanknberge, Kortryk, Môoslee, Roeseloare, Wervik, Yper, Yzegem
Gekoksle
Warm eetn, gekokt teten
Gekoksle: Kortryk, Môoslee, Roeseloare
Geldstekkerie, geldzakkerie
Geldzucht
Geldstekkerie: Roeseloare
Geldzakkerie: Yper
Geleie, zjeleie
Ingedikt vruchtensap met suiker, gelijkaardig aan confituur maar homogeen zonder brokjes, = AN gelei
Geleie: Yper (med of zoender brokkn, 't is ol geleie)
Zjeleie: Kortryk, Roeseloare
Zjelei: Môoslee, Wervik
Gemet
Een oude oppervlaktemaat (0,44 hectare)
Gemet: Môoslee, Yper
Geneirn
Jeunn (wederkêrig ww.: En, geneir je joun e bitje?)
Geneirn: Brugge, Kortryk, Roeseloare, Yper, Wervik
Geneuk, meubel
Boze vrouw (e vies geneuk, e vies meubel)
Geneuk, meubel: Yper
Genoaken
Aanraken
Genoaken: Blanknberge, Brugge, Kortryk, Roeseloare
Gepalluft
Verwend, in de watten gelegd
Gepalluft: Môoslee
Gepatêeld
Vuul
Gepatêeld: Roeseloare
Gerre, garre
1. Kier, spleet
2. Chance, chansaar
1. Gerre (kier): Kortryk, Roeseloare, Yper, Wervik
1. Garre (kier): Blanknberge
2. Gerre (chance): Yper, Wervik
Gêre
Stuk land dat niet rechthoekig en dus ambetant om te bewerken (ww. gêern)
Gêre: Yper
Gertn, goertn
Opzyds goan, platse moakn Gerte joe kee
Gertn: Kortryk, Môoslee, Roeseloare, Wervik
Gerte kêe: Kortryk, Môoslee, Roeseloare, Yper
Goert ekêe: Yper
Gesnoarig
ijverig
Gesnoarig: Kortryk
Geute
Gietijzer
Geute: Kortryk, Roeseloare, Yper
Gevierd
Verlangend uutkykn -J'ist er ip gevierd
Gevierd: Roeseloare
Gewillig
Nog mo juuste ( 'k An nog mo gewillig ezeid dat 'n moeste uplettn en ne dunderde van ze stoel.)
Gewillig: Yper
Gewoarig, gewoare
Et ipmerkn, et anvoeln - "J' es 't gewoarig dat de rute openstoat"
Gewoare: Blanknberge, Kortryk, Roeseloare, Yper
Gewoarig: Kortryk, Roeseloare, Wervik
Giedong
Stuur van je velo (Oet U giedong goe vaste !)
Giedong Kortryk
Gigoaien, kekgoain
Gek doen, giechelen
Gigoaien: Roeseloare
Kekgoain: Yper
Gildig
Vele, grôot, dik, ne gildigoard
Gildig: Kortryk, Môoslee, Oyenkerke, Roeseloare, Wervik, Yper
Gilwe, gilve, gilf
Kleur geel
Gilf: Yper
Gilve: Wervik
Gilwe: Kortryk, Roeseloare, Gilwe
Ginappel, sienappel
AN sinaasappel (mv=ginappels (klemtoon op 1ste lettergreep))
Ginappel: Kortryk
Sienappel: Yper
Gleddig, gletssche, glets(e), slêrig
Glad
Gleddig: Blanknberge
Glets(e): Kortryk, Yper, Wervik
Gletssche: Roeseloare
Slêrig: Kortryk
Gledder
Kletskop
Gledder: Brugge
Gletsen, (uut)gletschn, slêern, (uut)sliern
Glijden, uitglijden
(Uut)gletschn: Yper, Wervik
Gletsen: Blanknberge, Roeseloare
Slêern: Kortryk, Wervik
(Uut)sliern: Brugge, Yper
Goai
1. Dommeklôot, oovn
2. Blagoai, spelmoaker en deugniet
1. Goai (dommeklôot): Roeseloare, Yper
2. Goai (blagoai): Kortryk, Wervik
Goaisprange, goaiperse
Stoande wip (Boogschieten) - Pilone me olboven de goais voe of te schietn.
Goaisprange: Kortryk, Wevelgem
Goaiperse: Roeseloare
Goe, goed
Gezond (nie goe zyn: onwel zijn)
Goe: Kortryk
Goed: Yper
Goeste, goestienge
Zin, trek, lust - cfr. 't Vlamsche "goesting" en 't Fransche "goût"
Goeste: Blanknberge, Kortryk, Môoslee, Roeseloare, Wervik, Yper
Goestienge: Kortryk, Wervik, Yper
Goestekiend
Kiend dat ossan ze goeste wult en
Goestekiend: Yper
Gorre
Grôte neuze
Gorre: Blanknberge
Gravee
Grind, grindweg (Frans: grave)
Gravee: Kortryk, Roeseloare, Yper
Grêpe, grêep
Riek, mestvork, hooivork
Grêpe: Yper
Grêep: Kortryk
Greitn (greiter, greitzak), geriën
1. Ironisch/spottend klappen over iets of iemand.
2. Grijnzend uitlachen
1. Greitn (greiter, greitzak): Blanknberge, Kortryk, Môoslee, Roeseloare, Wervik, Yper
2. Greitn (uitlachen): Môoslee, Yper
2. Geriën (uitlachen): Middelkerke
Greppe, grèpe
Gote, greppel
Greppe: Roeseloare
Grèpe: Kortryk
Gritsel, geriedsle, gerid
(Druk) verkêer
Gritsel: Mêenn
Geriedsle: Kortryk, Môoslee, Roeseloare, Wervik
Gerid: Kortryk
Grôboog
Etwien die van olles te vele pakt (teetn)
Grôboog: Yper
Groffenoagel
AN kruidnagel
Gruusdikke
Overvloedig, veel op een kleine oppervlakte (bv. de blomkes an die plante stoan gruusdikke)
Gruusdikke: Kortryk
Grysde
Grijs
Grysde: Blanknberge, Kortryk, Roeseloare, Yper, Wervik
Gryzelinge
Fijne sneeuw
Gryzelinge: Roeseloare
Guidoeng, guidong, steur, stier
't Steur van en voertuug (van 't Fransche guidon)
Guidoeng: Kortryk
Guidong: Môoslee, Roeseloare, Wervik, Yper (ollêne van e villo)
Steur: Roeseloare
Stier: Blanknberge
Gunter, guntre
Ginder
Gunter: Blanknberge, Yper
Guntre: Kortryk, Roeseloare
Gyder, giender, gulder, lender(s)
Jullie
Gyder: Môoslee, Wervik
Gynder: Blanknberge
Gulder: Kortryk
Gyder, lender(s): Yper ('t latste miender by jounge gastn)


A - B - C - D - E - F - G - H - I - J - K - L - M - N - O - P - Q - R - S - T - U - V - W - X - Y - Z

In theorie zyn der gêen woordn in't West-Vlams die me ne H begunn, moa der zyn wel en poar uutzonderiengen. Ze zyn ier vermeld, nie zôzêre omda ze typische West-Vlamsche woordn zyn, moa omdazze de uutzonderienge zyn die de reegle bevestigen.

Hakketesse, akketesse, aketesse, aketisse, oaketisse, êketesse, lokketesse
1. Hagedis
2. Roddelaarster, heks van een vrouw
Aketesse: Frans-Vloandern
Akketesse: Blanknberge, Brugge, Ostende
Êketesse: Poperienge
Hakketesse: Brugge
Lokketetse: Yper (of egliek zeker Dikkebus)
Happe
Bijl --> Kikt noa Appe
Hêel, êel, eel
AN heel
Hêel: Blanknberge, Kortryk, Roeseloare
Eel: Wervik
Hêelsan
De hêle tyd
Hêelsan: Roeseloare, Wervik
Hêlegans, êlegans, elegans
AN helemaal
Hêlegans: Blanknberge, Brugge, Kortryk, Roeseloare, Wervik
Hette
AN geldbeugel
Hette: ?
Hoagemussche
Sôorte veugel (AN Heggenmus (Prunella modularis) (ook ringmus (Passer montanus)?))
Hoagemussche: Yper
Hoerejoagertjie, hoerejoagerke, hoerejagertje
AN strikdas, vlinderdas
Hoerejoagertjie: Brugge
Hoerejoagerke: Kortryk
Hoerejagertje: Adinkerke


A - B - C - D - E - F - G - H - I - J - K - L - M - N - O - P - Q - R - S - T - U - V - W - X - Y - Z

Iddeln, iedeln, ieln
Leegn (ledigen)
Ieln: Kortryk, Roeseloare
Iedeln: Roeseloare
Iele
Leeg
Iele: Roeseloare
Ienkelgeld
Klêengeld, muntstikkn
Ienkelgeld: Blanknberge, Kortryk, Môoslee, Roeseloare
Inkelgald: Brugge
Ieverans, ievers (nievers)
E twasen, ergens (nergens)
Ieverans: Blanknberge, Perviezje
Ievers: Kortryk, Roeseloare
'ntwoasen: Môoslee
Ifte
klimup
Ifte: Wervik
Indeliks
1. Stief (vele)
2. Gebruukt in vaste uutdrukkienge, sôorte stopzinne ( 't Is indeliks)
1. Indeliks (stief): Kortryk, Roeseloare, Yper, Wervik
2. Indeliks (stopzinne): Kortryk, Yper
Inne, enne
1. Kiekn (Vrouwelik)
2. E dom wuuf
1. Inne (kiekn): Kortryk, Roeseloare, Wervik
1. Enne (kiekn): Poperienge, Yper
2. Enne (dom): Yper (-->Mo gie zyt nog e bitje enennenni!)
Innevlêes, kiekevlêes, kiekevel
Kippenvel
Innevlêes: Môoslee, Roeseloare
Kiekevel: Yper
Kiekevlêes: Blanknberge, Brugge, Wervik
Innewoars, inneweirs
Ezeid van etwot die weg stoat van de boane, lik en uus met e dreve vôorn
Innewoars: Môoslee, Roeseloare, Yper
Inneweirs: Kortryk
Insmoutn, insmeiren, inwryven, inwrivven
Inwryvn
Insmoutn: Kortryk, Roeseloare, Wervik, Yper
Insmeiren: Blanknberge, Kortryk, Wervik
Inwryven: Blanknberge, Kortryk, Wervik, Yper
Intespuger, inteschyter
AN zeekat, sepia
Intespuger: Blanknberge
Inteschyter: Ostende
Inze, ingsle, insle
1. D'inze van en seule (antoave va nen emmer), ingsle (hengsel)
2. Weeghoak
1. Inze: Roeseloare
1. Ingsle: Kortryk
2. Insle: Môoslee


A - B - C - D - E - F - G - H - I - J - K - L - M - N - O - P - Q - R - S - T - U - V - W - X - Y - Z

Ja, joa
Ja wilt natuurlik geweune Ja zegn, moa es wok un word da gin werkword is en da toch vervoegd kan wirden (lik nêe, jakkedoe, bakkendoe)
Kikt ôok noa Vervoegienge van ja, nêe en ols.
Joak, joaj, joaj/joaz - jom, joag, joaz: Kortryk, Yzegem
Joak, joaj, joane/joas/joat - jom, joaj, joas: Yper
Jakkedoe
Jawel, moa ton in de vervoegde vorme; kikt ôok noa Vervoegienge van ja, nêe en ols.
Jakkedoe, jajjedoet, jaggedoet/jassedoet, jawwedoen, jakndoen jassedoen: Kortryk
Jamelle
Zat, dronken
Jamelle: Kortryk
Jamulle
Deur peird getrokkn ploeg
Jamulle: Wervik
Jante
Kykt no Zjante
Jeunen, (jen eigen) jeunen, jeunste, geneirn
Zich amuseren, 't amusement
Jeunen, jeunste: Kortryk, Roeseloare, Yper, Wervik
Geneirn: Blanknberge, Brugge, Roeseloare, Wervik, Yper
Jeunste: Kortryk, Roeseloare
Jeunn
Gunnen ( 'k Jeunt nem wel, wi.)
Jeunn: Kortryk, Yper
Joaglienk(sje)
Klêen visseltje, die mêestol ejoagd an de bôordn van vyvers en beekn zwemt
Joaglienk(sje): Yper
Joenges, joengrs, joeng(en)s
Kinderen, noakomeliengen. Ook meisjoeng(r)s (meisjes) en knechtjoeng(r)s (jongens)
Moa joengs toch !
Joeng(e)s: Roeseloare, Wervik, Yper
Joeng(e)s, joengrs: Blanknberge
Joeng(en)s: Kortryk
Joejs: Anzegem
Jukkn, jukte, jukste
Jeukn. 't Stoa geschreevn en gedrukt da je moe schartn woa da 't jukt. :-)
Jukkn: Blanknberge, Kortryk, Roeseloare, Wervik, Yper
Jukte: Blanknberge, Kortryk, Roeseloare, Wervik
Jukste: Yper
Junder
1.Voorwerpsvorm van gider (jullie)
2.Twidde persôon mêervoud (woar a 't elders gyder of lender(s) is)
1. Junder: Blanknberge, Wervik, Yper 'k Ei junder geziene. 'k Goat junder were geevn.
2. Junder: Diksmude, Veurn Junder zyn nie juuste bezig, wi.
Jutekakoker
AN Schommel --> Kykt noa ballesjiere Ballesjiere


A - B - C - D - E - F - G - H - I - J - K - L - M - N - O - P - Q - R - S - T - U - V - W - X - Y - Z

Kaberdoestje
Verdachte kroeg, bar, bordeel
Ingevoerd deur Napoleon, sôorte rangschikkieng, e sôorte vroegn guide Michelin, "Bar douze -12"
Kaberdoestje: Blanknberge, Môoslee
Kaberdoes(ke): Kortryk
Kabardoeschie: Roeselare
Kabo, Kaba
Handtas
Kabo: Wervik
Kaba: Brugge
Kachtelgat, Kachelgat
1.Dikbilkoe
2.Persoon met een ferm achterwerk
1.Kachtelgat: Kortryk, Môoslee, Roeseloare, Yper
1.Kachelgat: Kortryk
2.Kachtelgat: Môoslee, Roeseloare
Kajietn
Janken
Kajietn: Blanknberge, Kortryk, Môoslee, Yper, Wervik
Kakkernest
Laatstgeboren kind, benjamin
Kakkernest: Blanknberge, Kortryk, Môoslee, Roeseloare, Wervik, Yper
Kalisje, kolisje, kalissie, kalisse
1. Zoethout
2. Reglisse, AN drop cfr zwarte Belgaspekken
1. Kalissie (zoethout): Kortryk
1. Kalisje (zoethout): Blanknberge, Môoslee, Roeseloare, Yper
1. Kolisje (zoethout): Wervik
2. Kalissie, Kalisse (reglisse): Kortryk
2. Kalisje (reglisse): Blanknberge, Roeseloare
2. Kolisje (reglisse):
Kaliesjeklutsre, kalissie
Ne roarn
Kaliesjeklutsre: Môoslee, Roeseloare
Kalissieklutser: Kortryk
Kallant
AN Klant, cliënt
Kallant: Blanknberge, Knokke, Yper
Kalle, kallemie, kallemoeie, Manten en Kalle
Scheldnaam voor domme of onhandige vrouw. Kallemie is de zachtere vorm (voor bv kinderen)
Manten en Kalle: n oenafscheidlik koppel; dikkels n bitje pejoratief bedoeld
Kalle: Blanknberge, Knokke-Heist, Kortryk, Nieuwpôort, Roeseloare, Wervik, Yper
Kallemie: Kortryk, Yper
Kallemoeie: Blanknberge, Kortryk, Môoslee
Manten en Kalle: Wervik, Môoslee, Nieuwpôort
Kalline (ww. kallienn)
Aanhalig, liefkozend, strelend (veelal van een kat gezegd). Van 't Fransche "câlin", "câliner"
Kalline: Yper, Wervik
Kalpienkske, kalepinkske, kalepingsje, kakepingstje, kalleping
E klêen boekstje voun in te schryvn, e sôorte notaboeksje (notaboekstje), en komt van't Frans calepin.
Kalleping: Yper
Kalut
1. Diengske, entwadde daj de noame van vergeetn zit, bv. "Woar is da kalutje nu were?"
2. Diengske da nie vele weird es ( 't Es moa kalut)
3. Onvriendelijk wuuf da rap geïrriteerd es: 't Es e vies kalut
1. Kalut(je) (dingske): Kortryk, Môoslee, Roeseloare, Yper, Yzegem
2. Kalut (brol): Kortryk, Wervik
3. Kalut (vies wuuf): Wervik, Yper
Kamelot
Brol
Kamelot: Wervik
Kamwiel
Vorste tandwiel van e villo
Kamwiel: Kortryk, Môoslee, Yper
Kanaar
1. En eende - van 't Fransche canard
2. Oetjepoepeloere, zoe droenke lik ne gèrnare, "Je was were ene kanaar gistern", ook wel geetekanaar (nog een steektsje erger)
3. Ne roaren tiep of doenienge
1. Kanaar (eende): Kortryk, Wervik, Yzegem
2. Kanaar (droenke): Kortryk, Wervik, Yper, Yzegem
3. Kanaar (roaren): Kortryk
Kanasjeire, karnasjeire
Boeketasse (Van 't Fransche carnassière)
Kanasjeire: Wervik, Blanknberge, Brugge, Kortryk, Môoslee, Roeseloare
Karnasjeire: Deirlik, Kortryk
Kantje, koste
Buutnste sneetje van e brôod
Kantje: Kortryk, Môoslee, Yper
Koste: Wervik, Kortryk
Kappeln, kabbeln
1. Schiften van saus
2. "schaffelen" van kaarten, mengelen
1 Kappeln (schiften): Kortryk, Môoslee, Roeseloare, Yper
1 Kabbeln (schiften): Blanknberge, Wervik
2 Kappeln (mengelen): Kortryk, Môoslee, Roeseloare, Yper
2 Kabbeln (mengelen): Wervik
Kadrjassen
Sloag geevn, derip sloan
Kardjassen: Brugge
Karikoo
Roma, zigeuner
Kariottn, keriottn
Zwoegn om iets proper en lanks de kantn te krygn
Kariottn: Brugge, Wervik
Keriottn: Kortryk
Keriootn: Môoslee
Karjot
Voertuug dat verre van nieuwe is
Karjot: Kortryk, Môoslee, Roeseloare, Wervik, Yper
Karnakkelen
Schenden, beschadigen
Karnakkelen: Brugge
Karote, krote
1.Wortel. Van het Fransche carotte
2.Ne skone mins
3.Myn krootje, lief
4.Je was êen krote, stomdroenke
5.Neuskeutel
6.Krootn: ofvol van vlasvezels
7.Jen oar die in e bolletje edroaid is
1. Karote (wortel): Blanknberge, Brugge, Kortryk, Môoslee, Roeseloare, Wervik, Yper
1. Krote (wortel): Kortryk
2. Krote (mins): Kortryk, Yzegem
3. Krootje (lief): Kortryk
4. Krote (droenke): Kortryk, Môoslee
5. Krote (neuskeutel): Yper, Kortrijk
6. Krootn (vlas): Kortryk
7. Krote (oar): Yper
Karrekolln
AN = alikruikjes (ge wêt wel, die zêeslekstjes die je dikwils an de kust up de golfbrekers viend)
Karrekolln: Brugge
Kartomdôod
Bikans dôod
Kartomdôod: Kortryk
Karton
De persoon die de paarden ment achter een ploeg (Woumen bie Diksmude)
Karwoat, karwojt
--> Kikt noa Kerwoat
Kaske
Helm (Van 't Fransche casque)
Kaske: Yper
Kassie, kassieter, kassietstein, kosschie, kolsie
AN kassei < Picardisch cauchee stroatsteen
Kassie: Blanknberge, Brugge, Kortryk, Wervik
Kosschie: Wervik
Kosschie, kossie, kossitstêen: Môoslee, Yper
kossietsestêen: Roeseloare
Kolsie: Brugge, Kortryk
Kassiene
Vensterbank
Kassiene: Wervik, Yper
Kasjot
Andere noame voun 't gevang
Kasjot: Tielt, Yper
Kastaar
Keirel, durver
Kastaar: Blanknberge, Kortryk, Môoslee, Roeseloare, Wervik, Yper
Kaste
AN Korst
Kaste: Blanknberge, Roeseloare
Katjebei
Broambeier
Katjebei: Sient-Jans-Cappel
Katje duuk, verdukertje, ketje duuk
Verstoppertje
Katje duuk, verdukertje: Kortryk, Yper
Katje duuk: Blanknberge, Roeseloare, Wervik
Ketje duuk: Môoslee
Katoge
AN Reflector
Katoge: Brugge, Kortryk, Môoslee, Yper], Wervik
Katrol
Mannetjeskatte, oak in Frans-Vloandren gebruukt
Katrol: Wervik, Yper
Katteije
Golfbreker
Katteije: Ostende
Kattekop
Meervoudig stopcontact
Kattekop: Kortryk, Môoslee, Roeseloare, Wervik, Yper
Kattelam
Doôdmoe
Kattelam: Brugge
Kattesteirt
Plante uut 't geslacht Equisetum (paardenstaart in 't Nederlands)
Kattesteirt: Yper
Kattewite, Kobbenette
E masse stof die an makoar hangt, mêestol up plekkn woa daj nie goed an kut (beddns, kassn,...)
Kattewite: Yper
Kobbenette: Wervik
Kave
Schoorsteen
Kave: Brugge
Kazakke
1. "je kazakke keren/droajn": van gedacht veranderen, overlopen
2. Patatten in de pel: "kazakkn met oarink"
3. Zwoare schoenn of loarzen, legerschoen
1. Kazakkn (gedacht): Blanknberge, Brugge, Roeseloare
2. Kazakkn (patatten): Blanknberge, Brugge, Roeseloare
3. Kazak, kazakkn (schoenn): Kortryk, Wervik
Kêeste
Scheute, uutloper (oude patattn me vele kêestn)
Kêeste: Roeseloare
De kêeste of zin - doadmoe zin -stroatof zin Kortryk
Rattekêeste of - doadmoe -stroatof Kortryk
Keetn, keetne
Ketting
Keetn: Blanknberge, Brugge, Wervik, Yper
Keetne: Kortryk, Môoslee, Roeseloare
Keiard
Zalig, heel erg, keihard
Keiard: Diksmude, Veurne
Keikeln (kèèkeln), koakeln
Babbeln
Keikeln: Blanknberge
Koakeln: Kortryk
Keisse, kêsse
1. Kaars
2. Oplawaai, oorveeg (in voetbol: arte scheute)
1. Keisse: Blanknberge, Kortryk, Môoslee, Roeseloare, Wervik
2. Keisse: Kortryk, Môoslee, Wervik
Kelle
Woaterplas ip 't strange
Kelle: Blanknberge
Keppe
Schattebout
Keppe: Blanknberge, Brugge, Knokke, Kortryk, Môoslee, Roeseloare, Wervik, Yper
Keppekiendje, keppesleppe
Lieveling, etwien die vôornetrokkn is
Keppekiendje: Blanknberge, Kortryk, Môoslee, Roeseloare, Yper, Wervik
Keppesleppe: Yper
Keppemoakn, keppedoen
Knuffelen
Keppemoakn: Kortryk, Môoslee, Roeseloare
Keppedoen: Môoslee, Wervik
Kerjaafs
oendersteboovn, verkjèrd
Kerjeuzeneuze
Iemand die zeer nieuwsgierig is
Kerjeuzeneuze: Blanknberge, Brugge, Kortryk, Roeseloare, Wervik, Yper
Kerjeuskeneuze: Kortryk, Môoslee
Kerkesmerte
Kerremelk
Karnemelk
Kerremelk: Brugge
Kerwoat, karwoat, korwoat, karwojt
Deugniet - roaren kastar (Vermoedelik verbasterienge van Kroaat - van Croatië)
Kerwoat (deugniet): Môoslee
Kerwoat (roaren): Kortryk
Karwoat (deugniet): Roeseloare, Yper
Korwoat (deugniet): Wervik
Karwojt (deugniet): Sen-Nis
Keun
1. Konijn
2. Een schoon meisje
1. Keun (konijn): Blanknberge, Brugge, Môoslee, Roeseloare, Wervik, Yper
2. Keun (mooi meisje): Môoslee, Roeseloare, Wervik, Yper
Keunebille, kiekebille
1. Bille van e keun
2. Stuuk van e knie tegen je bille ('k hen e ferme blauwe plekke van e keunebille)
1&2. Keunebille: Blanknberge, Brugge, Wervik
2. Kiekebille: Yper
Keure
Kanse, meuglikeid: "k'ei keure g'ed van nen vrêen oazoard" - "'t es van gen keure" = het is niet te verwonderen
Keure: Blanknberge, Kortryk, Môoslee, Ôoigem, Roeseloare, Wervik, Yper
Kiekn
1. AN Kip
2. Dwoaskop
1. Kiekn: Brugge, Kortryk
2. Kiekn: Brugge, Kortryk
Kienetjeskak
Doopsuukr
Kienetjeskak: Brugge
Kieszak, kiszak
Walgelijk persoon
Kiszak: Kortryk, Wervik, Yper, Wervik
Kieszak: Blanknberge, Môoslee, Roeseloare
Kiezig, kizig
Smeirig, walgelik
Kiezig: Blanknberge, Brugge, Môoslee, Roeseloare, Yper
Kizig: Kortryk, Wervik
Kifkif
Gelijkopgaand, gelyk, van 't Arabische kif-kif - gelijk
Kifkif: Blanknberge, Kortryk, Yper
Kipkarre
Karre die ku kippn, mêestol met iedroliek
Kipkarre: Yper
Kippn
An 1 kant effn voun 't gêne dat etwoar inzit, uut te krygn (lyk met e korrewoagn)
Kippn: Kortryk, Roeseloare, Wervik, Yper
Kite
1. Kuit (spier); êen van de uutzonderiengen woa dat de AN ui en i/ie komt in de plekke van een uu/eu. Het mjirvoud es kitn. Iedderjin eit er twji.
2. Viskuit
Kite: Blanknberge, Kortryk, Môoslee, Roeseloare, Wervik, Yper
Kitte, koolkitte
Metoalen container van en poar litr's vô (vloei)stoffen in te vervoeren: melkkitte, soepekitte, koolkitte
Het woord es oe lankstom minder gebreukt omda kolen, melk en soepe nog letter bie den boer of mesjang gekocht es
Kitte: Kortryk, Môoslee, Roeseloare
Koolkitte (steenkooln): Kortryk, Môoslee, Roeseloare, Wervik
Oelzjekitte: Kortrijk
Klak, klik
Ol d'AN betêkenissen (slag, pet)
En oeveeleid AN kwak - "ne klak woatr" "ne klak mayonaise" "D'r zit nog en klakse in de flaske cognac"
Klik: e bitje (ollêne vloeistoffn)
Mêestol voe min of mêer vloeiboare stofoasje, vô vaste stoffen: kluts(ke)
Klak (oeveeleid): Kortryk, Môoslee, Roeseloare, Wervik, Yper
Klik (oeveeleid): Môoslee, Yper
Klakke
Pet
Klakke: Blanknberge, Brugge, Kortryk, Môoslee, Roeseloare, Wervik, Yper
Klakkoard, klakkoar, klakkers
Wentelteefjes, stuten gedopt in en ei en melk miengelienge, toun gebakken
Klakkoard: Brugge, Kortryk, Môoslee, Roeseloare, Yper, Wervik
Klakkers: Blanknberge, Ostende
Klakkebusse
1. Vlierbes (struikachtige met witte, gegroepeerde bloempjes)
2. Cylindervormigen appareil in out (van de vlierstruuk) woamee een sesikte prop vlasofvol (kroten) of papier wird ofgeschoten
1. Klakkebusse (vlier): Yper
2. Klakkebusse (toestel): Kortryk, Môoslee, Yper
Klakkn
1. Handen klappen
2. Openspringen (zyn ballong is geklakt)
1&2: Klakkn: Blanknberge, Roeseloare
2: Klakkn: Yper, Kortryk]
Klakwastje, klikwostje
Een miniwasbeurt van een klein beetje was
Klakwastje : Kortryk, Yzegem
Klikwostje: Môoslee
Klakwoajer
ne wietn, onbetrouwboarn
Klappeie
Viswuuf, kommere, e vrouwe die geern klapt, tettert
Klappeie: Perviezje
Klawiern, klauwiern
1. Opkrupen, opklemmn
2. Serieus deurewerkn
1. Klauwiern (opkrupen): Kortryk, Môoslee, Roeseloare
1. Klawiern (opkrupen) : Wervik
2. Klawiern (werken): Yper
Kletse
Kaal (vb kletsekop, e kletse biele)
Kletse: Blanknberge, Kortryk, Môoslee, Roeseloare, Yper, Wervik
Kletsn
Slaagn
Kletsn: Brugge
Klibber
Lenig
Klibber: Poperienge, Yper
Klienke
1. AN klink
2. Roare vrouwe
2. Klienke (klink): Kortryk, Wervik
2. Klienke (vrouw): Kortryk, Wervik
2. ne stoete klinke -- een stoute vrouw
2. ne domme klinke -- een stomme vrouw
2. ne nete klinke - een heetgebakerde vrouw
2. ne nambetante klinke -- een vervelende vrouw
Kliester
Bloembolle
Kliester: Wervik
Klintje
1. Olle AN betêkenissn (kleintje)
2. Nie vele rôoi (in de vaste construucsche dat is (egliek) mor e klintje)
1 & 2: Klintje: Yper
Klisse
Kleefkruid
Klisse: Môoslee, Yper
Klitte, klite
Kleigrond
Klitte: Kortryk, Wervik
Klite: Blanknberge, Brugge, Môoslee, Roeseloare, Yper
Kloatzak
't zelste gelik kloefekappre, moa zjuuste een bitje erger
Kloatzak: Brugge, Kortryk
Kloefe
1. Klomp
2. Dom wuuf
1. Kloefe (schoeisel): Blanknberge, Brugge, Kortryk, Môoslee, Roeseloare, Wervik, Yper
2. Kloefe (vrouw): Yper
Kloefenoagels
Kruudnoagel
Kloefkapper, kloefekappre, kloeffekapper
Onhandig, dom persoon, voe niks goe
Kloefkapper:Kortryk  ::Kloeffekapper, kloeffeschoè: Knokke
Kloefekappre: Brugge, Môoslee, Roeseloare


Kloeke pulle
Ne sterk keun
Kloeke pulle: Perviezje
Klokkelujer
Homofiel
Klokkelujer: Kortryk
Kloon, kloen, clow
Clown
Kloon: Kortryk
Kloen: linsele
Clow: Blanknberge, Môoslee, Roeseloare, Wervik, Yper
Klucht(je)
AN Grap, mop
Klucht(je): Blanknberge, Brugge, Kortryk, Môoslee, Roeseloare, Wervik, Yper

Kluchtig

Gêestig, plezant
Kluchtig: Môoslee, Kortryk
Kluntn
Dommerik, onnôzeloar
Kluntn: Blanknberge, Brugge, Kortryk, Môoslee, Roeseloare, Wervik, Yper
Kluntn oliebrôod: Môoslee, Roeseloare
Kluntn zoetekoeke: Ichtegem, Toeroet
Kluts, klutske
Een klêne oeveeleid vaste stoffen "d'r zit nog en klutske petatten in de zak"
de kluts kwyt zyn
Kluts, klutske: Kortryk, Môoslee, Wervik
Klutser
Ne roarn
Klutser: Kortryk
Kluttern
1.Roatelen, geld kluttert
2.Klappertandn, klutteren van de koude
1. Kluttern (roatelen): Blanknberge, Kortryk, Môoslee, Roeseloare, Wervik, Yper
2. Kluttern (koude): Blanknberge, Môoslee, Roeseloare
2. Tuttern (koude): Yper
Kluttergeld, klutters
Kleengeld (stikkn)
Kluttergeld: Blanknberge, Kortryk, Môoslee, Roeseloare, Wervik, Yper
Klutterieng: Yper
Klutters: Môoslee, Yper
Klutterspoane
Rammeleire vo kiendjes
Klutterspoane: Blanknberge, Kortryk, Wervik
Klutterspoan: Môoslee, Roeseloare
Kluutn
Geld (zoender kluutn zittn)
Kluutn: Blanknberge, Kortryk, Môoslee, Roeseloare, Yper, Yzegem, Wervik
Knebbel
Stuk, homp (ne knebbel pennepesse)
Knebbel: Kortryk
Knecht, knechtejoeng, knechtebrokke
AN knecht, diender
Joengne, (joeng kind van't mannelik geslacht)
Knecht: Blanknberge, Môoslee, Kortryk, Wervik, Yper
Knechtejoeng: Yper
Knechtebrakke, knechtebrokke
Meiske me vintemanieren
Knechtebrakke: Blanknberge, Knokke, Kortryk
Knechtebrokke: Brugge, Môoslee, Wervik
Knechteschole
AN Jongensschool
Knechteschole: Blanknberge, Yper, Wervik
Knechteskole: Kortryk
Kneiker
Kind. (e moeder met drie kneikers)
Kneiker: Blanknberge
Kneukel
Gewricht in vinger, zie AN knokkel, verkneukelen
Kneukel: Blanknberge, Brugge, Kortryk, Wervik, Woaregem, Yper
Kneukle: Môoslee, Roeseloare
Knobbel
AN Knoop (in kôorde of droad)
Knobbel: Blanknberge, Roeseloare, Yper, Wervik, Kortryk
Knoezel, knoezle
Enkel
Knoezel: Blanknberge, Kortryk, Wervik, Yper
Knoezle: Môoslee, Roeseloare
Koane
1. Wandelstok
2. Lid in erectie
1. Koane (stok): Kortryk, Roeseloare
2. Koane (lid): Kortryk, Yper
Koave
1. Schouwe ("de koave rokt")
2. Erectie
1.Koave (schouwe): Blanknberge, Kortryk, Môoslee, Roeseloare, Wervik
2.Koave (erectie): Kortryk
Kobbe
AN Spin (Iengels: cobweb: kobbenette)
Kobbe: Blanknberge, Brugge, Kortryk, Môoslee, Roeseloare, Wervik, Yper
Kobbejoager
Bustel vô kobbenettn te kusen
Kobbejoager: Blanknberge, Brugge, Kortryk, Môoslee, Roeseloare, Wervik, Yper
Kobbenest
Ne wirwar van vernestelde droadn of koabels
Kobbenest: Kortryk, Wervik
Kobbenette
Spinnenweb
Kobbenette: Blanknberge, Kortryk, Môoslee, Roeseloare, Wervik, Yper
Kodde
Steirt
Kodde: Blanknberge, Ostende
Koedzaksje (koudzaksje)
Yscrème
Koedzaksje: Blanknberge
Koejonneern
Den duvel andoen (van 't Frans "couilonner" (?))
Koejonneern: Brugge
Koekebrôod (koekestute)
Melkbrood voor de Mechelairs, e zoet brôod, med of zounder roozeens
Koekebrôod: Blanknberge, Brugge, Knokke, Kortryk, Môoslee, Perviezje, Roeseloare, Wervik, Yper
Koekegoed
Styf broave (die vint is koekegoed)
Koekegoed: Blanknberge, Ostende, Roeseloare, Yper
Koekelul
Onnozeloare
Koekelul: Knokke-Heist
Koekeround
Styf dom
Koekeround: Yper
Koeketiene
1. Lief, schatje, minnaresse
2. Koartn: AN: ruitentien
Koeketiene (lief): Blanknberge, Brugge, Ostende
Koeketiene (koartn): Blanknberge, Brugge, Ostende, Wervik
Koekns
Sôorte van koartn, naasn ertns, piekns en kloavers (AN ruiten)
Koekns: Blanknberge, Roeseloare, Yper, Wervik
Koentekletser
Pitteleer, jas met zwaluwstaart
Koentekletser: Adinkerke


Koenterkêeroafs, koentekroafs, konteverkêerd
Ondersteboven, omgekeerd, tegendroad
Koenterkêeroafs: Môoslee, Roeseloare, Slyps
Koentekroafs: Blanknberge, Brugge, Knokke
Konteverkêerd: Kortryk, Wervik
Koenteverkeêrd
Hêelemolle verkeêrd, mis
Koerse, koers
In 't AN: koers (mannelik)
In W-VL: koerse (vrouwelik) van 't Fransche course
Bekend woord, moa ier in de lyste om 't streekgebruuk van de varianten en ulder geslacht noa te goane
Koerse (vrouwelijk): Kortryk
Koers (mannelik): Môoslee, Wervik, Yper
Koesjebak
Kleine serre
Koesjebak: Yper
Koetn, kootn, klappn
Gesprek voeren, babbeln
Koetn: Môoslee, Roeseloare, Yper, Wervik
Kootn: Wervik
Klappn: Blanknberge, Brugge, Kortryk, Yper
Koetnansje, kootnansje, klappnansje
Babbeltje, klappienge, gespreksmeuglikheid
Koetnansje: Môoslee, Roeseloare, Yper, Wervik
Kootnansje: Wervik
Koeveirs
AN Bestek, van 't Fransche couvert
Koeveirs: Kortryk, Yper
Koevulschgen
Toeval, epilepsie-aanval
Koevulschgen: Môoslee
Kokkeduunn
Dôod doen
Kokkeduunn: Yper
Kokketeute
Knap, opgedirkt meisje
Kokketeute: Blanknberge
Kolêre, koleire
Woede (van 't Frans "la colère")
Kolêre: Brugge, Wervik
Koleire: Blanknberge
Koleriek
Den anleg van iemand die rap kwoad wordt
Koleriek: Brugge
Kolf, koof, kouf
AN kalf, zeer domme persôon (zeer denigrerend) "kolf van Mozes"
Kolf: Kortryk, Roeseloare
Koof: Yper
Kouf: Môoslee, Wervik
Kolleblomme, klaprôze, kankerblomme
Klaprôze en/of en rô veld-papaver
Klaprôze: Kortryk, Roeseloare
Kolleblomme: Môoslee, ? (café up de Mart van Yper, mor of da 't oek gebruukt is?)
Kankerblomme: Blanknberge, Yper
Koleblomme: Gent
Kolle met 'n oak, Kalle met den oak
Pietje de dôod
Dendien weunde in de waterput (de siterne) en ol die te dichte kwam trok ze in die put met euren oak. (Eigenlik was 't geweune un vertellingske voe d'joengens, voe te zorgn da ze nie in de put vieln.) De stoete knechtebrokken dansten ton ip de ulle van de siterne voe te tôon da ze vele durfdn, moar ôok voe de grôote mensken dul te moaken
Kolle met 'n oak (woatergeest): Roeseloare, Môoslee
Kalle met den oak: Yzegem
Kolsie
--> Kikt noa Kassie
Kommeern
Roddelen (kommere: etwien die kommeert)
Kommeern: Blanknberge, Brugge, Kortryk, Môoslee, Roeseloare, Wervik, Yper
Kommizn
Vroegere douaniers up de grenze van Belzjik mei 't Fransjke (van 't Fransche commis)
Kik ôok ne kêe noar Blauwen
Kommizn: Kortryk, Wervik, Môoslee, Yzegem
Konterkeeraafs
--> Kyk noa Koenterkeeroafs
Kôorneirde
Vruchtboare, zwarte grond
Kôorneirde: Kortryk
Koolbrander
kakkerlak
Koolbrander: Brugge
Kôornsaloa
Sôorte groonsel (AN: Veldsla, vgl. Eng: Corn Salad)
Kôornsaloa: Yper
Koow
Onnozelaar, halve gare
Koow: Poperienge
Koozn, kozyn, kosing, cousing
Neef
Koozn: Môoslee, Kortryk, Roeseloare, Wervik, Yper
Kozyn: Blanknberge, Brugge
Kosing: Gilwe
Cousing: Wervik, linsele
Koppel
lik an koppel en een poar bv: e koppel botn (een paar laarzen)
Koppel: Ardôoie
Kopserie
Stik vavôorn an e villo woa dan de fourche en de tiege in droain
Kopserie: Poperienge, Yper
Korses
Koorts
Korses Brugge
Korsuus, konsuus, kwansuus
Alsof
Korsuus: Poperienge
Konsuus: Môoslee, Roeseloare
Kwansuus: Brugge
Kortndrank
Sterken drank (mêer dan 30 groaden)
Kortndrank: Blanknberge, Kortryk, Môoslee, Roeseloare, Wervik, Yper
Kortepoeje
Woaterhoen
Kortepoeje: Êecke (Nôord-Vrankryk)
Kortewagen, korrewoagn
Bakwoagn --> Kikt noa Pupegoale
Kosschie
Kasseisteen --> Kik noa Kassie
Kot
1. Kot lik AN kot (hok, biegebouw, studentekoamer, oendekot)
2. Uus figuurlik - "Je n'es nôois in zyn kot", "Je deed zô lêlik da zyn kot te klêne wos"
3. Kot moakn - leevn, lawoai moakn, d'rvan geevn: "J'es were van zyn kot an 't moakn"
1. Kot (hok): Kortryk, Wervik, Yper
2. Kot (uus): Kortryk, Wervik, Yper
2. Kot (leevn): Kortryk, Wervik, Yper
Koter
1. Meerkoet
2. E duve die nie uutvliegt
3. Kiend
1 & 2. Koter: Yper
Koterie, kootraljen
Bygebouwen
Koterie: Kortryk, Roeseloare, Wervik
Kootraljen: Môoslee
Kottee
Buurt (van 't Franscôté)
Kottee: Roeseloare, Môoslee, Yper, Wervik
Kotteroare, kotereire, koteroak
1. Pook om 't vier in en kolestove of nen eird an te joagen
2. (Onrust)stoker, loajer
3. Opdringerig chauffeur (e zit imme gat te kottern)
1. Kotteroare (pook): Môoslee, Roeseloare, Wervik, Yper
1. Kotereire (pook): Kortryk
1. Koteroak (pook): Kortryk
2. Kotereire (onruststoker): Kortryk
3. Kotteroare (chauffeur): Yper
Kottern
Peuteren (bijvoorbeeld: in de neus)
Kottern: Blankenberge, Poperienge, Roeseloare, Yper, Wervik
Kot van d'elle
Vrêe veel leven
Kountroarie, countroarje
't Tegenstelde, van 't Fransche contraire
Kountroarie: Blanknberge, Kortryk, Môoslee, Roeseloare, Wervik, Yper
Countroarje: Ichtegem
Kovermule, kouvertotje
Leeuwenbek (bloem)
Kovermule: Yper
Kouvertotje: Môoslee
Kozientjes
AN Voetjicht
Kozientjes: Brugge, Kortryk, Roeseloare
Krakelèèntje
AN Suikerbrood
Krapuul
Onbeschofterik
Krapuul: Brugge,Kortrijk
Krebbebyter, krebbebytre
Gierigoard
Krebbebyter: Kortryk, Wervik
Krebbebytre: Môoslee
Kreime, kreim
1. Puddieng - van 't Fransche crème, uutgesproken lik in 't Frans
2. Iskreim(e) (dikwyls e kreime)
3. Ne kreim van ne vent - schôon karakter
1. Kreim(e) (puddieng): Kortryk, Wervik, Yper
2. Kreime(e) (iskreim): Kortryk, Môoslee, Wervik, Yper
3. Kreim (karakter): Kortryk, Môoslee
Kremper, krempklôot
Gierigaard
Kremper: Yper
Krempklôot: Yper
Kreukel
Klein eetbaar zeeslakje (AN alikruik)
Kreukel: Blanknberge, Yper
Karkolle: Brugge
Krienkeldewienkel, krienkledewienkle
Mè vele kroenkels. Da weggetje lopt krienkeldewienkel
Krienkeldewienkel: Blanknberge, Kortryk, Yper
Krienkledewienkle: Môoslee, Roeseloare
Kriepn
Bleitn, truntn (Ge moe nie vele kriepn wi, krieper)
Kriepn: Yper, Yzegem
Krikke
Stif zat
Krikke: Kortryk, Môoslee, Roeseloare
Krisken, krieschn, krisschn, krissen
Wenen
Krisken: Kortryk
Krieschn: Yper
Krisschn: Wervik
Krissen: Kuurne
Krôos, krôozn, krôojs
De rente ip geldlêniengen (Cfr Krôostrik gezin)
Krôos, krôozn: Kortryk, Roeseloare, Wervik
Krôojs: Môoslee
Kroam
Scheldnoame vor 'n vrouwe
Kroam: Kortryk, Roeseloare
Krote --> Kykt noa Karote
Krotte, krot
1. Armoede ('k Zitte krotte: AN niet veel geld meer hebben). Vlg. Ned. kroot bête, Limb. krot bête → veel krotte moetn eetn.
2. Gebrande wortel van chicoreie (gebruukt in kaffie)
1. Krotte: Blanknberge, Môoslee, Ostende, Roeseloare, Wervik, Yzegem
1. Krot: Kortryk
2. Krotte: Blanknberge, Ostende
Krut
E joenk en klêen ventje (mêestol nog versterkt me klêenn)
Krut: Yper
Kruttel, kuttel, keutel, knuttel
Klêen, art strountje lik van e keun of e spaansche ratte (oek oltemets van menschn ezeid, voun te zêvern)
Keutel: Kortryk, Roeseloare
Knuttel: Ostende
Kruttel: Yper
Kuttel: Blanknberge
Kruupn, kreupn
Met e masse vôorzetsel gebruukt (van kruupn, uutkruupn, inkruupn, upkruupn, ofkruupn) (AN: afstappen, instappen, opstappen,..., Wacht, 'k gon van me villo kruupn)
Kruupn: Yper, Wervik
Kreupn: Kortryk
Kruuwn
1.(Oun)kruud uutdoen, wieden
2.Te voete geirnoars vangn met e net achter je
1.Kruuwn (oenkruud uutdoen): Môoslee, Roeseloare, Wervik
2.Kruuwn (geirnoars vangn): Blanknberge
Kudul
1.Stovers, melkstampe
2.E stroun(tje)
2. Kudul: Wevelgem


Kuk, Kuik
Moe en versleetn (Mo vint, ik zyn kuk!)
Kuk: Yper
Kullebukkn
Wa ziej nu aan 't kullebukkn?  : AN wat ben jij nu aan het doen (uitsteken)?
Kullebukkn : Yzegem
Kulln
Ploagen
Kulln: Kortryk, Môoslee, Wervik, Yper
Kultn
Klêers (E schyt in ze kultn.)
Kultn: Poperienge, Yper
Kurremul, kerremul
Verpulverd ofvol
Kurremul: Brugge
Kurremul, kerremul: Blanknberge
Kuts, kurs, korses
Koorts
Kuts: Kortryk, Wervik
Kurs: Wervik, Môoslee, Poperienge, Roeseloare, Yper
Korses: Blanknberge
Kors, korsens: Brugge, Perviezje
Kurassiere
Een bazige vrouw
Kuuscheege, kuuskesse, keussienge
Schoonmaakster
Kuuscheege: Yper
Kuuskesse: Môoslee, Roeseloare
Keussienge: Kortryk
Keuskinge: Kortrijk
Kuut, tuut, kuutn
Dwoazerik
Kuut: Môoslee, Roeseloare
Kuutn: Yper
Tuut: Môoslee, Yper
Kuuwl
Boelke, vernesteld soepke, "wa ne kuuwl es dad'ier"
Kuuwl: Kortryk
Kwakkel
1. AN Kwartel
2. Dwoazerik
1. Kwakkel: Môoslee, Yper
1&2. Kwakkel Kortryk
Kweikelen
Babbelen
Kweikelen: Kortryk, Roeseloare
Kweiken
Verroaden, overdroagen, kwoadspreekn, commeern
Kweiken: Kortryk
Kwèste, kwiste
1. Ruze: "ge moe gen kwèste moaken": je moet geen ruzie maken
2. Bederf, vorten, verliezen, "te kwèste goan" bederven, verlôren goane
1. Kwèste (ruze): Môoslee, Slyps, Wervik, Yper
2. Kwèste (bederf): Yper
2. Kwiste (bederf): Kortryk, Môoslee
Kwelm, kwelmn
Kwelm: Ipstekend groundwoater da moze vormt in ne put
Kwelmn: 't ipsteken (De kwelmn ryzn)
Kwelm: Kortryk, Môoslee, Wervik, Yper
Kwelmn: Kortryk, Yper
Kwene (vgl. Engels "queen" = koningin)
1. E zoage van e vrommiens
2. E koe die nie kan kolvn
1. Kwene (zeuremiens): Kortryk, Wervik, Yper
2. Kwene (onvruchtboare koe): Kortryk
Kwik
Beweeglik persôon
Kwik: Blanknberge, Brugge
Kwitzonder, kwitzoendre, kwitzoender
Ik ben benieuwd, ik vraag me af, Kwitzonder ot'n goa kommn, k weet s wonder
Kwitzonder: Kortryk, Wervik
Kwitzoendre: Môoslee, Roeseloare
Kwitzoender: Blanknberge, Yper
Kwitzwonder: Môoslee, Yzegem
Kwoatoenge (=AN)
Kwoadspreekr
Kwoatoenge: Kortryk, Roeseloare
Kwoawillewerk
1. Gedoane me slichte intenties
2. 'n Bitje deurebiten om en ambetant wirkske of te krygen - "'t es 5 menuten kwoawillewerk"
1. Kwoawillewerk (slichte intentie): Kortryk, Môoslee, Roeseloare
2. Kwoawillewerk (deurebiten): Kortryk, Môoslee
Kwylebabbe, kwyllap
1. 't speeksel lopt ut z'n mond
2. Bavette (slabbetje)
1. Kwylebabbe: Knokke
1. Kwyllap: Yper
2. Kwylebabbe (slabbetje): Brugge, Kortemark, Ostende
2. Kwyllap: Yper
2. bavette: Brugge, Yper
Kwystnbibel
Kwibus
Kwystnbibel: Blanknberge, Brugge


A - B - C - D - E - F - G - H - I - J - K - L - M - N - O - P - Q - R - S - T - U - V - W - X - Y - Z

Laans, lans
Oude ippervlaktemoate: honderdlands = 886 m2 (streekofankelik)
100 laans = 1 gemet ?
Laans: Yper
Lans: Kortryk, Môoslee
Laf
Drukkend warme, AN zwoel
Laf: Blanknberge, Brugge, Kortryk, Môoslee, Roeseloare, Yper
Lakker
Stiksje plakband, AN pleister
Lakker: Roeseloare
Lampadèir
zelf lik Luster
Ardôoie
Lampettn
Zwoar drinkn
Lankarn
Êen me lank oar
Lankarn: Yper
Lanse
AN Tuinslang
Lanse: Kortryk, Yper
Lapnoame
Bynoame
Lapnoame: Blanknberge, Brugge, Kortryk, Môoslee, Roeseloare
Meetje lap, Peetje lap
Vervangmeter/peter
Meetje lap, peetje lap: : Blanknberge, Môoslee
Lattestoor, Lattestôor, persienne, Rolstôor
Rolluik
Lattestoor: Wervik
Lattestôor: Kortryk, Môoslee, Roeseloare, Yper
Persienne: Blanknberge, Brugge, Kortryk, Wervik, Yper
Rolstôor: Brugge
Lechte
Scharnier
Lechte: Diksmude
Leeg, lege, lêeg, lêge
1. AN lui J'es zo leeg lik nen ond.
2. AN laag In 't leeg plafond.
1. Leeg (lui): Blanknberge, Kortryk, Môoslee, Roeseloare, Wervik, Yper
2. Leeg (laag): Wervik
2. Lêeg, lêge (laag): Kortryk
2. Lêge (laag): Blanknberge, Môoslee, Roeseloare, Yper
Leegganger, leegoard
Luierik
Leegganger: Brugge, Poperienge, Yper
Leegoard: Blanknberge, Kortryk, Môoslee, Poperienge, Roeseloare, Wervik, Yper
Leenn
1. Scharniern
2. AN lenden
3. Figuurlik: zyn beste doene - zyn leenn d'ran leggn
1. Leenn (scharniern): Kortryk
2. Leenn (lenden): Blanknberge, Kortryk, Yper
3. Leenn (beste doen): Kortryk, Yper
Leezn
1. Lezen
2. Bidden (e ozevoader leezn)
1 & 2: Blanknberge, Kortryk, Môoslee, Roeseloare, Yper
Leevn, leevne, aleevn
Lawoai 't makt noh wel veel leevn veu zuk en kljin bjestje
Leevn: Blanknberge, Kortryk, Yper
Leevne: Kortryk, Môoslee, Roeseloare
Aleevn: Wervik
Lekstok, likstok
Lolly
Lekstok: Blanknberge, Kortryk, Roeseloare
Lere, lêre
Ladder, nen appareil om mee in d'ôogte te klemmn
Lere: Brugge, Wervik
Lêre: Blanknberge, Kortryk, Môoslee, Roeseloare, Yper
-letjes
bestoa nie ip zin eign, moa ol te zien welkn voorvoegsle kreegt 'n andre beteeknisse
Overletjes Kortryk AN daarnet, zoëven
Beletjes Kortryk (eutspreekn: Be, doffe e, link in belegen) AN straks, seffens
Letse
AN Scharnier
Letse: Yper
Lettn
AN:Blijven
Bluuvn ( 'k Gon nie te lange lettn, 'k moetn nog weg.)
Lettn: Blanknberge, Kortryk, Roeseloare, Yper
Letter, lettre, lettere, winnig
AN: luttel. Nie vele in de zin van winnig, weinig. Nie 100% perfect synoniem van weinig, nie gebreukt in de vergelykende vorm,

lik "weiniger dan"

Ôok gebreukt in de zin van "te kort", te weinig er zit te letter geld in de pot
Letter, lettre: Kortryk, Môoslee, Roeseloare, Wervik
Lettere: Wervik
Winnig: Blanknberge, Brugge
Leute
Ost er iet plezant es, AN: plezier (maken). 't Es nie geweten in oeverre da leute in/van andere provincies (voor)komt
Leute: Blanknberge, Kortryk, Môoslee, Roeseloare, Wervik, Woaregem, Yper
Levoard
1.Hoarink
2.Levensgenieter, levendig mens
1.Levoard (vis): Roeseloare
2.Levoard (mens): Roeseloare
Lieksme, liksm, leksm
Litteken
Leksm: Yper
Lieksme: Môoslee, Roeseloare
Liksm: Wervik
Lik
Vele gebruukt tusschenvoegsel zoals het AN precies. 'k Weet'n 't lik nie goed
Lik of liek vô AN lijk is courant in WVL
Lik: Blanknberge, Brugge, Kortryk, Môoslee, Roeseloare, Wervik, Yper
Lisse
Kôorde of leer voe roend de nekke van en bêeste te doen om dermee te gon wandeln
Lisse: Kortryk, Yper
Loajn, loaien
1.Brandn, gloeien, een brandend gevoel geevn in de mond (vb. en loajerke of strave mente, pili-pili)
2.Oaien (Gow, loajd ekir an die katte.)
3.Greitn, spottn, pestn
4.In en discussie stoken met de bedoelienge d'andre in 't vier te joagen en te doen ipgoan
1.Loaien (brandn): Kortryk, Môoslee, Roeseloare
2.Loajn (aaien): Yper
3.Loaien (greitn): Kortryk, Môoslee, Roeseloare
4.Loajen (stoken): Kortryk
Lochtienk, lochtieng
Tuun, groenseltuun
Lochtienk (groenseltuun): Kortryk, Môoslee, Roeseloare, Wervik
Lochtienk (siertuun): Kortryk
Lochtieng: Yper
Loetn
Dommen, passieven vint
Loetefoai: Brugge
Loetn: Kortryk, Môoslee, Roeseloare, Yper
Lokkedisse
1. Salamander
2. Tute, fopspeen (stik linwoad gevuld me zoetighie of opium uit klaprôzen)
1. Lokkedisse (salamander): Môoslee
2. Lokkedisse (tute): Kortryk
2. Lokkedieze (tute): Yper
Lôoi
Lammen, nie actieven vent (broaven lôoi: te broave dat ie nie deugt)
Lôoi: Kortryk
Lôoi: Roare kirul, Ardôoie
Lôge
Zêepsop, meestal gebruikt voe te skeuren, AN: Loog (boasische iplossienge)
Lôge: Kortryk, Môoslee, Roeseloare, Yzegem
Louptje
Klêen masschertje (dat allêne de boovnkant van 't oanzichte bedekt)
Louptje: Blanknberge
Lucht (woord)
1.De lucht (in den atmosfere)
2.Lampe
3.Gezicht (Je kreeg jin ip zinne lucht)
Olledrie in Ardôoie
Luchtn (werkwoord)
Olle AN betêkenissen van lucht - luchten
1. Licht laten schijnen "Luchten me e pillelampe"
2. Verdroagen - "'k kan em nie luchtn"
1. Luchtn (licht): Kortryk, Yper
2. Luchtn (verdroagen): Kortryk
Luffer, lufre
Deugniet
Luffer, lufre: Kortryk
Lukke
Beuterkoekstje, nieuwjoarswoafeltje
Lukke: Blanknberge, Brugge, Môoslee, Perviezje, Roeseloare, Yper
Lussak, luuszak
1. Nen droevoard, nen stoeterik, iemand die j'er in lust
2. E leegoard
1. Lussak (droevoard): Kortryk, Môoslee, Wervik
1. Luuszak (droevoard): Brugge, Roeseloare, Yper
2. Luszak (leegoard): Wendune
Luuster, leustre
E lamparmature daj ant plafong angt
Luuster: Elverdienge, Môoslee, Yper
Leustre: Kortryk
Lutte
Een vrommins da eur gemakkelik loat doene, persôon zonder initiatief
Lutte: Blanknberge, Kortryk, Môoslee, Roeseloare, Wervik, Yper
Luttn
1. Luttn: troage drienken, AN "voortdurend sippen aan een drankje"
2. Luttn: jen lippe loaten angen, vô en klênegie reclameern
1. Luttn (drienken): Kortryk, Wervik
2. Luttn (lippen): Kortryk
Luwe, lude
AN Luid
Oat mêer leevn makt, ton ist luwre of ludre, anders ist stilre of stildre. AN luider
Luwe: Kortryk, Môoslee, Roeseloare, Yzegem
Lude: Blanknberge
Luzeplat
Indeliks plat, surtout ezeid van landschappn
Luzeplat: Kortryk, Yper
Luzeveste
Luierik, e tragen
Luzeveste: Knokke-Heist
Lystn
Bretelln
Lystn: Yper

A - B - C - D - E - F - G - H - I - J - K - L - M - N - O - P - Q - R - S - T - U - V - W - X - Y - Z

Maboul
Getikt, zot (van 't Arabisch ol Vrankryk)
Maboul: Blanknberge
Macht
AN Kracht (E kent 't ende van ze macht nie.)
Macht: Blanknberge, Kortryk, Roeseloare, Yper
Mach: Wervik
Mallète
Blikn doze woaruut dan de soldoatn vroeger oatn. AN gamel.
Mallète: Wervik
Gamille: Kortryk
Mamzel
Een meistjie dê 't hoog up êt (van 't Frans "mademoiselle")
Mamzel: Brugge
Mankiern
1. Loatn verby goan, oversloan, ontbreken (Van 't Fransche manquer) "Me goan nie mankiern" , "er mankiert ne man vou te koartn"
2. AN mankeren: er mankeert iets aan, er is iets niet in orde
1. Mankiern (oversloan): Blanknberge, Kortryk
1. Mankeern (oversloan): Kortryk
2. Mankeern (gebrek): Blanknberge, Brugge, Kortryk
Mannemins (meervoud = manneminsken), mannemens (mannemenschn)
Man
Mannemins: Kortryk, Roeseloare
Mannemens: Yper
Mannemies: Wervik
Mannieville, manneville
Trapstang
Mannieville: Kortryk, Yper
Manneville: Kortemark
Manse
Eigenzinnige vrouw (uut het Fransche manche = kluns, onhandig, stom)
Manse: Wervik
Mantepeère, manstepeirde, kloaispeird, sientemoartnskoeke
Klaaskoek, sandwich-achtig gebak in de vorme van en "man te peird", peirden en ventjes da rond de sintekloaisperiode verkocht es.
Mantepeère: Kortryk
Mantepeirde: Poperienge
Manstepeirde: Roeseloare
Kloaispeird: Kortryk
Sientemoartnskoeke: Yper (wel me Sientemoartn)
Sintekloaikoeke: Môoslee
Marbels, mebbers
Knikkers, (Grôte versie, kykt noa Bollekettn) cf. engels: marbles (knikkers)
Marbels: Blanknberge, Brugge, Knokke, Kortryk, Môoslee, Ôoigem, Roeseloare, Yper
Mebbers (lange ê): Wervik
Marraine
Doopmeter (uut 't Fransche marraine)
Marraine: Blanknberge, Knokke, Wervik, Mêesn, Yper
Martnee
Gesel (outne stok me leerne riemkes); => Frans martinet
Mart(i)nee: Kortryk, Roeseloare
Masscher
Masker
Masscher: Blanknberge
Mastiek
Stoffoasje voun in e vorme te kneedn
Mastiek: Yper
Meegoande
Sympathiek, angenoam
Meegoande: Blanknberge, Kortryk
Mêester
1. Schoolmêester (=AN)
2. Beslissend spel, byvoorbeeld by 't manillen
1 & 2 Mêester: Yper
Mee zyn
Verstoan ('k zyn nie mee: 'k verstoan 't nie)
Mee zyn: Blanknberge, Kortryk
Meirloane, meireloare
Merel
Meirloane: Kortryk, Môoslee, Ardôoie
Meireloare: Yper (meirelman)
Meis
Natte wêe (cf. Blaarmeersen in Gent, Bollemeers in Elverdienge,...)
Meis: Kortryk, Yper
Meisjeklakke
Meisjeszot
Meisjesklakke: Knokke
Meisje
Meiseklakke: Westkerke (zied ook noa "nechtebrakke")
Memôrie, memoorje
Geheugen
Ontoed (En is kort va memôrie.)
Memôrie: Kortryk, Yper
Memoorje: Môoslee, Kortemark
Menn
1. Komen - Men ier, Men ne kière, omgekièrde van teure Môoslee
Mente
1. Spekke
2. Medicament of drugs in de vorme van e mente
3. Arten slag, arten stamp (en mente geven ip den bol)
1. Mente (spekke): Kortryk, Roeseloare, Yper
2. Mente (medicament): Yper
3. Mente (slag, stamp): Kortryk
Mesandn, mesan, besandn, besann, missann
Da zoe kunnen kommen van 't Fransche "mésoir" met de negatieve "mé" lik in "mépriser" en "seoir" lik in "s'asseoir" van 't Latyn "sedere", betekent dus letterlik 'der tegn zitten'. in t' Fransch bestoat da woord nie mè, mo wel nog in 't West-Vlams! - Hindern, hinderlik zyn. 't mesan nie: 't gêef nie, 't is nie erg
Mesandn, mesann: Blanknberge, Roeseloare, Brugge
Malsan', mesangn: Brugge
Missann: Yper
Besann: Kortryk, Môoslee, Poperienge, Yper
Mesjang, masjang, marchang
Van 't Fransche marchand
Masjang: Yper
Mesjang: Kortryk
Marchang (uutsproake: marsjang): Blanknberge, Roeseloare
Mersjang: Môoslee
Messing, messieng, messienk, mestienk
Mestôop woarin dat de mest of vette teirt, dikkers verward met smôorôop en loater geëvolueerd noa compostôop ( Smören)
Messing:
Messieng: Kortryk
Messienk: Kortryk, Môoslee, Roeseloare, Yper
Mestienk: Wervik
Mestdag
De moandoage achter e grôotn fêestdag (Poaschemestdag, Sienschemestdag)
Mestdag: Kortryk, Môoslee, Yper
Metsenoare, metsnoare, metseloare, metseleire, metser
Metser
Metsenoare: Poperienge, Yper
Metseloare: Yper
Metsnoare: Môoslee, Poperienge, Roeseloare
Metseleire: Kortryk
Metser: Blanknberge, Kortryk
Meulevet, mullevet
Spêeksel
Meulevet: Roeseloare
Meuzel, muzel
Zak vô commischn, sportklêers,...
Meuzel: Poperienge, Yper
Muzel: Frans-Vloandern
Meuzje
1. Mugge
2. Klêne muze
1. Meuzje (mugge): Môoslee, Roeseloare
2. Meuzje (muzetje): Kortryk
3. Meezje (=mug Nl): Ostende, Westkerke
Mezienke, meziele
Waarachtig, moa mins toch
Mezienke: Kortryk, Môoslee, Poperienge, Roeseloare, Wervik, Yper
Meziele: Blanknberge, Brugge, Kortryk, Môoslee
Midder
Grodder
Midder: Yper
Miengeln, miengelienge
Mengen, mengsel
Miengeln: Blanknberge, Roeseloare, Yper
Miengln: Ostende, Westkerke
Miereklôot
En hêel klêen bitje, "Et stikt ip gêne miereklôot"
Miereklôot: Kortryk
Mietre, myter
1. Houtworm
2. Wormtjes an je gat (aj jukst'et, vroagn ze: "Ej mietters, te?")
1. Mietre (houtworm): Môoslee
1. Myter: Brugge
2. Mietter (kittelieng): Môoslee, Yper
3. De myter zit erin (AN als je portefeuille leeg is)
Miezeln
Motregenn
Miezeln: Brugge
Mikke
Sôorte angar die oof open is
Mikke: Veurn, Yper
Misse
1. Vergissienge - "'t es en misse"
2. E snelle mokke (ollêne in de vaste construucsje 't Is gin misse.)
1. Misse: Blanknberge, Kortryk, Roeseloare, Yper
2. Misse: Yper
Moalslot, molslot
Hangslot
Moalslot: Brugge, Kortryk, Môoslee
Molslot: Roeseloare, Yper
Moaneschyter
Grôte bromvliege
Moaneschyter: Kortryk, Môoslee
Moarte
Meid, dienstmeisje (ondermeer bij pastoor), oek wel oel lachn gebruukt (Goj ekir e teusje oaln voun myn? Ei, 'k zyn ik je moarte nie, wi!)
Moarte: Kortryk, Môoslee, Poperienge, Roeseloare, Yper
Mochel
Fluim
Mochel: Blanknberge, Knokke
Moefe
Dik wuuf, ollêne tope me 'dikke' (e dikke moefe)
Moefe: Yper
Moendstik
Mondharmonica
Moendstik: Roeseloare
Mokke
1. Snel meiske, van Ndl. mokkel.
2. Lief (vr.)
Mokke: Blanknberge, Knokke, Kortryk, Môoslee, Roeseloare, Wervik, Yper
Mokkementen
Tegenstribbeln
Mokkementen: Knokke
Mol
AN: Bof (ziekte), dikke koake deur ounstekienge
Mol: Blanknberge
Mong
1.West-Vlamsche vorme van Raymond of Edmond
2.Olgemêen verwytwôord, surtout deur de jeugd gebruukt
1. Mong (Raymond): Yper
2. Mong (verwytwôord): Koanegem, Yper
3. Mong (Edmond): Ostende
Monter
zie Arloozje
Môosschn, môosscher
1. Morsen Kikt ook bie brieln
2. Prutsen, bricoleren.
3. Dom doen
1. Môosschn (morsen): Blanknberge, Brugge, Roeseloare
1. Môosken, môossen (morsen): Kortryk
2. Môosken, môossen (prutsen): Kortryk
1. Môosker (morser): Kortryk, Môoslee, Roeseloare, Slyps
1. Môoscher (morser): Blanknberge
1. Môoschre (morser): Roeseloare
2. Môoscher (prutser): Yper
2. Môosker (prutser): Kortryk
2. Moosjker (prutser): Wervik
3. Môosschn (dom doen): Brugge
Mote
Kunstmoatign heuvel woarip dat er vroeger e kastêel, boerhof of e wiendmeuln stoend
Moze, moozje, môze, more
Modder, slik/sliek van AN slijk, zie ook Oor
Moze: Kortryk, Roeseloare
Moozje: Wervik
Môze: Poperienge, Yper
More: Kortryk, Roeseloare
Môzesteker
Stekelbaars
Môzesteker: Yper
Môortellamdroenke
Straf droenke
Môortellamdroenke: Kortryk
Mule, meule, Mulle
1. Muil, mond (plat)
2. Zat
1. Mule (muil): Blanknberge, Brugge, Roeseloare
1. Meule (muil): Kortryk
2. Mule (zat): Blanknberge, Brugge, Roeseloare
2. Mulle (zat): Kortryk
Muletrekkr, smoeltrekkr, zeuremule
Sorte zure snoep (drop met zuurzoete butenloage)
Muletrekkr: Brugge, Yper
Smoeltrekkr: Kortryk
Zeuremule: Blanknberge
Mulferen, mulfroare
Vele eten, entwie die vele it.
Mulferen, mulfroare: Môoslee
Mute
1. Vogelkooi (ôok symbolisch vôor goal)
1. Mute (kooi): Môoslee, Roeseloare
1. Meute (kooi): Kortryk
Muukn, mukkn
Koppig zyn, niks willn zeggn
Muukn: Môoslee, Poperienge, Roeseloare
Mukkn: Kortryk
Muutn, meutn
Oar verliezn
Muutn: Môoslee, Poperienge, Roeseloare, Yper
Meutn: Kortryk
Muzepietje
Kléen vintje
Muzepietje: Knokke
Muzestrount, meuzestrontjes
Chocoladehagelslag
Muzestrount: Brugge, Môoslee, Yper
Meuzestrontjes: Kortryk
Muzevol
Muizenval


A - B - C - D - E - F - G - H - I - J - K - L - M - N - O - P - Q - R - S - T - U - V - W - X - Y - Z

Naffel, naffle, bukepit(je)
Noavel (naffelpitje)
Naffel: Blanknberge, Wervik
Naffle: Kortryk, Roeseloare
Bukepit(je): Slyps, Yper
Nafte
Benzine, loodvrij 98
Nafte: Kortryk, Yper
Ndoetndoet, Jatendoet, netnoet, jatndoet
niet waar
Ndoetndoet: Wervik
Jatendoet: Zillegem
Netnoet: Yper
Jatndoet: Ardôoie
Ne
tussenwerpsel (Ne, wie dam doar en!)
Ne: Yper, Tielt
Nechtebrakke
Jongen
Nechtebrakkn en meiseklakkn =jongens en meisjes (Nl): Westkerke
Nêe
Nêe, moa kan oak vervoegd weirdn (lik joak, jakkedoe, ...). Kikt ôok noa Vervoegienge van ja, nêe en ols.
Nink (ninik), nêij (ninie), nêeg/nês, nêew, nins: Kortryk, Wervik
Negerinnetette, negertette
Melocake
Negerinnetette: Brugge, Kortryk, Veurne
Negertette: Yper
Nennik, nennie, nieuw, nens
Ik niet, hij niet, wij niet, zij niet. "Zie j'ol ip? Nennik." "Zyn ze tus? Nens, ze zyn weg."
Nennik, nennie, nieuw (wij = wulder), nens Kortryk
Nès, nes
Vochtig, nie te droge, vb en nesse stute
Nès: Kortryk
Nes: Roeseloare, Wervik, Yper
Nete, netekop, netebuk
Iemand die nedig reageert of stikt, nedigoard, AN nijdig
Nete, netekop, netebuk: Kortryk
Netepit, netepiet
deugniet: Kortryk
Netzak
Zak in stoffe vo commisjes in te doen
Netzak: Blanknberge
Neute
Note
Neute: Blanknberge, Ostende
Nievers, nieverst, nieverans, nowwers
AN:nergens
Nowwers (meugliks van't Iengelse nowhere)
Nievers, nieverst: Kortryk
Nievers, nieverst, nieverans: Blanknberge, Brugge
Niewers: Môoslee
Nowwers: De Panne, Poperienge, Yper
Nieweird
Nietsnut in de mêest negatieve zin, iemand die niets weird es en saboteert
Nieweird: Kortryk, Roeseloare, Wervik, Yper
Nittel, nittle, neet'l, tingel
Brandnetel
Nittle, ww. genitteld: Roeseloare
Nittel: Wervik, Yper
Tingel: Blanknberge, Brugge
Neet'l: Kortryk
Noare
Dicht
Noare: Yper
Noaste
Volgende (vgl. Eng. next)
Noaste: Yper
Noazn
Dichterbie kommn, noadren
Noazn: Blanknberge, Kortryk, Môoslee, Roeseloare, Wervik, Yper
Nôordvienke
E sôorte vienke die olhier komt in de wienter (Fringilla montifringilla, AN Keep)
Nôordvienke: Yper
Notevaschoa
Kruut, vele gebruukt voen in patatteperee te doen (AN Muskaatnoot)
Notevaschoa: Yper
Notevanskoa: Môoslee
 
Nunnebill'n in verschillende kleuren
Nunnebille, laar
Zachte sponsachtige snoep, meestal in roze en wit
Nunnebille: Blanknberge, Brugge, Roeseloare
Nunnebille: Môoslee (mo bie oes es da de snoep dazze elders negerinnetetten of nunnescheten noemn)
Nunnekesnest
Zootje, boeltje
Nunnekesnest: Kortryk, Wervik
Nunneschete
Een sneukelienge uut ipgeklopt eiwit, meringue
Nunneschete: Kortryk, Perviezje, Wervik, Yper


A - B - C - D - E - F - G - H - I - J - K - L - M - N - O - P - Q - R - S - T - U - V - W - X - Y - Z

Oakelgat
Iets da slicht gedoan es en gevoarlik --> Kykt noa Akkelgat
Oalkartêel, oalkarre
AN Mestkar (vloeiboare mest)
Oalkartêel: Môoslee, Yper
Oalkarre: Kortryk, Môoslee
Oande
1. AN haan, mannelikke veugel
2. AN eend
1. Oande: Kortryk
2. Oande (eende): Frans-Vloandern
Oandinne
Wuvetje van en eende
Oandinne: Yper
Oanespeel
Hanegevecht
Oanespeel: Môoslee
Oanespel: Kortryk
Oap
1. Gierigoard, vrek
2. Deugniet
1. Oap (bendig): Kortryk, Môoslee, Roeseloare
2. Oap (deugniet): Yper
Oapemutse
Mutse woamei dat ollêne jen aanzichte blôot zit
Oapemutse: Yper
Oardig
1.Roare. Nen oardigen of 'n oardigoard: roare, ongeweune keirel
2.Misselik. "'k voelen da 'k goan oardig kommn"
1. Oardig (roar): Blanknberge, Kortryk, Môoslee, Wervik, Yper
2. Oardig (misselik): Blanknberge, Kortryk, Môoslee, Wervik, Yper
Oazepaté, potieng
Brôodpudding
Oazepaté: Wervik
Potieng: Oarelbeke, Yper, Kortryk
Oazoart
Onverwachte meevaller, van 't Fransche hazard
Oazoart: Brugge, Kortryk, Roeseloare
Oe, oa, o, a
Als, indien (wordt vervoegd) - Kikt ôok noa Wikipedia:Vervoegienge van ja, nêe en ols
Blanknberge: ak(ik) (1e p.ev.), aje(gie) (2e p. ev.), attie, att'n (3e p.ev.m.), asse(zie) (3e p.ev.v.), amme(wiender) (1e p. mv.), aje(giender) (2e p. mv.), anze(zynder) (3e p. mv.)
Brugge:ok(ik) (1e p.ev.), oj(gie) (2e p. ev.), ottie, ott'n (3e p.ev.m.), osse(zie) (3e p.ev.v.), omme(wyder) (1e p. mv.), oje(gyder) (2e p. mv.), onze(zyder) (3e p. mv.)
Kortryk1: akke (1e p.ev.), ajegie (2e p.ev.), attie (3e p.ev.m.), assesie (3e p.ev.v.), amme wider (1e p.mv.), aje gider (2e p.mv.), asse zider (3e p.mv.)
Kortryk2: oake (1e p.ev.), oaje(gie) (2e p.ev.), oatie (3e p.ev.m.), oasze (3e p.ev.v.), oame wider (1e p.mv.), oaje gider (2e p.mv.), oanze zider (3e p.mv.)
Môoslee: oek(ik) (1e p.ev.), oej(gie) (2e p. ev.), oetie, oet'n (3e p.ev.m.), oesse(zie) (3e p.ev.v.), oeme(wydre) (1e p. mv.), oeje(gydre) (2e p. mv.), oesse(zydre) (3e p. mv.)
Roeseloare: ok(ik) (1e p. ev.), ojjegie (2e p. ev.), otne (3e p. ev. m.), osse(zie) (3e p. ev. v.), omme(wider) (1e p. mv.), ojje(gider) (2e p. mv.), oenze(zider) (3e p. mv.)
Wervik: oeke (1e p.ev.), oejegie (2e p.ev.), oetie (3e p.ev.m.), oeze zie (3e p.ev.v.), oeme wider (1e p.mv.), oeje gider (2e p.mv.), oeze zider (3e p.mv.)
Yper: akke (1e p.ev.), aje (2e p.ev.), atn, asse, at (3e p.ev.), amme (1e p.mv.), aje gieder, lender(s) (2e p.mv.), anze (3e p.mv.)
Poperienge: angk (1e p.ev.), aj(e) (2e p.ev.), atn, asse, at (3e p.ev.), am (wider) (1e p.mv.), aj (gider), (2e p.mv.), anze (zider)(3e p.mv.)
Oederskejoenkeid, oederskejoengedochtre, oudn jounkeid, oude jounge dochter
Vrijgezel (van wat oudere leeftijd al)
Ouderskejoenkeid: Môoslee
Ouderskejoengedochtre: Kortryk, Môoslee
Oude jounge dochter: Blanknberge, Yper
Oudn jounkeid: Yper
Oekommetut
Willekeurig, Ongepland (hoe komt het uit)
Oekommetut Kortryk "oftewel maktje en afsproake, oftewel goje azwo oekommetut. mo ton moeje ottemets lange wachten, é."
Oerejoagerke
Vlinderdas
Oerejoagerke Kortryk
Oerejagertje Adinkerke
Oetjepoepeloere, oetjepeloere, popeloere
Verskrikkelik droenke
Kik ôok ne kêe noar kanaar
Oetjepoepeloere: Yzegem
Oetjepeloere: Kortryk
Popeloere: Kortryk
Of
AN Als (J'is zo grôot of ik)
Of (als): Blanknberge, Roeseloare, Yper
Ofgang, ofgank, ofloop, oflôop, de schyte
Diarree
De skyterie: Lauwe
De schyte: Yper
Ofgang: Kortryk
Ofgank: Môoslee, Roeseloare
Ofloop: Blanknberge, Brugge, Yper
Oflôop: Kortryk, Môoslee, Roeseloare
Ofkortn
1. Werebetoaln van e lênienge ( 'k Moetn men uus ofkortn.)
2. Inkorten van en planke zôda ze reize komt me d'andre
1. Ofkortn (ofbetoaln): Kortryk, Môoslee, Roeseloare, Yper
2. Ofkortn (ofzaogn planke): Kortryk
Ofrêen
Sloagn geevn Môoslee
Oftewel
Ofwel
Okkoazje
1. Tweedehands (bv. e nieuw okkoazje)
2. Keure ( 'k En d'okkoazje at voen in 't buutnland vors te lêern.)
1&2: Okkoazje: Blanknberge, Yper
1&2: Okkoazie: Kortryk
Ol
Ol, hol, gat (wie 't jèst riekt es zin olleke da piept), (an zin ol skarten)
Ol: Kortryk
Olgeliek, oolgeliek
Kikt noa algeliek
Ôlikoard
Slimmerik of dommerik
Ôlikoard: Kortryk, Roeseloare
Ollichte
In 't korte, bikan, verre
Ollichte: Kortryk, Môoslee, Roeseloare, Yper
Olsan, osan, oolsan, alsan,
Oltyd
Osan: Wervik, Yper
Olsan, Oltid: Kortryk, Môoslee
Alsan: Blanknberge
Oolsan: Roeseloare
Asan: Oostende
Ommekloaien
Ommekanteln
Ommekloaien: Blanknberge, Roeseloare
Ommeryen
1. Ploegen
2. Rondryen
1. Ommerien (ploegen): Kortryk, Môoslee, Roeseloare, Yper
2. Ommerien (rondyen): Yper (?)
Ommetoer
Omweg
Ommetoer: Blanknberge, Kortryk, Roeseloare, Yper
Ommettekêe, oolmennekêe, almeteki, olmeddekêe, ommekêe
Plotselieng
Ommekêe: Kortryk, Yper
Ommettekêe: Kortryk, Môoslee, Wervik
Oolmennekêe: Roeseloare
Olmennekêe: Kortryk
Ommennekjee: Kortryk, Yzegem
Almeteki: Blanknberge
Olmeddekêe: Yper
Omtrent
Round, AN Ongeveer
Omtrent: Brugge
Ondergène
Lange thermische onderbroek da ze in tyde droegn
Ondergène: Iengelmunster, Yzegem
Onpetjuistig
Hobbelig, oneffen (voornoamelik in de weg).
Onpetjuistig: ollêne in Anzegem ?
Oor, ore, oorzop, orezop
Vloeiboare modder, slikwoater, kikt noa Mooze
Oor, oorzop: Kortryk, Môoslee, Wevelgem
Ore, orezop: Roeseloare
Oparleur
Ne luudsprekre, van 't Fransche hautparleur
Oparleur: Blanknberge, Kortryk, Môoslee, Roeseloare, Wervik, Yper, Yzegem
Ôrebêeste, ôrebyter, tênebyter
AN Oorwurm --> Kykt noa vorke Vorke
Ôrebyter
AN Oorwurm --> Kykt no vorke Vorke
Orkn, ortn, urtn
Aandachtig luisteren (vgl. leustern: gewoon luisteren)
Ortn: Kuurne, Môoslee, Oarelbeke, Roeseloare, Yper
Orkn, ortn: Kortryk, Wervik
Urtn: Blanknberge
Ossebilk
? oe moej da vertoaln? "Den dien zit in den ossebilk": je goat an gen lief nie mêe geroakn.
Ossebilk: Brugge
Ostens ratje
Guinees biggetje
Ostens ratje: Brugge
Otemets
Zie Altemets
Oude
Leeftyd
Oude: Blanknberge, Roeseloare, Yper
Ounchance
't Teegngestelde van chance
Ounchance: Blanknberge, Roeseloare, Yper
Overans
om beurten, (vgl. overhands)
Overans: Blanknberge, Brugge, Kortryk, Môoslee, Roeseloare, Yper
Overende, top over klôotn
Overôop, rommelig: " 't ligt doar ollemoale overende", zochtere vorme van Eirekedeire
Overende: Blanknberge, Kortryk, Môoslee, Roeseloare, Wervik, Yper
Top over klôotn: Kortryk, Môoslee, Yper
Top over koente: Môoslee
Oversteek
Dak die overangt, AN oversteek
Oversteek: Wervik, Yper
Overtyd
1. Onlangs: 'k e em overtyd nog gezien: 'k heb hem onlangs gezien
2. 'n Hêel ende geleedn: 'k ei em overtyd (moanden geleedn) gezien
3. Over tyd: te loate. 'k wos overtyd en de tring wos weg. Z'es twee weekn overtyd (voo de bevollienge).
1. Overtyd (onlangs): Môoslee
2. Overtyd (lange geleedn): Kortryk, Roeseloare
3. Overtyd (te loate): Kortryk, Môoslee, Roeseloare, Wervik, Yper
Ow
Waddaje zegt vor 'n trekperd to doen stoppn (glik Willem Vermandere z'n "Blanche en zyn peird"
Ow Brugge,Yper


A - B - C - D - E - F - G - H - I - J - K - L - M - N - O - P - Q - R - S - T - U - V - W - X - Y - Z

Pachtn
AN Huren
Pachtn: Kortryk, Môoslee, Roeseloare, Yper
Pakkn (AN)
1. Lik AN pakken, inclusief nemen, betroapen, emballeren, schokken, ...
2. Iets regelmoatig slikken "Dienen coureur pakt dopienge" "Je pakt medikamenten tegen de kuts"
3. Diefstol plegen, stelen "t' Eit iemand mynen vélo gepakt"
2. Pakkn (slikken): Kortryk, Wervik, Ostende
3. Pakkn (diefstol): Kortryk, Wervik
Palto
Mantel
Palto: Blanknberge, Brugge
Palufn
Strêeln
Palufn: Brugge
Pandre, panter, panger, pangel
'n Mande me ên grôte ôre, mêestol in riet of raffia
Pandre: Kortryk, Môoslee, Roeseloare
Panter: Wervik
Panger: Ostende
Pangel: Ostende
Pannekoeke, pallulle, pollette
Pannekoeke
Pallulle: Môoslee, Wervik
Pollette: Poperienge
Pannekoeke: Blanknberge, Kortryk, Roeseloare, Ostende
Paraplusowse
Sause me beuter, bloeme, azyl, zop va suukerbôon, voe by gebroan vlêes t'eetn
Paraplusowse: Yper
Pardak
Afdak, luifel
Pardak:
Parlasanten
Treuzelen, paloaveren, van het Spaanse Para los santos [1]
Parlasantn: Kortryk, Roeseloare
Parlesantn: Môoslee
Parlé
Geklap, mêestol in negatievn zin
Parlé: Blanknberge, Kortryk, Môoslee, Roeseloare, Yper, Wervik
Paroadeschyter
Etwien me vele gestn, die peist dat 'n 't is en da geirn toogt oek
Paroadeschyter: Yper
Parring
Dooppeter (uut 't Fransche parrain)
Parring: Wervik, Yper
Parreng: Mêesn
Parrain: Kortryk
Passensje, passjensje, passensie
Geduld (van 't Fransche "patience")
Passensje: Kortryk, Môoslee, Roeseloare, Yper
Passensie: Yzegem
Passjensje: Blanknberge
Passjense: Ostende, Wervik
Passirde, passeerde
Verleden (Passirde weke ek etwot teegnekomn, wi!)
Passirde: Kortryk, Yper
Passeerde: Môoslee
Patattesmeus
Aardappelpuree
Patattesmeus: Poperienge, Veurn
Peirdepiet
Iemand da ne stol me koersepeirden eit (en geweunlik geld ôok)
Peirdepiet: Kortryk
Peirdoge, peirdôge
Spiegelei
Peirdoge: Blanknberge, Brugge, Yper
Peirdôge: Kortryk, Môoslee, Roeseloare
Peiretjesspel
AN Mens erger je niet
Peiretjesspel: Yper
Peirtjesspel: Kortryk
Pekkedoenkre
AN pikdonker
Pekkedoenkre: Kortryk, Môoslee, Roeseloare, Wervik
Pekkedoenker: Blanknberge, Ostende, Yper
Pekkel
1. Bikkels
2. Ann (da wos up me pekkels wi, ollêne in mv.)
3. Vo je villo up rechte te zettn (mêestol enk.)
4. Voetn, pôotn (Je lopt ip z'n blôte pekkels)
5. Andn, der me je pekkels vanbluuvn
1. Pekkels (bikkels): Blanknberge, Brugge, Kortryk, Môoslee, Slyps, Wervik, Yper
2. Pekkels (ann): Kortryk, Wervik, Yper
3. Pekkel (villo): Blanknberge, Kortryk, Môoslee, Ostende, Roeseloare, Wervik, Yper
4. Pekkels (voetn): Blanknberge, Ostende
5. Pekkels (andn): Kortryk
Pekkeln
AN Bikkelen (spel)
Pekkeln: Blanknberge, Brugge, Kortryk, Ostende, Roeseloare, Yper
Pekkezwort, pekkezwart, schoezwort, koavezwort
Pikzwart
Koavezwort: Kortryk, Zunnebeke
Pekkezwart: Blanknberge, Kortryk, Ostende
Pekkezwort: Môoslee, Roeseloare, Wervik, Yper
Schoezwort: Yper
Pekkn
1. AN Pikken, prikken. "De veugel pekt"
2. Bluuvn plakkn, Bluuvn hangn (ip café) "'t is e pekker"
Pekkn: Blanknberge, Kortryk, Roeseloare
Pelder, pelders
Petat in de schelle/pele gekokt, petattn vô in de schelle te koken (klêen kaliber)
Pelders: Kortryk
Pennepesse, pennepisse, zoetekoeke, krunekoeke, krudekoeke, peindepiensje, krutekoeke
Honingkoek, zoetekoeke (pennepisse: van 't Fransche pain d'épices)
Pennepesse: Kortryk
Pennepisse: Kuurne, Oarelbeke, Yper , Kortryk
Krunekoeke: Yper
Krudekoeke: Yper, Poperienge
Krutekoeke: Woatou
Peindepiensje: Wervik
Zoetekoeke: Môoslee


Pènsejoagen, pènsejoager (AN?)
Joagen zonder vergunnienge, stropen.
Pènsejoagen, pènsejoager: Kortryk, Môoslee
Perchène, persienne
Rolluik, synoniem van 'lattestôor', --> kikt noa Lattestoor, vant 't Fransche "persienne"
Perces, preces
AN Bekeuring
Perces: Môoslee
Preces: Yper
Perchoenkelen
Rond de kerk gaan om aflaten te verdienen op Allerzielen
Perchoenkelen:
Perluut, perleut
1. Nen onnozelen tuut, oenbenullig persôon, klêen (letterlik of figuurlik) persôontje. Oek kiendertoale voe mannelik geslachtsdêel
2. Verdwoasd (na een klap op het hoofd)
3. Pietje
1. Perluut (klênen): Môoslee, Roeseloare, Yper
1. Perleut (klênen): Kortryk, Wervik
1. Perlut Kortryk
2. Perleut (verdwoasd):
3. Perluut (pietje): Yper
3. Perlut (pietje): Kortrijk
Pernukkel, fernukkel, panukkel, panuttel
Uutzonderlik klêen ventje, joengetje
Fernukkel: Poperienge, Yper
Pernukkel: Blanknberge, Brugge, Kortryk
Panukkel: Ostende
Panuttel: Ostende
Perse
Lange stok, stoake (van 't Frans perche)
Perse: Blanknberge, Kortryk, Roeseloare
Perselle, persyn, persil
Peterselie
Perselle: Blanknberge, Brugge
Persil: Kortryk, Wervik
Persyn: Môoslee, Roeseloare, Yper
Persienne
Rolstoars
plaffeture
Persienne: Brugge
Pertank, pertang, pertanks
Nochtans, van 't Fransche pourtant
Pertank: Kortryk, Môoslee, Roeseloare, Wervik
Pertang: Blanknberge, Brugge, Yper
Pertangs: Brugge
Pertil
1. Pertil(s) = AN bretel(len)
2. Pertil symbolisch "hij heeft het aan zijn been" - "j'eit an zynen pertil (rekk'r)"
1. Pertil (bretel): Kortryk
2. Pertil (symbolisch): Kortryk
Perxempel
Byvôorbild (van 't fransche 'par exemple')
Perxempel: Wervik
Pe(r)tchikkelen
Pekkelen, kinderspel met metalen beenkootjes, --> kikt noa Pekkels
Petatte, petat
1. Petatte = AN aardappel
2. Petat = slag (jeddem 'n petat gegeevn)
1. Petatte: Brugge
2. Petat: Brugge, Kortryk
Petchikkelen
Strompelen, moeizoam lôpen over moeilik terrin
Petchikkelen: Kortryk
Petchikken, petchikke petchakke lôopn
Manken, moeilik wandelen
Petchikken: Kortryk
Petchikke petchakke lôopn: Môoslee
Petretntrekker
Fotograaf, flitspaal
Pezewevre
Onnozeloare: Erdrieke
Muggezifter: Kortryk
Pianewys, pioanewys, pioanewyze
Up 't gemak, stilletjesan, druppelsgewyze, troage, automatisch
Pioanewys: Blanknberge, Roeseloare
Pioanewyze:
Piekezot
(letterlik) de zot van pieken in koarten (figeurlik) een zotje, een clown
Piekezot: Brugge
Pikkezot: Kortryk
Piekezot joagn: (koartspel) Kortryk
Piel, pile
Batterij
Piel: Yper
Pile: Blanknberge, Brugge, Kortryk, Ostende, Roeseloare, Wervik
Piellampe, piellucht, pilelucht
Zaklantaarn
Piellampe: Brugge, Ostende, Roeseloare, Yper Kortryk
Piellucht: Môoslee, Yper
Pilelucht: Kortryk, Wervik
Piempaljoentje, piempampoentje, emelbêestje, liev-eersbeestje, piepauw, piempajoentje
Lieveheersbeestje (van 't Fransche "papillon": vlinder)
Piempaljoentje: Ostende
Piempajoentje: Koksyde, Veurn
Piempampoentje: Blanknberge, Yper
Emelbêestje: Kortryk, Môoslee, Wervik
Piepauw: Yper
Pienol
Penalty (glik in 't voetbol)
Pienol Brugge
Piepedol
Spitsmuzeke
Piepedol: Brugge, Oelem
Taupe: Môoslee, Yper
Pieper, piepre, pieptje, puuptje
Zoen
Pieper: Kortryk, Môoslee, Wervik, Yper
Piepre: Môoslee, Roeseloare
Pieptje: Môoslee
Puuptje: Yper
Piepern
Kussen, zoenen
Piepern: Kortryk, Môoslee, Roeseloare, Wervik, Yper
Pierewoai (van 't frans Pirouette)
Pierewoai es êen die nie weet wa dat ie wilt en droait noa de wind
Pierewoai: Kortryk
Piesluchtje
'n vrê flauw luchtje
Piesluchtje: Brugge
Piet
Chance (pietzak: enen die vele chance et)
Piet(zak): Brugge, Ostende, Yper
Pietje
Ezeid teegn e duts (E mo pietje toch, wuk doej gie nu?)
Pietje: Yper, Kortryk
Piteleir
AN Pandjesjas, jacquet
Piteleir: Kortryk, Yper
Pietje Fernien, Pietje Fernin, Pietje Stek, Pietje Pek, Pietje Venieng
Deugniet
Pietje Fernien: Môoslee, Yzegem
Pietje Fernin: Kortryk
Pietje Pek: Môoslee, Wervik, Yper
Pietje Stek: Yzegem
Pietje Venieng: Knokke
Pietjekuntje
AN Winterkoninkje
Pietjekuntje: Yper
Pietje van Proatelgem
Êen die vele te vertelln et, moa 't is ni osan juuste
Pietje van Proatelgem: Poperienge
Piewante, pywante
Wante, den duum zit vrie, d'aar viengers zitn tope. Doavan ofgeleid: koakslag (DB). Fr.Debrabandere: Pijwante: Vroegnieuwnederlands (1500-1700): pyewanten. Samenstelling van pij grove wollen stof en wante want.
Piewante: Môoslee, Wervik, Yper
Piken, pieken
Prikken, zêer doene, stekken "'t piekt en bitje = 't stekt en bitje"
Origineel van pyck, nu AN pieken, uutsproake streekofankelik lik de mijn, zijn klank
Ofgeleiden: piekens troef, veugelpik, piekevent (ierondre), piektjes, piekure,
Piken (i/e lik in myn/zyn): Kortryk, Môoslee, Wervik, Yper, Ostende
Pieken:
Pintn
Versieren (cfr. Frans Debrabandere: < Mnl. "poenten, pointen" < 't Fransche "pointe" punt < 't Latyn "pungere" stekkn)
Pintn: Kortryk, Môoslee, Roeseloare, Wervik
Pintoane, pèntaar
AN parelhoen (vgl. Fr. pintade)
Pentaar: Yper
Pintoane: Kortryk, Wervik
pèntaar: Kortrijk
Pintinge
Versieringe
Pintinge: Roeseloare, Kortryk
Piro
Etwadde da styf straf is ('t is stravve piro)
Piro: Roeseloare
Pispoater
Nen azynpisser, vizen (nie welgezinde) vent
Pispoater: Kortryk
Pisseblomme
AN PaardeBloem
Pisseblomme: Brugge, Kortryk
Plaffeture, blaffeteure
1. Veisterluuk
2. Symbolisch: (grôten, brutoalen) bek, woafel: oud jen plaffeture - zyn plaffeture opentrekkn
1. Plaffeture (veisterluuk): Kortryk, Wervik
1. Blaffeteure (veisterluuk): Blanknberge, Brugge, Ostende
2. Plaffeture (grôten bek): Kortryk
Plak, ploate
Nummerploate van nen oto
Plak: Blanknberge, Kortryk, Ostende, Roeseloare, Wervik
Ploate: Yper
Plakker
1. Stukadoor
2. Iemand die overol bluuft angen
3. Dans die dicht byêen gedanst wird (ne slow, tiggeldans of buuksleepr))
1. Plakker (stukadoor): Kortryk, Môoslee, Wervik, Yper
2. Plakker (angen): Kortryk, Môoslee, Wervik, Yper
3. Plakker (slow): Kortryk
Plakkevort, plukkevort
1. Styf vort
2. Versleetn (tot ip den droad)
1. Plakkevort (styf vort): Yper
1. Plukkevort (styf vort): Kortryk, Ostende, Roeseloare, Yper
2. Plukkevort (versleetn): Kortryk, Roeseloare
Plakwoaier
AN vlieger, wordt opgelaten door kinderen bij (ferme) wind, met de wind mee, aan een dun maar stevig touw
Plakwoajre: Kortryk
Droake: Roeseloare
Plakzantje, plakzientje, plakker
Zelfkleevr, sticker
Plakzientje (zelfklever): Kortryk,
Plakker (zelfklever): Blanknberge, Kortryk, Môoslee, Roeseloare, Wervik, Yper
Plangkier, plankier, plankis, trottoir, dam
Stoep
Dam: Kortryk, Môoslee, Wervik, Yper
Plankier: Blanknberge, Brugge, Kortryk, Ôoigem
Plankis:
Trottoir: Kortryk
Voorland: Ostende
Plastroeng, plastrong
Das, stropdas, plastrond, cravat (Van 't Fransche plastron)
Plastroeng: Kortryk
Plastrong: Blanknberge, Brugge, Môoslee, Roeseloare, Wervik, Yper, Ostende
Pleite
1. Kletsekop (koalkop) lik in Ei je die pleite geziene?
2. Kop, bovekant van 't ôofd, donder: lik in J'eit ip zyn pleite g'ed
1.Pleite (kletsekop): Kortryk, Wervik
2.Pleite (kop): Kortryk, Môoslee, Wervik
Plekke
1. Ploatse (lik AN plek)
2. Vlekke
1. Plekke (ploatse): Kortryk, Môoslee, Wervik, Yper, Ostende
2. Plekke (vlek): Kortryk, Môoslee, Wervik, Yper, Ostende
Pleute
Deugniet
Pleute: Môoslee
Ploate
Pladijs
Ploate: Brugge
Ploempnde
Stief (bikan ollêne gebruukt in vaste uutdrukkienge ploempnde vul)
Ploempnde: Yper
Plong
Zekerienge (elektriek: de plong is gesproengn) (Van 't Frans plomb lood: vroeger woarn de droadjes van lood)
Plong: Blanknberge, Roeseloare, Kortryk
Poane
in oud vlaams "ne broek in Mollevel', komt van het Franse woord 'peau', zacht vel
Fluweel, ribfluweel "en poane broek"
Poane: Blanknberge, Kortryk, Môoslee, Roeseloare, Wervik, Yper
Poan broeksje
Sôorte bloeme
Poan broeksje: Yper
Poater
1. Poater (ne religieus)
2. Trappistnbier
3. Slichtn chauffeur
4. Zwarte beze, cassis
1. Poater (religieus):Knooke, Kortryk, Wervik, Yper, Ostende
2. Poater (trappist): Knokke, Kortryk, Wervik, Yper
3. Poater (chauffeur): Yper
4. Poater (cassis): Kortryk, Wervik, Yper
Poatre (vo 1, 2, 4): Môoslee
Pochette, poechette
Pennezak
Poechette: Heist
Pochette: Kortryk
Poepeschete
E lief, e keppe
Poepeschete: Knokke
Poepgoai
Roare vint
Poepgoai: Kortryk, Môoslee, Yper
Poepzat
Vrê droenke
Poepzat: Brugge
Poeredroge, poerdrôge
Stief droge
Poeredroge: Yper, Wervik
Poerdrôge: Kortryk, Môoslee
Poern
AN bewegen, praten (E doste nie mi poern.)
Poern: Veurne, Yper (?, ollêne roern, peis ke)
Poervister, fiester
Sterrereegn (vierwerk) "ne poervister in zyn gat steekn"
Poervister: Kortryk
Fiester: Môoslee, Roeseloare
Poessuker, poesukre, potsuker
1. Kandijsuiker, brune suker
2. Blomsuker, poedersuiker
1. Poessuker (kandijsuker): Kortryk
1. Poesukre (kandijsuker): Roeseloare, Yzegem
1. Potsuker (van dienn lichtbruunn): Yper
1. Poersuker (lichtbruine): Môoslee
1. Poe-sjuker (kandij): Wervik
2. Poe-sjuker (blomsuker): Wervik
Poester
Koewachter
Poester: Kortryk, Môoslee
Point-mort, pommor
Neutroal, nie in versnellienge (van oto). Van het Fransche point mort.
Point-mort: Blanknberge, Kortryk, Roeseloare
Pommor: Wervik
Pokezop
Styf vuul woater
Pokezop: Blanknberge
Pompiers
Brandweer
Pompiers: Brugge, Kortryk, Môoslee, Ostende, Yper, Wervik
Portefeuille/Portemonnee
Geldbeugel
In Wervik, Kortryk wordt er een onderscheid gemaakt tussen de twee, portefeuille is van de man terwijl de portemonnee hetzelfde is voor de vrouw
Porteklee
sleutelhanger
Porteklee: Môoslee, Yper, Wervik, [[Kortryk]
Porteplume
pen, vulpen
Portplume: Wervik
Porteplum: Kortryk
Post
1. Zender, kanaal
2. Interessante functie of job, van positie - "schôonn post"
3. "Ne post pakken" - zwoar vollen of mislukkn
1. Post (zender): Kortryk, Môoslee, Yper, Wervik
2. Post (job): Kortryk
3. Post (volln): Kortryk, Môoslee
Potink, potieng, poddink
1.Pudding
2.Broodpudding
1. Potink (pudding): Kortryk, Môoslee, Roeseloare
2. Potieng (broodpudding): Yper, Wervik
2. Pottink (broodpudding): Roeseloare
2. Poddink (broodpudding): Blanknberge
2. Brôpotting :Kortrijk
Potje lap, pôotje leggen
Voetje haken
Potje lap: Yper, Kortryk
Pôotje leggen: Kortryk
Potstamper, pottestampre
Nen voetboller die ter niet van terechtebringt
Meugeliks in/van andre dialecten (Cfr DDT in FC de kampioenen)
Potstamper: Kortryk, Roeseloare
Pottestampre: Môoslee, Yper
Potter
Nen homo
Pree
Wedde
Pree: Blanknberge, Kortryk
Prente
Snelle mokke, schôon misje
Prente: Kortryk, Môoslee, Roeseloare
Presse
AN Pers
Presse: Yper
Pressn
AN Persen van 't Fransche presser
Pressn: Kortryk, Ostende, Yper
Presseern
AN Haasten
Presseern: Blanknberge, Kortryk, Yper
Pret, prèt, pareie, poreie, paret, poret
1. Prei
2. Pretentie, "jeit veel prèt an zijn gat" + prètvint, prètêere, prètmadam
1. Prèt (prei): Kortryk, Roeseloare, Wervik
1 Pret: Môoslee (echt zoender aksent! uutgesproken lik 't AN "pret = plezier"), Ostende
1. Pareie, poreie (prei): Blanknberge, Brugge
1. Paret (prei): Yper
1. Poret (prei): Wervik, Yper
2. Prèt (pretentie): Kortryk
2. Pretêre: Môoslee
Pretènsie, pretensche, pretènsje
Pretentie (AN moa om de finale -tie schrifwize per streke te checken)
Pretènsie: Kortryk
Pretensche: Yper
Pretènsje: Blanknberge, Môoslee, Roeseloare, Wervik, Ostende
Preus
1. Trots - "j'es preus ip zyn doenienge"
2. IJdel - "'n preus model"
1. Preus (trots): Kortryk, Môoslee, Ostende, Roeseloare, Wervik, Yper
2. Preus (ijdel): Kortryk, Môoslee, Roeseloare, Wervik
Preussloagn
Aanstellerij
Preussloagn: Gilwe, Kortryk, Roeseloare
Preute
vrouwlik geslachtsorgaan AN vagina
Preute Kortryk
Z' eet an eur preute - Z' eet an eure rekkre - Z'eet zitn
Preuve
Bewys, drukproef
Preuve: Kortryk, Roeseloare
Prieze
AN stopcontact
Prieze: Blanknberge, Kortryk, Ostende, Roeseloare, Yper
Proateln
't Goed kunn uutleggn en vele vertelln (nie 't zeste of AN praten (= koutn, babbeln))
Proateln: Yper
Proateloare
Etwien die 't goed kut uutleggn en vele vertelt
Proateloare: Yper
Prochie
Dorp , Parochie
Prochie: Kortryk, Roeseloare, Yper
Prôostn
Erweten uut de schokke oalen
Prôostn: Kortryk, Môoslee
Protvocht (???)
Liquide remspoor dat achterblijft in de onderbroek bij het laten van een scheet.
Protvocht: Ostende
Koentespiksel: Boavekove
Zopskeete: Kortryk
Prumelekkn, preutelekkn, preutelekker
1. AN: Beffen, lekkn an de preute
2. Preutelekker: schôotoendje
1. Prumelekkn:
2. Preutelekker (schôotoendje): Kortryk, Wervik, Yper
Prut
Kaffiepoere (surtout at er ol woater deureloopn is)
Prut: Yper
Prutmazette
Fel ipgezet meiske
Prutmazette: Kortryk
Prutzak
Koffiefilter
Prutzak: Yper
Frutzak: Môoslee (van frut, 't dialekt vo chicorei)
Puderek, peuterek, puterek
Eendekroos
Puderek: Yper
Peuderek: Wervik
Peuterek: Kortryk
Puterek: Môoslee
Puf
Lucht van uut je moage die oel je slokderm werekêert, oltemets me leevn AN boertje
Puf: Kortryk, Môoslee, Yper, Ostende (meestol diminutief)
Pulle
1. Flaske, container vô drank en vloeistoffe, thermospulle, melkpulle (boerof, oek wel mekbidong), drienkepulle (koers) --> Variatie ip et AN woord pul da verouderd es. Pulle es nog courant gebruukt
2. Piet (an de pulle trekkn)
1. Pulle: Brugge, Kortryk, Môoslee, Ostende, Roeseloare, Wervik, Yper
2. Pulle: Yper
Pulln
Vele en zêre drienkn, surtout alcool
Pulln: Yper
Pupegoale, bakwoagen, kortwoagen, kortewoagn
Kruiwoagen
Bakwoagen: Kortryk, Roeseloare
Korrewoagn: Yper
Kortwoagn: Kortryk, Môoslee
Korwoagn: Wervik
Kortewoagn: Blanknberge
Pupegoale: Poperienge
Kortewaagn: Ostende (in feite tusschn oa en aa)
Pupezak, peupezak
Borstzakske ip 'n imde, AN origine: zakje om pupe in te steken
Peupezak: Kortryk
Pupezak: Môoslee, Wevelgem, Yper
Puterek
Kikkerdril
Puterek: Brugge, Roeseloare, Kortryk
Puut, peut
Kikker
Puut: Blanknberge, Brugge, Môoslee, Roeseloare, Yper
Peut: Kortryk, Wervik
Pyk
AN Bouvier (sôort ound)
Pyk: Yper
Pykevint, piekevent, swies
Baljuw met hellebaard in de kerk, swies (van Garde Suisse)
Pikevint: Kortryk
Swies: Kortryk, Môoslee
Pykn
AN Schoppen (e sôorte va zworte koarte, naasn kloavers)
Pykn: Kortryk, Yper (mv. pykns)
Pykes: Ostende
Pylebout
Perfekt rechte (pyl), in 'n oak, gepast (pylebout rechte, dat es pylebout gepast)
Pylebout: Kortryk, Môoslee, Roeseloare, Wervik, Yper
Queeste
AN Ruzie (queeste mak'n)

A - B - C - D - E - F - G - H - I - J - K - L - M - N - O - P - Q - R - S - T - U - V - W - X - Y - Z

 
Residentie in Blanknberge met West-Vlaamse naam Yzeren Rampe
Rabbeln
Rôoi en voun etwot te doen
Rabbeln: Yper
Ragol(le) Brugge
Te sterke koffie
Rakel, roakle, roakel
Hark mè klêene tanden (tuingereedschap)
Rakel: Mêende
Roakle: Kortryk, Roeseloare
Randyze
Radyze
Randyze: Roeseloare
Rampe
Hellienge (vb de hellienge noa de zêedyk): Frans
Rampe: Blanknberge
Rape, roape
1. Sôorte groensel (AN: raap)
2. Andre benaminge voe joen Arlôozje (horloge)
3. Ip jen roape krygn: der van lankst krygn
4. Hoofd
1. Rape (raap): Yzegem
1. Roape (raap): Kortryk
2. Rape (horloge): Yzegem
2. Roape (horloge): Kortryk
3. Rape (sloagen krygen):
3. Roape (sloagen krygen): Kortryk
4. Roape (hoofd): Yper
Rattekit, rattekêeste
Doodmoe zyn (J'es rattekit of)
Rattekit: Wervik
Rattekêeste: Kortryk
Rechtet
Sebiet
Rechtet: Yper
Reekan
Ossan reke, non stop
Reekan: Kortryk, Yper
Regiem
Etwot dan menschn doen voun te vermoagern (AN dieet)
Regiem: Yper, Kortryk
Regiemn
Trachtn te vermoagern (AN diëten)
Regiemn: Yper
Regleern
Zorn dat etwot in order komt (Nen ploegboas regleert et werk.) (AN: regelen)
Regleern: Kortryk, Yper
Reize
Op gelyke ôogte
Reize: Kortryk, Roeseloare, Yper
Rekesteker
Ruziemaker
Rekesteker: Môoslee
Rekkewyd
zo verre da mo ku
Rekkewyd: Brugge
Rekknjek, rekkedjekke
1. Sôorte sneukelieng (AN :Drop)
2. Etwot die uutrekt, lik koassause
1. Rekknjek (sneukelieng): Poperienge
2. Rekkedjekke (rekboar dienk): Yper
1. Rekketrekker (lang snoep, drop):Kortryk
Rendeko'er, (rendekoker), renne, rendel
Schommel --> Kik noa Ballesjiere, schommel
Renong, renoeng
In 't koartspel, koartsôorte wovan daj gin koarte et: " 'k A ne renong in kloavers"
Renong: Môoslee, Oelem, Yper
Renoeng: Kortryk
Rennepeird
AN Hobbelpaard
Rennepeird: Roeseloare
Renotte
Sôorte veugel, AN kneu (vgl. Frans: Linotte mélodieuse)
Renotte: Yper
Rèpstèrte
Vernesteld, in pieken (Joun oar sta rèpstèrte)
Rèpstèrte: ?
Ressor, resôor, resoor
AN een veer van bv. een matras, veermatras = ressormatrassche
Resoor, resôor: Yper
Ressor: Brugge, Roeseloare, Kortryk
Reulink
Deugniet
Reulink: Brugge
Reuve
Korst op een wonde
Reuve: Kortryk, Môoslee, Roeseloare, Yper
Reveye
AN Wekker, van 't Fransche reveille
Reveye: Kortryk, Yper
Riberoal
Liberoal
Riberoal: Blanknberge
Riekoordn, riekôordn, schoelientn
Veters (van rijgkoorden)
Riekoordn: Wervik, Yper (stee)
Riekôordn: Blanknberge, Brugge, Kortryk
Riekôordn, Schoelientn: Môoslee, Roeseloare, Yper
Riengeln
Etwien riengeln: etwien bedriegn (vgl. AN ringeloren)
Riengeln: Blanknberge
Riffezeern
AN Weigeren (vgl. Fr. refuser)
Riffezeern: Blanknberge, Kortryk, Roeseloare, Yper
Riftje-raftje, kotjesvook
Uutschot, gemêen volk (van 't Iengelse riff-raff)
Riftje-Raftje: Blanknberge, Brugge, kust, Yper
Kotjesvook: Yper
Rik, rugge
Rug
Rik: Blanknberge, Roeseloare, Yper
Rugge: Roeseloare
Rille
Latte in hout of metoal
Rille: Roeseloare
Rin, rein, reen
Regenen
Rin, 't rint: Môoslee, Roeseloare, Zunnebeke
Rein, 't reint: Wervik
Reen, 't rint: Yper
Rinneweren, reneweren
Ruïneren
Rinneweren: Roeseloare
Riyong, rayoung
1.Reke in e grôotwoarnuus (fr:rayon)
2.Spêke
1&2. Riyong: Yper
1. Rayoung (reke): Kortryk
Robbeln
Volln me vele leevn (Van 'n trap of uut je bedde robbeln) of vele leevn moakn (Me buuk robbelt!)
Robbeln: Môoslee, Yper
Rolstôor
Rolluik, kyk nô Lattestoor
Rompel, roempel
Rimpel, plooi
Roempel: Yper
Rompel: Blanknberge, Kortryk
Rôoi
Moeite
Rôoi: Yper, Poperienge
Roovn
Eiers van 't nest van e veugel oaln (mêestol van enn)
Roovn: Yper
Rôovn: Kortryk
Rost, roste
1. Roskleurig, hoarkleur
2. Verroest
1. Rost: Blanknberge
1&2. Rost: Yper
1&2. Roste: Kortryk, Roeseloare
Rotse
Sôorte vis (AN ruisvoorn, rietvoorn (Fr.: rotengle))
Rotse: Yper
Rufeln, reufeln
Scharrelen in iets
Reufeln: Kortryk
Rudekokke
--> Kik noa Ballesjiere, schommel
Rulder
Bromvlieg
Rulder: Blanknberge, Ostende
Rulders
Stamppot aardappel met ajuin
Rulders: Môoslee
Rupsme
Rups
Rupsme: Roeseloare
Rut
Reu, mannetjeshond
Rut: Môoslee, Wervik, Yper
Rutte
Blut, zoender geld, krotte
Rutte: Blanknberge, Ostende
Rutteln
1. Leevn moakn deur dat los zit
2. Va je beir moakn
1&2: Rutteln: Blanknberge, Kortryk, Yper
Ruumste
Het opruimen (mêestol met vast werkwôord 'oen')
Ruumste: Yper
Ruusscher
Artn bustel voen ouneffn uppervlaktn (lik de stroate)
Ruusscher: Yper
Ruustientje
Plakkertje voen e chambreire te stoppn (Fr.: rustine)
Ruustientje: Kortryk, Roeseloare, Yper
Ruze, reuze
Moeite
Reuze: Kortryk
Ruze: Môoslee, Roeseloare, Yper
Rystepiet
Selderiezout
Rystepiet: Blanknberge, Ostende


A - B - C - D - E - F - G - H - I - J - K - L - M - N - O - P - Q - R - S - T - U - V - W - X - Y - Z

Saffe
Segrette
Saffe: Kortryk, Yper
Saladiere
Slakom (gin Fransche ière uutsproake - ende klienkt lik -iere)
Saladiere: Kortryk, Roeseloare, Yper
Sambrière
Binneban van je velo (van't Frans chambre à air)
Sambrière: Kortryk
Sandrié, sandré
1. Assenbak vô segretten, Van 't Fransche cendrier.
2. Vô zoverre bekend es sandrié in WVL gêen assenbak vô de stove of n'eird.
1. Sandré: Yper
1. Sandrié (assenbak vô segretten): Blanknberge, Kortryk, Môoslee, Roeseloare, Wervik, Yper
Santeboetiek
Rommel, ebben en ouden, ôok Battaklang
Santeboetiek: Kortryk, Môoslee, Roeseloare, Wervik, Yper
Saro
Skorte, stofjas. Van 't Fransche sarrau (boerenkiel)
Saro: Kortryk, Roeseloare, Slyps, Wervik
Sarze, sarzje, serze, soazje
1. Deekn
2. Sarze of sjette geven
1. Sarze (deekn): Kortryk, Yper
1. Sarzje, sarze (deekn): Roeseloare
1. Serze (deekn): Wervik, Yper
1. Soazje (deekn): Blanknberge
2. Sarze (sjette): Kortryk
Sarzebuze
--> Kikt noa Chargebuuzze, chapment, échappement
Sauveteur
Redder ip 't strange
Sauveteur: Blanknberge
Savatte, sluffer, slissen, sletse
Pantoffel
Savatte: Kortryk, Môoslee, Roeseloare, Wervik, Yper
(uut et Spoansch, van sapatos/zapatos: "schoens")
Sluffer: Blanknberge
Sazzenik, sanzeniek
Eenrichtingsstraat (Frans: sens unique)
Sanzeniek: Kortryk, Wervik, Yper
Sazzenik: Mêenn
Sens unique: Blanknberge
Schabbe
1. Stofjas
Schabbe: Kortryk, Roeseloare
2. Legplank
Schabbe: Kortryk
Schabbernak
Nekvel
Schabbernak: Kortryk
Schampavie
Weg, verdwenen
Schampavie: Blanknberge, Roeseloare
Scharding
Sprot, sardine
Scharding: Blanknberge, Môoslee, Roeseloare
Scharitte, sarette, bugie, buggie
Buggy, open kinderwoagentje, van 't Fransche charette
Nie te verwarren me gesloten kinderwoagen Footure en varianten ip voiture
Scharette: Môoslee
Sjarette: Blanknberge
Scharitte: Yper
Sarette: Kortryk, Brugge
Buggie: Kortryk, Wervik
Bugie: Yper
Scharmutsel, Skarmutsel
e kljen kort gevegt (militair of anders) van t'duts scharmutzel (frans escarmouche)
Skarmutsel Kortryk
Scharre, scharrekop, schkorre
Styf kort hoar, kortgeschoren
Scharre, scharrekop: Blanknberge, Brugge, Yper
Skarre, skarrekop: Kortryk
Schkorre: Wervik
Scharteln, schartn, schkartn, skartn
Krabben
Scharteln: Yper
Schartn: Blanknberge, Brugge, Roeseloare
Schkartn: Wervik
Skartn: Kortryk, Môoslee
Schauwe, schauwte
Schaduw
Schauwe: Roeseloare
Schauwte: Ostende
Skowe: Kortryk
Scheefslaan
AN definitie, stelen, wordt verwijderd van de lijst
Skjefslaan:Kortryk
Scheir, skeir
1. Een lief vo nie al te lange (AN scharrel)
2. Ruze, dispuut, Henri en Patrick zittn in 't skeir over uldren dêel
1. Scheir (lief): Blanknberge
2. Skeir (ruze): Kortryk, Môoslee
Schkendeern
beschoadigen
Schkendeern: Wervik
Schermienkel
Lelikke moagere vrouwe
Schermienkel: Blanknberge, Ostende
Skermienkel: Kortryk
Scherper, skerper, schkerper
Diengsje voun e punt an e potlôod te moaken (AN: Slijper)
Scherper: Blanknberge, Roeseloare, Yper
Skerper: Kortryk, Môoslee
Schkerper: Wervik
Scherreldewiep
scherreldewiep ip etwa zitn
te paard op iets zitten ((brugge))
Schette, sjette, schettewerk, schkette, tsjêtie
1. Wulle, va wulle, ebreid
2. Scherme, afschermienge
1. Schette (wulle): Yper
1. Sjette (wulle): Blanknberge, Roeseloare, Zunnebeke
1. Sjète (wulle): Kortrijk, Môoslee, Wervik
1. Tsjêtie (wulle): Anzegem
2. Schette (scherm): Yper
2. Schkette (scherm): Wervik
2. Skette (scherm): Kortryk, Môoslee
Schettern, schkettern
1. Stekken van de zunne of van etwot aars die vele lucht gift
2. Te vele ôge tônen produceren
1. Schettern (lucht): Yper
2. Schettern (lawoai): Kortryk, Môoslee, Yper
2. Schkettern (lawoai): Wervik
Schie, schkie
Bevliegienge, gril, AN nuk (Je krygt een schie)
Schie: Blanknberge
Schkie
Wervik
Schiekn
Bytn, lik up e schiklitte
Schiekn (= sjiekn): Blanknberge, Roeseloare, Wervik, Yper
Sikken: Kortryk
Schike, schiklitte, schiklette, seklitte, spirremente
Kauwgum (vgl. Iengels: chiclet (stik schike), spearmint (groene mente)).
Schiklitte: Môoslee, Wervik, Yper, Zunnebeke
Spirremente: Yper
S(ch)eklitte: Kortryk
Sjiklette: Blanknberge
Schienkn, schkienkn
AN Schijnen (va lucht of de zunne): De zunne sch(k)ienkt (de zon schijnt)
Schienkn: Kortryk, Yper
Schkienkn: Wervik
Schietlap
Katapult
Schietlap: Brugge
Skietlap: Kortryk
Schievern, schivern, schkivern
1. Vrêe rap veurbieschietn, hêel rap passeern Ej em zien schievern up zyne nieuwe moto?
2. Platte stêentjes zodanig ip e woaterippervlak smietn da ze zo veel meuglik kêern ipwuppen
3. Glijden
1. Schivern (vôorbieskieten): Kortryk
2. Schivern (platte stêentjes ip 't woatr)): Kortryk
3. Schivern (glijden): Kortryk, Yper
2 & 3. Schkivern: Wervik
1, 2 & 3: Skivern: Môoslee
Schimmeln
Je tyd verdôen teegn je goeste 'k Stoene doa te schimmeln vo niêt
Schimmeln: Brugge
Schoaverdinnen, schoaverdynn
1. Schoatsen, AN (Ijs)schaatsen
2. Wegslêren, spelen ip en bevroren slêerboane, AN (Uit)glijden
1. Schoaverdinnen (schoatsen): Kortryk
1. Schoaverdynn (schatsen): Môoslee, Roeseloare
2. Schoaverdinnen (wegslêren): Kortryk
Schoelapper, schoevint
Soort van loopkever
Schoelapper: Môoslee, Yper
Schoevint: Kortryk
Schoepen
Entwa meepakken danie va joen is
Schoepen: Brugge
Skoepn: Kortryk
Schoere, schkoere, skoere
AN Schouder
Schoere: Blanknberge, Roeseloare, Yper
Schkoere: Wervik
Skoere: Kortryk
Schoern
E piente drienkn
Schoern: Ostende
Schof, schkof
AN Lade, schuif
Schof: Blanknberge, Roeseloare
Schkof: Wervik
Skof: [Kortryk]
Schoffeleire, skoffeloare
Etwien die moet schoffeln
Skoffeleire: Kortryk
Skoffeloare: Môoslee
Schoffelen, schoffeleire, schobbeln, schoffelscheute, schkoffeln, schkobbeln
Jen oasten, gejoagd deure wirken (moa nie oltyd goe)
Schobbeln: Yper
Schoffelen: Blanknberge, Roeseloare
Schkobbeln: Wervik
Schkoffeln: Wervik
Skoffeln: Kortryk, Môoslee
Schoffelscheute
In en oastje, in de rapte
Schoffelscheute: Roeseloare
Schkoffelschkeute: Wervik
Skoffelskeute: Kortryk, Môoslee
Schokke
Peule van peulvruchtn
Schokke: Roeseloare
Schommeln
Opruimen
Schommeln: Blanknberge, Brugge, Ostende
Schoolschyte, skoolskyte
Geveinsde ziekte om niet naar school te moeten
Skoolskyte: Môoslee
Schoolschyte: Roeseloare, Yper
Schôorn
1. AN (angstvallig) beschermen/afschermen, in verdediging nemen
2. Vaste zetten, caleern, beveiligen by transport zôdat nie kan verschuuvn, zyn zelve schôorn om veiliger te zitten by transport <in deze betekenis is "schoren" correct Algemeen Nederlands>
1. Schôorn (beschermen): Môoslee, Poperienge
2. Schôorn (vaste zetten): Kortryk, Môoslee, Yper
Schorteblauw
Bont en blauw
Schorteblauw: Roeseloare, Yper
Skorteblauw
Kortrijk
Schossenêle, sesnêle, schkorseneers
AN Schorseneer
Schossenêle, schorsenêle: Blanknberge
Schkorseneers: Wervik
Sesnêle: Kortryk
Schouwieng
AN Autokeuring
Schouwieng: Kortryk, Yper
Schkouwienge: Wervik
Skouwinge: Môoslee
Schouwienge: Roeseloare
Skowinge: Kortryk
Schreve, skreve
1. Lyne, grenze
2. Schribbel, AN lange kras, doorhaling, beschadiging
1+2. Skreve: Kortryk
1+2. Schreve: Blanknberge, Roeseloare
1+2. Schkreve: Wervik
Schribbel, skribbel
Krasse, AN langwerpige ippervlakkige beschoadigienge
Skribbel: Kortryk
Schribbel: Blanknberge
Schkribbel: Wervik
Schruweln
Zeer luid schreeuwen
Schruweln: Blanknberge, Brugge, Yper
Schkruweln: Wervik
Skruweln: Kortryk, Môoslee
Schufeln, schkeufeln
1. Fluiten
2. Vertrokkn, er vanonder gemuusd j'es goan schufeln
1. Schufeln (fluten): Blanknberge, Brugge, Knokke-Heist Kortryk, Roeseloare, Yper
2. Schufeln (vertrokkn): Kortryk
1&2. Schkeufeln: Wervik
1&2: Skufeln: Môoslee, Kortryk
Schufelette, schufeletje, schkeufeletje, schuferlienk
Fluutje vor ip te schufeln (twêe soorten: me bolleke d'rin voe 'n arbiter, zonder bolleke lik d'Iengelse politie)
Schufelette: Blanknberge, Roeseloare, Yper
Schkeufeletje: Wervik, Zunnebeke
Schuferlienk (me bolleke): Kortryk
Skuferlink (me bolleke) : Kortrijk
Schuuflienk (zonder bolleke): Kortryk
Skuflink: Kortryk
Skuuflette, skuferlienk: Môoslee
Schulle
e vis, AN schar
Schulle:: Ostende
Schurdig, schurdigoard
Onstuimig, wild
Schurdig, schurdigoard: Toeroet
Schutteldoek, skeuteldoek
AN Schotelvod
Schutteldoek: Blanknberge, Brugge, Yper
Schkutteldoek: Wervik
Skeuteldoek: Kortryk
Skutteldoek: Môoslee
Schuum van scheetn
Meringue
Schuum van scheetn: Brugge
Schuw, skuw
1. Benauwd, bang
2. Gevoarlik, louche, bangmakend ne schuuwn tiep
Omda d'uutsproake stif kan verschilln van streke noa streke: ier fonetisch schriven osteblief
1. Skuuw (benauwd): Kortryk, Môoslee
1. Schkuw (benauwd): Wervik
1. Schuuw (benauwd): Yper
2. Skuuw (louche): Kortryk, Môoslee, Zunnebeke
Schyte
1. 'n Ofloop en (ossan me de)
2. Benauwd zyn
1+2: Schyte: Kortryk, Môoslee, Yper
1+2: Schkyte: Wervik
1+2: Skyte: Kortryk
Sebit, sebiet
Nu direct, metêen, vanoat en bitje kan, kykt ôok noa Tefète da ietwa loater (straks) betêkent.
Van't Fransche subite da doar en andre betêkenisse eit: ommettekêe (mort subite = plotse dôod of wiegedôod).
Sebit: Kortryk, Môoslee, Wervik, Yper, Zunnebeke
Sebiet: Blanknberge
Sebôort
In orde, deftig, lik dat' moet
Sebôort, sebôorte: Kortryk
Zebôort: Môoslee
Seenappel, sinappel, ginappel, appelsien, appelsine, appelseena
Sinaasappel
Appelsien, appelsina: Brugge
Ginappel (me te "g" van gelik) : Kortryk
Seenappel: Ostende
Sinappel: Môoslee, Roeseloare, Wervik, Yper
Appelseena: Blankenberge
Segonde
Seconde
Segonde: Blanknberge, Ostende, Wervik, Yper
Sekonde: Kortryk
Sekreet
Etwot die niemand meug weetn (vgl. Frans: secrèt)
Sekreet:
Seldesou
Korrelige Soda. Van 't Fransche sel de soude
Seldesou: Roeseloare
Seldersou: Kortryk
Sepappe
Ventiel, van 't Fransche soupape
Sepappe: Kortryk, Môoslee, Wervik, Yper
Setewoarie, setebewoarie
Verbasterienge van God zegene en beware u
Setewoarie, setebewoarie: Kortryk
Seentjewoarje, seentjebewoarje: Môoslee, Wervik
Serzjant
Lymklemme (Serre-joint)
Serzjant: Brugge, Kortryk, Yper
Seule, sulle, ketel, keetle, oakre, oaker, aker, êmer, sille
Emmer
Aker: Toeroet
Eimer: Blanknberge, Brugge
Êmer: Brugge
Oaker: Tielt, Wiengne
Ketel: Kortryk
Keetle: Kortryk, Yzegem
Seule: Môoslee, Ostende, Wervik, Yper, Zunnebeke
Sille: Lichtervelde, Ardôoie
Sulle: Roeseloare
Seute
1. Denigrerend vo vrouwe die nogol veel spel an eur gat ei, die difficil es (lichtere vorm van Preume)
2. Dom vromins (oek oltemets e bitje oederwets, setoe va gedachtn)
1. Seute (preume): Kortryk, Wervik
2. Seute (dom vromins): Blanknberge, Môoslee, Oostende, Roeseloare, Wervik, Yper, Zunnebeke
Sichtnt, sichtn, sedert, sins
Sinds, sedert, verzekers van 't Duutse sichten
('t Ziet er noar uut da sichnt ant verdwinen es)
Sichtnt, sichtn (zelzoame gebruukt): Kortryk, Môoslee, Roeseloare
Sichtndien: sindsdien
Sedert: Blanknberge, Roeseloare
Sins: Kortryk, Wervik
Siekateur
Kleine snoeischaar/snoeitang (van't frans Siccateur)
Siekateur: Brugge, Kortryk, Môoslee, Wervik, Yper
Siekeplat, leuzeplat
Hêlegans plat (mêestol ezeid van chambreirn)
Siekeplat: Kortryk, Roeseloare, Yper
Leuzeplat: Kortryk
Siekneern, siekaneern, sjikaneern
zynzelvn ip zittn te frettn, zittn te siekneern: cf AN "erg zitten te piekeren" < Frans. chicaner (ruuzje moakn, g'ambeteerd zyn)
Siekneern: Yzegem
Siekaneern: Kortryk
Sjikaneern: Wervik
Siezn, tsjiezn, sjeezn
Rap entwoasens noa toe ryen "'k goa ton were meugn siezn noa de winkle achter kommissies"
Siezn: Kortryk
Tsjiezn: Kortryk
Sjeezn: Wervik
Sjakos, sjakosj, sjakosje
Handtas
Sjakos: Heist, Ostende
Sjakosj: Blanknberge, Ostende
Sjakosje: Roeseloare
Sakosje: Kortrijk
Sjarpe
Sjaal vo de winter (Frans: écharpe)
Sjarpe: Kust
Sjiekemule
Kind zonder tandn
Sjiekemule: Knokke
Skèrlewiep
Schrijlings
Skèrlewiep: Môoslee
Skitpot
WC
Skitpot: Ardôoie (nie zové mi gebreukt mo bestoat wel nog)
Skribilzn
Asse van een buusstove ip steenkool
Skribilzn: Kortryk
Skribilzjn: Kortryk
Slabberoaie
Sôorte krabbe: zwemkrabbe
Slabberoaie: Blanknberge, Ostende
Slachn va, slachten noa
Zyn lik, en trek en van (e slacht va ze voader,je slacht noa zyn moedr)
Slachn va(n): Kortryk, Môoslee, Yper, Zunnebeke
Slachten noa: Kortryk
Slak, slap
Slap, lenig, soepel,los. (J'is nog styf slak vo zyn oude M'n tann stoan slak Slappe jan)
Slak: Blanknberge, Brugge
Slap: Kortryk
Slameur
Last, vervelend werk, gelôop (anvoeren, grêedzetten, werk zelve, ofwirken, ipkeusen,...)
Slameur: Blanknberge, Brugge, Kortryk, Wervik
Slapkapote
Slapklêed (vo vrouwn)
Slapkapote: Blanknberge
Slapkeirl
1. Slapklêed (unisex vô man of vrouwe)
2. Slapklêren (slapklêed en piezjema)
3. Slapgerief, AN in nachtkledij, inclusief koamerjas, badjas, peignoir, ...
1. Slapkeirl (unisex): Kortryk
2. Slapkeirl (piezjema): Kortryk
3. Slapkeirl (slapgerief):
Slapmutse, slapmutstje
Dranksje vo da je goa sloapn
Slapmutse: Blanknberge, Roeseloare
Slapratte
1. Eikelmuis (Eliomys quercinus, sôorte knoagdier, te verkenn deur zyn "zorromasker")
2. Etwien die vele slapt
1 & 2: Slapratte: Yper
Sleffers, sliffers, slissen, sluffers, slessn, savatn
Pantoffels (open achteraan)
Sleffers: Môoslee, Wervik, Yper, Zunnebeke
Sliffers: Kortryk
Slissen: Kortryk
Sluffers: Blanknberge
Slessn: Roeseloare
Savatn: Ardôoie
Slekkenat
Vrê nat: Brugge, Kortryk
Slekkevet
1. Styf dikke
2. Vet (m'n oar is slekkevet)
1. Slekkevet (dikke): Blanknberge, Brugge, Kortryk, Môoslee, Roeseloare, Yper
2. Slekkevet (vet): Blanknberge, Kortryk, Môoslee, Yper
Sliedern, sliern, sleirn, slêern, sleern
Glijden
Sliedern, sliern: Yper
Sliern: Blanknberge, Brugge
Sleirn, slêeren: Roeseloare
Slêern: Kortryk, Môoslee
Sleern: Wervik
Sljirn: Zunnebeke
Slierboane, sleirboane, slêerboane, sleerboane, slierplanke, sliederplanke
Glijbaan
Slierboane: Blanknberge, Yper
Slêerboane: Kortryk, Môoslee
Sleirboane, slêerboane: Roeseloare
Sleerboane: Wervik
Sljirboane: Zunnebeke
Slierplanke, sliederplanke: Yper
Sloaper
Etwien die nie uplet in zyn otto, etwien die veel te troage rydt, triestigen chauffeur
Sloaper: Yper
Slôre, slore
Vrouwe die te bekloagen is
Slôre: Blanknberge, Kortryk, Môoslee, Roeseloare, Wervik, Yper
Slore: Wervik
Slwôre: Brugge
Sloter, sleutre, sleuter
Sleutel (ouk biersloter, sloter voun boutn en moern an te spann of te lossn)
Sloter: Blanknberge, Yper
Sleutre: Roeseloare
Sleuter: Wervik, Kortrijk
Slotergat, sleutergat
Sleutelgat
Slotergat: Blanknberge, Yper
Sleutergat: Wervik, Kortryk
Sluffer
Pantoffel
Sluffer: Brugge
Slufferbulte
E tragn
Slufferbulte: Knokke
Slunse, sleunse
1.Vodde
2.Slôre van e wuuf
1.Sleunse: Kortryk
1.Slunse: Blanknberge, Brugge, Môoslee, Roeseloare, Wervik, Yper, Zunnebeke
2.Slunse (wuuf): Blanknberge, Knokke, Yper
Slunsevint
Voddeman
Slunsevint: Knokke,Kortryk
Sluts
Slop (oendermêer ezeid van frietn die nie deurbakkn zyn of aj 'n ofloop et)
Sluts: Wervik, Yper
Smeistern
AN kladden, openwrijven,... (messchien beter vertaliengn)
Smeistern: Yper
Smet, smesse
Smid, smidse
Smet: Kortryk, Roeseloare, Wervik, Yper, Yzegem
Smesse: Kortryk, Roeseloare, Wervik, Yper, Yzegem, Tilt
Smeuzn
In smeus duuwn (Patattn smeuzn, AN pletten)
Smeuzn: Yper
Smoefeln
Smulln, snoepn
Smoefeln: Blanknberge
Smôor, smôorn, versmôorn, smôorôop
Aloewel dat 't AN smoor, smoren bestoat, eit et 'n poar bykomende betêkenissen in 't West-Vlams
1. Rôken van segretten, segarren of pupe
2. Rôken van hasj, courant in de joengrentoale
3. Mist, misten
4. Versmôorn: verdrienkn, verzeupn
5 Smôorôop: compostôop
1. Smôorn (rôken): Blanknberge, Kortryk, Môoslee, Roeseloare, Wervik, Yper
2. Smôorn (hasj): Kortryk, Môoslee, Yper
3. Smôor, smôorn (mist): Kortryk, Môoslee, Roeseloare, Wervik, Yper
4. Versmôren (verdrienkn): Kortryk, Môoslee, Roeseloare, Wervik, Yper
5. Smôorôop (compostôop): Kortryk
Smout, Smoot
1.Gesmoltn zwynevet (AN reuzel)
2.Vet voun a je keetn
3.Oorsmeer
1.Smout (zwynevet): Kortryk, Môoslee, Roeseloare, Yper
1.Smoot (zwynevet): Wervik, Yzegem
2.Smout (vet): Yper
3.Smout (ôre): Yper
Smoutn, smootn
1. Smêren (in de betêeknisse van e klêen visken uutsmietn veur e groater te vangn)
2. Iemand serope an zyn mond smêren, noa de mond klappen, flêmen
3. Mei oolje inwryvn; Smoot moa joen kitn! Oed joe moa gereed!
2. Smoutn (klêen visken): Kortryk, Roeseloare
2. Smootn (flêmen): Kortryk
3. Smootn (inwryven): Kortryk, Môoslee, Wervik, Yper
3. Smoutn: Môoslee, Roeseloare
Smouter, smoter
1. Smeirlap
2. Ne smooter é en twiene die fliêmt
1. Smouter (smeirlap): Yper
2. Smoter (flêmen): Kortryk, Môoslee, Wervik, Yper(?)
Smoutzochte
Styf zochte ('t vlêes is smoutzochte)
Smoutzochte: Roeseloare, Kortryk
Smuk, smukkn, smuuk, smuukn, smeukn
1. Nevel, neveln
2. Motreegn, motreegnn
1. Smuk, smukkn (nevel): Kortryk
2. Smuk, smukkn (motreegn): Kortryk
2. Smuuk, smuukn (motreegn): Môoslee, Roeseloare, Yper
2. Smeukn (motrein): Wervik
Snak, snuk, snok
1. Elektrische schok
2. Snaksje, furte (e snaksje krygn: e bitje deuredroajn)
3. Toegesnauwd wordn: (e snak en e bete)
1. Snak (schok): Blanknberge, Môoslee, Roeseloare, Wervik, Yper, Zunnebeke
1. Snuk (schok): Kortryk
1. E pèire (schok): Brugge, Kortryk, Wervik
1. Ne petat (schok): Kortryk, Wervik
1. Snok (schok): Yzegem
2. Snaksje (furte): Yper
2. Snukske: Kortryk
3. Snak (snauw): Blanknberge, Môoslee
Snakkn
1. Mè korte rukken trekkn, AN Snokken
2. Snibbig antwoordn; Stop e kee mei te snakkn en te bitn, 't es ier ginne 'snakbar' zulle
3. Vele geld verdienn (Amai, e snakt ze wi, 'ndienn!)
1. Snakkn (snokken): Blanknberge, Kortryk, Môoslee, Roeseloare, Wervik, Yper
2. Snakkn (afsnauwen): Blanknberge, Kortryk, Môoslee, Roeseloare, Wervik, Yper
3. Snakkn (geld verdienn): Yper
Snel (m. ne snelln, vr. e snelle)
Knap, oantrekkelik (ipgelet, ôok in het AN es knap niet gelyk an mooi/schône)
Snel: Blanknberge, Kortryk, Môoslee, Roeseloare, Wervik, Yper
Snelbouwer
AN thermoblok, snelbouwbaksteen
Snelbouwer: Kortryk, Yper
Snetsebelle
Babbelgat, vrouwe die vele en geirne babbelt.
Snetsebelle: Môoslee, Roeseloare
Sneukeln
Snoepn
Sneukeln: Brugge, Kortryk, Môoslee, Roeseloare, Wervik, Yper, Zunnebeke
Sneukelienge, sneukelbucht
Snoep
Sneukelienge: Kortryk, Môoslee, Wervik, Yper
Sneukelbucht: Môoslee, Yper
Sneuve
Stek ounder woater (e sneuve smytn)
Sneuve: Roeseloare, Ostende
Snik
AN Hik
Snik: Blanknberge, Kortryk, Môoslee, Roeseloare, Wervik, Yper
Snottekalle, snottekelle, snottekeise
AN Snottebel
Snottekalle: Blanknberge, Yper
Snottekelle: Wervik
Snottekeise: Kortryk, Roeseloare, Wervik
Snotkeise: Môoslee
Soarel
AN sukkelaar
Soarel: Kortryk
Soe, soetje (Frans sou < Oudfrans sol < Latyn solidus - cfr. Fr. Debrabandere)
Geld
Soe, soetje: Wervik, Yper
Soesse
1. AN Savooikool, witte kool
2. Vromens die vele domme diengn doet
1&2 Soesse: Yper
Soessels
Kalfszwezeriken
1. Zwezerik
2. Hersenen (ironisch bedoeld)
1&2 Kortryk
Soezen: Brugge
Sokki
Ouder voun e lampe in te droain (AN fitting, Fransche socket)
Sokki: Yper
Zjokki: Môoslee
Sockè: Kortryk
Spaansche ratte
AN Cavia
Spaansche ratte: Môoslee, Yper
Zeeratte: Wervik
Spakkn
Ienkn, mankn, loopn met e spakke, kikt ôok noa Petchikken
Spakkn: Blanknberge, Môoslee, Roeseloare, Wervik, Yper
Speculoasje (spikkeloasje), spiculoasjekoeke
AN Speculaas
Speculoasje: Blanknberge, Ostende
Spiculoasjekoeke: Yper
spiculoas: Kortryk
Speelbucht
Etwot voun mei te speeln (AN speelgoed)
Speelbucht: Roeseloare, Yper
Speelvajoage (speelvoyage)
Trouwreize
Speelvajoage: Blanknberge, Ostende, Kortrijk
Spegel
Spiegel
Spegel: Blanknberge, Roeseloare, Wervik
Speite, speitn
AN: Spuit, spuiten
Speite, speitn: Blanknberge, Roeseloare, Wervik
Spetter, spoeter
Diarree: Kortryk
Spêekmedolle
Denkbêeldige medolle (letterlik een medolle van spêeksel)
Spêekmedolle: Brugge
Spêke
Fietsspaak
Spêke (spjèke): Kortryk, Môoslee, Roeseloare
Spêke (speike): Blanknberge
Speke: Wervik
Spekke
Snoeptje
Spekke: Blanknberge, Brugge, Kortryk, Môoslee, Wervik, Yper
Spel
e zit wa spel up min wiel
AN speling
Spel: Kortryk, Wervik, Yper
Spende
E sôorte van verlôorn plekke woarin dan der plankn hangn zyn voun bucht up te leggn, bevôorbeeld ounder e trap.
Spende: Yper
Speute
E klik verve of sause uut e pulle, up de goaze van joun otto duwn (E speute verve bydoen, e speute goaze geevn)
Oek de noame van e plekke teegn Abêle
Speute: Yper
Spil, spèl
1. Ruuzje ( 'k En doa spil at met e keirel!)
2. E diengsje
1&2. Spil: Yper
Spèl: Kortryk
Spel: Wervik
Spillement, spellement
ey gie zuk en spellement ol gezien
1. Diengsje
Spillement: Yper
Spellement: Kortryk, Wervik
2. Mannelijk geslachtsorgaan
Spellement: Kortryk
Splette
AN Spleet, haarscheiding
Splette: Blanknberge, Roeseloare, Wervik, Yper, Kortryk
Spoense, spoensche
Spons
Spoense: Blankenberge
Spoensche: Roeseloare
SDponse: Kortryk
Spoekomme, spoelkom
Soepezjatte, een bolzjatte
Spoelkom: Kortryk
Spokkn
1. Ofknappn, die rekkr spokt
2. Kroaken, diene trap krakt en spokt oaje d'r ip lopt
1. Spokkn (ofknappn): Môoslee, Roeseloare, Wervik, Yper, Zunnebeke
2. Spokkn (kroaken): Kortryk, Môoslee, Wervik, Yper
Spoetern
Stief zêre doen, anjoagn
Spoetern: Wervik, Yper
Spoetre
Diarree
Spoetre Kortryk
Sporrewoan
Lief, klein kindje
Sporrewoan Kortryk
Spriet
1. Tirette van e broek (Ei, past mor up da je veugeltje niet wegvliegt, je spriet stoat oopn!)
2. 't Gêne die der bachtn zit
1. Spriet (tirette): Blanknberge, Kortryk, Wervik, Yper
2. Spriet (bachten de tirette): Yper
Sprieteloar
E klêen, fyntig bomtje, oek ezeid oul kulln teegn e moager, fyntig vintje
Sprieteloar: Yper
Stamcafé (=AN)
Een café wô dat een mens regelmoatig nô toe goat
Stamcafé: Brugge
Stanse
Ne snelln keirel
Stanse: Kortryk
Steefiester, steepietje
Etwien die in 't stee wunt
Steefiester: Yper
Steepietje: Zunnebeke
Stêeg, steeg
Entwa da moeilik droait of vergoat (Dienen vélo lôopt stêeg.)
Stêeg: Kortryk, Môoslee
Steeg: Yper
Stêenkrabbe
AN Strandkrab
Steinkrabbe: Blanknberge
Stèinkrabbe: Ostende
Stekebeier, stekelbeze
Kruisbes
Stekebeier: Blanknberge, Môoslee, Wervik, Yper
Stekelbeze: Kortryk
Stekkedroad, stekkerdroad
Prikkeldroad
Stekkedroad: Wervik
Stekkerdroad: Blanknberge, Brugge, Kortryk, Môoslee, Yper, Zunnebeke
Stekker, stekveugel
Roofveugel, mêestol voke
Stekker, stekveugel: Yper
Stekker
1. AN stekel, doorn
2. AN priem
1. Stekker (stekel): Blanknberge, Kortryk
2. Stekker (priem): Kortryk
Stekkn
1. Met de marbels spelen, AN knikkeren
2. Iemand betroapn ip entwadde (diefstal, brandstichtienge, zwartwirk)
3. AN steken, prikken
4. Noaien ip noaimachine (of anders: stekkn ip u stekkmasjiene)
5. Poepn/ bukn/ stuukn (vrijn me jlief dus)
1. Stekkn (marbels): Blanknberge, Kortryk
2. Stekkn (betroapn): Blanknberge, Kortryk, Yper, Roeseloare
3. Stekkn (prikken): Blanknberge, Kortryk, Wervik, Yper, Roeseloare
4. Stekkn (noaien): Blanknberge, Kortryk, Wervik, Yper, Roeseloare
5. Stekkn (vrijn): Roeseloare
Sterrekloar
Hemel woaran daj olle sterrn ku zien, in de wienter e têekn da 't ferme go vriezn ( 't I sterrekloar, 't go nog e bitje vriezn, wi!)
Sterrekloar: Yper
Stesse
Oar die langer is dan 't gonne derround
Stesse: Môoslee, Roeseloare, Wervik, Yper
Stiede, stidde
Stijf ( 'k Zyn e bitje stiede va gisn.)
Stiede: Yper
Stidde: Zunnebeke
Styf, stif
Hêel, indeliks, straf, veel "styf veel ambiance, styf gejeund, styf letter betoaln"
Styf: Blanknberge, Môoslee, Roeseloare, Yper
Stif: Kortryk, Wervik, Zunnebeke
Stoake
1. 'n Poale, perse
2. 'n Dom wuuf
1. Stoake (poale): Blanknberge, Kortryk, Môoslee, Roeseloare, Wervik, Yper, Zunnebeke
2. Stoake (dom wuuf): Môoslee, Roeseloare
Stout, stoot
Moedig, durver ('t Is e stoutn wezel)
Stout: Môoslee, Roeseloare, Yper
Stoot: Kortryk, Wervik
Stovers, stampe (melkstampe), kedul
Keiremelkpetattn (mix van petattepuree me keiremelk), oarmeluzeteten, dikwyls gegeetn de vrydag met zacht gekokte eiers, of gemingeld me koas
Stovers: Legem, Môoslee, Roeseloare, Wevelgem, Yper
Stampe (melkstampe): Kortryk
Kedul:
Keirepap stovers: Kortryk
Stoffoasje, stoffoasie
Type matrioal, product, geneesmiddl. (Der e bitje stoffoasje andoen)
Stoffoasje, stoffoasie: Kortryk, Môoslee, Roeseloare, Zwevegem
Stoffoasje: Wervik, Yper, Zunnebeke
Strange, stran
Strand
Stran: Wervik
Strang: Yper
Strange: Blanknberge, Brugge
Streke
1. AN Klaar, gereed ('k goan nôois streke geroakn)
2. AN Streek
Streke: Blanknberge, Roeseloare
Strekkn
1. Schoenveter, zie ook Riekoordn
2. Strik/strek knoopn in iets, vb in riekôorde
1. Strekkn (veter): Jabbeke
2. Strekkn (knoopn): Kortryk
Striepe
1. Strepe (lijn, streep)
2. En striepe trekkn: iemand en loere droain
1. Striepe (strepe): Blanknberge, Kortryk, Wervik, Yper
2. Striepe (loer): Kortryk
Stroateloper
Ound die roundtjoolt
Stroateloper: Wervik, Yper, Kortryk
Stroatevendeloare, stroatleure
Etwien die vele buutn roendtjoolt, mêestol kienders of joenge gastn (AN: hangjongere)
Stroatevendeloare: Yper
Stroatleure: Kortryk, Wevelgem
Strooitje, strôotje
Rietje
Strôoitje: Yper
Strooitje: Blanknberge, Wervik, Yper (stee)
Strôotje: Kortryk, Môoslee, Roeseloare
Strop, gat, kounte, ol, korre
Gat
Kounte: Môoslee
Korre: Yper
Strop: Kortryk, Môoslee, Yper

[[Konte: Kortryk

Stroppn
Oapren, ôok verkêer da stropt
Stroppn: Kortryk, Roeseloare, Yper
Stropridder
Homofiel -echt vlamsch ?
Stropridder: Kortryk
Struuk, streuke, troenke (alleen struik)
1. Outachtige begroeiinge, AN struik, kikt ôok noa Ut en Ut
2. De nakommelingn van e bepoalde vôoroudre Tante Zulma is d'oudste van die struuk
1. Streuke (struik): Kortryk, Wervik
1. Strukke (struik): Kortryk
2. Tak (nakommelienge): Kortryk
Stryntje
Woafeltje (uut e gedicht van Jean-Noel Ternynck)
Stryntje: Stêenvôorde
Stul
Hôofd (J'het hôge in zynen stul., Wat heit ie nu in zynen stul gekregen.)
Stul: Kortryk
Sturtn
AN morsen
Sturtn: Blanknberge, Brugge, Kortryk, Môoslee, Yper, Zunnebeke
Stute
AN boterham
Stute: Blanknberge, Kortryk, Môoslee, Roeseloare, Wervik, Yper, Zunnebeke
Stuuk, stuukn, steukn
1. Duw, duwen (mjir van teegn een twuk stuukn, nie espres. Lik: "AAA, godver, kee me min elletuute teegn die kasse gestuukt")
2. Voln (AN: vallen), lik van ip joen mulle stuukn
3. Bukn (vrijn) kee gistern een jitte mokke gestuukt
1. Stuuk, stuukn: Blanknberge, Môoslee, Roeseloare, Yper, Zunnebeke
1. Steukn: Kortryk, Wervik
2. Voln: Roeseloare
3. Vrijen: Roeseloare
Stuupn
AN bukken (cf. Iengels "to stoop" (bukken))
Stuupn: Blanknberge, Brugge, Kortryk, Môoslee, Roeseloare, Yper
Steupn: Wervik
Stuuzje
studie, studierichtienge (hoggere stuuzjn doene)
Stuuzje: Wervik
Sukerbône, scheukkerboonn
1. Prinsessenboon
2. Uttebôonn: sukerbônen in struken gekwêekt
3. Persebôonn: sukerbôonn ip stoaken gekwêekt
1. Sukerbône: Kortryk, Môoslee, Roeseloare, Yper
1. Scheukkerboonn: Wervik
2. Uttebôonn: Kortryk, Môoslee, Yper
3. Persebôonn: Kortryk, Môoslee, Yper
Sulfer, sujfer, steksje
Lucifer, stekje (Origine Zwoavelstokske --> sulfer)
Sulfer: Brugge, Kortryk, Môoslee, Roeseloare, Wervik, Zunnebeke
Sulferke: Kortrijk
Sujfer: Slyps, Yper
Steksje: Blanknberge
Sulferblomme (Brugge)
Zwavelpoeder
Sulle
Emmer --> Kykt noa Seule
Swanseln
Sturtn
Swanseln: Yper
Swoateleire, swoateloare
Iemand die uut zyne nekke kletst, onzinnige diengen zegt
Swoateleire: Kortryk
Swoateloare: Môoslee, Poperienge, Roeseloare, Yper, Zunnebeke
Swoateln
Zêvern, nie dudelik koutn
Swoateln: Kortryk, Môoslee, Roeseloare, Yper
Swobbeln
Me klêne bewegiengn 'n twadde afspoeln of kuuschen in woater
Swobbeln: Kortryk, Môoslee, Roeseloare


A - B - C - D - E - F - G - H - I - J - K - L - M - N - O - P - Q - R - S - T - U - V - W - X - Y - Z

Tabboard
Slapklêed, nen slapkeirl vô mann of vrouwen, --> Kikt ôok noa Slapkeirel
Tabboard: Kortryk, Roeseloare, Môoslee
Taffelinge, toefelinge
Pak sloag, rammelinge
Taffelinge: Roeseloare
Toefelinge: Blanknberge, Ostende
Takkôord
Akkôord - van 't Fransche d'accord
Takkôord: Blanknberge, Roeseloare, Wervik
Takkôors: Kortryk
Talieter
In panne liggen, nie mi marcheern (In talieter liggn)
Talieter: ?
Tandiske
Terwijl, langs den andren kant - van 't Fransche "tandis que"
Tandiske: Kortryk
Tallong, talloeng
Hak, iele van een schoeë
Tallong: Blanknberge, Roeseloare, Wervik
Talloeng: Kortryk
Talore, talôre, taljoore, assiete
Bord
Talore: Brugge
Talôre: Blanknberge, Kortryk, Roeseloare, Yper
Taljoore: Wervik
Assiete (lange ie): Kortryk, Mêende, Yzegem, Wervik
Tantist
Tandarts
Tantist: Blanknberge, Kortryk, Môoslee, Roeseloare, Wervik, Wevelgem, Yper
Dantiest: Brugge
Tap
1.Nop van een (voetbal)schoen (De tappn van Blondel stoegn in Defour ze kniejn.)
2.Ongelukje met blikschade (Ken e tap teegnekomn.)
3.Poepsnoepje (meestal verkleinwoord taptje)
1&2&3: Kortryk, Yper
Tapitsier, tapisseur
Behanger
Tapitsier: Blanknberge
Tapisseur: Kortryk
Tarien(tje), taryn, taring
Veugel, AN Sijs (vgl. Frans: Tarin des aulnes)
Tarien(tje): Yper
Tatse
1. Nop op schoenzool (vb. voetbalschoen)
2. Hôofd (zêer an z'n tatse)
1. Tatse (nop): Kortryk, Môoslee, Roeseloare
2. Tatse (hôofd): Môoslee, Roeseloare
Tee, têe, têen
Teen. Mynen dikken tee doe zeer.
Tee: Wervik
Têe: Kortryk, Roeseloare
Têen: Blanknberge, Yper
Teetne, teetn
Voedsel (warm teetne, noeneteetne...)
Teetne: Kortryk, Roeseloare
Teetn: Wervik, Yper
Têfeloare
Klênen eter, iemand die letter eet
Têfeloare: Kortryk, Môoslee
Tegenpiet
Tegenslag
Tegenpiet: Brugge
Tegentjok
Tegendroad
Tegentjok: Blanknberge, Brugge
Teir
1.'t Gêne daj etwoa verdoet, lyk up café (vgl. verteirn)
2.AN Aarding (vgl. Frans: terre, diengsje dat uutzit an e prieze, aneslootn met e gilf-groenn droad)
1.Teir (geld): Yper
1. Teire (geld): Kortryk
2.Teir (illetriek): Kortryk, Roeseloare, Yper
Teirlienk
Dobbelsteen, teerling (staat als gewestelijk aangegeven in Van Dale)
Teirlienk: Blanknberge, Kortryk, Roeseloare, Yper, Wervik
Tefeite, tefête
Seffens. Onbekenden ôorsproeng, kikt ôok noa sebit da direkt betêkent.
Tefeite: Kortryk, Môoslee, Roeseloare, Yper
Tefête: Wervik
Tefrente
1. Verscheidene, verschillende (ôok in andre Vlamsche dialecten), meugliks van différente
2. Tefète, seffens, straks: Ieper
1. Tefrente (verschillende): Diksmude, Kortryk, Môoslee, Roeseloare, Toeroet
2. Tefrente (seffens): Kortryk
Teirienk, teirik, tetting, tettienk, wurme
Worme, regenworm, pier
Teirienk: Kortryk
Teirik: Kortryk
Tettienk: Môoslee, Roeseloare, Wervik, Yper
Tetting(k): Kortryk
Teis (tèis), oap, pinne
Ne gierigoard, vrek
Teis: Kortryk
Oap: Kortryk, Roeseloare
Pinne: Kortryk, Môoslee
Te kloffe, te klooffe, te kluffe, te kloeffe
Pardoes, te midden van, vlak ip iets vallen of botsen
Te kloffe, te klooffe: Kortryk, Wervik
Te kloeffe:Môoslee, Roeseloare
Te kluffe: Kortryk
Tèndn, tènn
Ten einde (road, van zyn latin), de d in tèndn es dikwils ipgeten zôdat 't tènn komt. Voorbeeld: ie wos tènn oasem: hij was buiten adem.
Tèndn, tènn: Blanknberge, Kortryk, Roeseloare, Wervik
Tênebyter
AN Oorwurm --> Kykt no vorke Vorke
Tereke
Ipêenvolgend, te soamen
Tereke: Blanknberge, Kortryk, Roeseloare, Wervik, Yper
Terre, tére
Teer
Terre: Blanknberge, Brugge, Kortryk, Roeseloare
Tére: Wervik, Ieper
Tertn, tert, tertienge
1. Tertn: veurzichtig, stap bie stap, vôoruut goan
2. Tertn: goann, "ge meugt tertn": ge kunt 't ofbollen
Tert: tree van ne trap, AN trede
Tertienge: plekke woa dajje veilig jen voet kunt zetten (bie 't beklemmen van iets)
1. Tertn (veurzichtig goan): Kortryk, Roeseloare
2. Tertn (goann): Kortryk, Roeseloare, Wervik
Tert (tree): Kortryk, Roeseloare
Tertienge: Kortryk
Tetoet, toetoet, toet
Ja. In de context van Ja (toch wel)
In het Kortrykse zyn d'er drie vormen in oplôpende sterkte van affirmoatie: toet, tetoet, toetoet
Toet, tetoet, toetoet : Kortryk, Roeseloare, Wervik, Yper
Ba toet gi: Kortryk
Tette
1. Borst (vgl. Nederlands tiet, Iengels tit)
2. Bulte ( 't Stoat e tette up me band.)
1 & 2: Tette: Blanknberge, Ostende, Yper, Wervik
1: Tette (Borst): Brugge, Kortryk, Roeseloare
Tettienk
Worm
Tettienk: Brugge
Tetting(k): Kortryk
Teurn, teure
Goan, Weggoan
Vermoedelik allêne gebrukt in de gy vorme of gebiedende wyze: teure lienks, teure reks ...
Teurde! (Goa weg): Wevelgem
Teure deure (Goa deure): Kortryk
Teure weg: Kortrijk
Tert et an: Yper
Teusje, teugske, teugje
Sloksje (een teusje woater)
Teusje: Blanknberge, Yper
Teugske: Kortryk, Wervik
Teugje: Dikkebus
Tewege, twege
Bykan, me woaren tewege weg
Tewege: Blanknberge, Kortryk, Roeseloare, Yper
Twege: Wiengne
Têweln, têweleire
Têweln (tjeiwelen): troage en me'n lank gat wadde doen, mêestol bie teten dajje nie geirne eit
Têweleire: iemand die têwelt
Têweln: Kortryk
Têweleire: Kortryk
Thuuswyzn
Weetn woavan da je etwien kent, AN: thuisbrengen (Ik kunn die vint nie thuuswyzn)
Thuuswyzn: Blanknberge, Ostende, Roeseloare, Yper
Tiek mie, tiek myn, tienkt me
't likt mie, 'k peize (vb. Tiek mie dat'skôon were es), heeft verband met het Engelse think; cf. ook verouderd engels "methinks" (het lijkt me..)
Tiek mie: Kortryk, Roeseloare, Wervik
Tiek myn: Blanknberge
Tienkt me: Yper
Tielik, vroeg
Vroeg
Tielik: Kortryk, Môoslee, Roeseloare, Wervik
Vroeg: Blanknberge, Yper
Tiengels
AN Netels
Tiengels: Brugge
Tienke
1. Zeelt (vis) (Latyn: tinca tinca)
2. Lastig wuuf
3. Deugniete
1. Tienke (vis): Blanknberge, Ostende, Yper
2. Tienke (wuuf): Kortryk, Môoslee, Yper
3. Tienke (deugniete): Kortryk, Môoslee
Tiestn, tistn
Roare kêrel (cfr Tistn Pulle) Wuk ne tiestn zeg
Tiestn: Blanknberge, Môoslee, Roeseloare, Wervik
Tistn: Kortryk, Yper
Tiezje
AN Stuur- en zadelpen, Fr tige
Tiezje: Kortryk, Yper
Tiggel, tiggle
Vloertegel
Tiggel: Wervik
Tiggle: Kortryk, Roeseloare
Tiggelke
Suikerklontje
Tiggelke: Kortryk, Môoslee
Timber, timbre, tember
1. Postzegel, van 't Fransche timbre
2. Ôofd - "j'es ep zynnen timber gevoallen en bluven bokken" - Cfr Timber, Iengels - bij het vellen van bomen roept men TIMBER in de USA. (Timber es 't Iengels vo hout of balk)
1. Timbre (postzegel): Kortryk, Roeseloare
1. Tember (postzegel): Wervik, Blanknberge, Môoslee, Yper, Kortryk
2. Timber (ôofd): Kortryk
Tingel
Zie Nittel
Tirette, tieritte
Rits, van 't Fransche tirette
Tirette: Blanknberge, Brugge, Kortryk, Môoslee, Roeseloare, Yper
Tieritte: Wervik
Titsn
Plaagn
Titsn: Brugge
Tjaffeln
1. Strompelen, moeizoame goan
2. Slenteren
1&2: Wervik
1. Tjaffeln (strompelen): Kortryk, Môoslee, Yper
2. Tjaffeln (slenteren): Yper
Tjeutn, Tjoetn
Sul
Tjeutn: Poperienge, Yper, Wervik
Tjoetn: Blanknberge, Kortryk, Môoslee
Tjeutern
Loaten deure broaden of koken ip 'n hêel zocht vierke, vgl met AN sudderen
Tjeutern: Kortryk
Tjuttern: Môoslee
Tjeuvelen
Struikelen
Tjeuvelen: Roeseloare
Tjingeltjangel, djiengeldjangel
Mêestol gezeid over muziek me vee gitaarn die nogol druk es
Tjingeltjangel: Blanknberge, Kortryk, Môoslee, Roeseloare
Djiengeldjangel: Yper, Wervik
Tjoe
AN kauwgom. Vermoedelijk > Engels "to chew" (kauwen) of "chewing gum" (kauwgom).
Tjoe: Yzegem
Tjoepel, tjoepelke
1. Het dopke, mêestol in kunststoffe, da ne pot, flaske of container tidelik afsluut (vb van flasselke bier, luchtmatrasse). Kikt ôok noa Ulleke
2. De dop, mêestal in plastiek of catchoe, da de bewegienge van en voorwerp stopt of ofdempt, bevôorbeeld om te beletten da de deuren te verre open goan of schuven, om de slag ip te vange van de deure of capot vanne oto, ...
Tjoepel, tjoepelke (afsluutdopke): Kortryk, Wervik
Tjoepel, tjoepelke (stop, demper): Kortryk
Tjoep, tjoepke: Môoslee
Tjoerelen
Scheel kykn
Tjoerelen: Blanknberge
Tjsoetn, Tjoetn
1. Ne roendn oap, nen achterlijkn
Tjoetn Toeroet
Tjsjoetn, Tjoetn: Kortryk, Ichtegem
Tjolen, tjole, tjooldr
Tjolen: sukkelen, moar nie vôorut roaken, rondzwerven;
Tjole: ormoedigoard, sukkeleire
Tjooldr: zwerver
Tjolen: Kortryk, Môoslee, Roeseloare, Wervik
Tjole: Kortryk
Tjoln
Kortryk
Tjooldr: Kortryk, Wervik
Tjoloare: Môoslee, Roeseloare, Yper, Wervik
Toateren, toatereire
Kletsen, Iemand die vele klapt moa weinig zegt
Toateren: Kortryk, Môoslee
Toatereire: Kortryk
Toateroare: Môoslee
Toartekloai
Dommerik, rare vent
Toartekloai: Kortryk, Môoslee
Toebak
AN Tabak
Toebak: Blanknberge, Brugge
Toeber
Kind
Toeber: Roeseloare
Toektre, toekter, toeter
Schommel
zie Ballesjiere vô volledige lyste van de varianten
Toengstêen
e sôorte metoal (AN Wolfraam, surtout gebruukt voun de toppn van veugelpykpyls, cf. Iengels tungsten)
Toengstêen: Yper
Toespelle
Sluutspelle
Toespelle: Blanknberge, Roeseloare, Wervik, Kortryk
Toeter
Schommel
Toeter: Brugge
Toetie Tielt
èst woar ?
Toet te feite
Toet subiet, toe straks (Frans: jusqu'aux prochaines fêtes)
Toet te feite: Woumen
Toetuzent, tetoezens, toezens, tulders, tuzens, toetuuzen(t)s
Bie oes tuus, thuis
Toezens of tulders (by wyder of by gyder)
Toetoenzent: Roeseloare
Tetoezens: Kortryk, Môoslee
Toezens: Kortryk
Tulders: Kortryk
Tjulders: Môoslee
Tuzens: Witschoate, Wervik
Toetuuzen(t)s: Yper
Togen, tôgen
Tonen, loatn zien
Togen: Blanknberge, Wervik, Yper
Tôgen: Kortryk, Môoslee, Roeseloare
Tope
Muts, van toepe ?
Tope: Kortryk
Tope, tolpe (talpe), toolpe
Veldmuus, spitsmuis
Tope: Yper
Tolpe: Ostende, Roeseloare
Toolpe: Roeseloare
Tôpe, tope, tegoare
Tesoamen (van te hope), zie ôok A - altope, oltôpe
Tôpe: Kortryk, Roeseloare, Môoslee
Tope: Brugge, Wervik (bevôorbild ne jeugdklub in St-Michiels) , Yper
Tegoare: Blanknberge, Kortryk, Roeseloare, Yper
Top-over-kloaten
Oenderstebov'n, in olle betekeniss'n.
Top-over-kloaten: Brugge,Kortryk
Top-neis
Kop-steirt: en geschrankte methode vô compact te stoaplen (in a geweun bedde keunn der 4 tot 6 kiendjes sloapen oanze top-neis liggn)
Top-neis: Kortryk, Môoslee
Torpedo
Fringmekaniek bie sommigste oudre vélo's, geactiveerd deur de pedoalen achtereut te stampen (eit niets me onderzeeërs te moaken)
bij ons ook gebruikt voor de volledige fiets " 'k rie me nen torpedo" Môoslee
Torpedo: Yzegem, Kortryk, Wervik, Môoslee
Fring in de busse: Yper, , Wervik
Frieng in de bosse: Kortryk
Tootn
Tongzoenen (plat). Zie ook tot, tote
Tootn: Oarelbeke, Roeseloare, Wervik
Toppeire
Slag ep zin hoofd (meestol voe straffe)
Toppeire: Kortryk, Roeseloare, Wervik
Tot, totje, tootje, tote
Kus, zoentje
Tot, totje: Blanknberge, Môoslee, Roeseloare
Tote (plat): Kortryk, Roeseloare
Tote (tongzoen, plat): Wervik
Tootje: Kortryk


Tote
1.Smoele, mule; in de mêeste streken angevoeld lik vulgaire toale
Uutdrukkiengn: e lelike tote ein: een lelike smoel ein; up joen tote krign: sloagn krigen.
2.Stik van e flossche woa dat zop uutkomt (Van de tote drienkn)
1. Tote (smoel): Blanknberge, Kortryk, Roeseloare, Wervik, Yper
2. Tote (fles): Kortryk, Môoslee, Roeseloare, Wervik, Yper
Totetrekker
Schynilligoard
Totetrekker: Blanknberge, Kortryk, Môoslee, Roeseloare, Wervik, Yper
Totsekop
Schedel --> kyk noa Dutsekop
Tournavies, tournevis
Schroevendraaier, van 't Fransche tournevis
Tournavies: Blanknberge, Môoslee, Roeseloare, Yper
Tournevis: Kortryk, Wervik


Traveir
Spoorwegovergang (van het Franse travers)
Traveir: Blanknberge, Kortryk, Môoslee, Roeseloare, Wervik, Yper
Trekyzer
Magneet, kykt ôok noa Zèilstêen
Trekyzer: Blanknberge, Brugge, Kortryk, Wervik
Trekzak
Accordiong
Trekzak: Brugge
Triëern
In de juuste volgorde steekn of 't juuste byn 't juuste leggn (lik van vuligheid) (AN: sorteren, vgl. Fr: trier)
Triëern: Blanknberge, Roeseloare, Yper, Wervik
Triefeln
Mekoar kulln (Eng: to trifle: nie serieus zyn, to trifle with: etwien kulln)
Triefeln: Yper
Triffels, tryfels
Onaanvaardbare excuses, nietsdoende verontschuldigingen, bagatellen
vgl: Engels Trifles, "something of little substance"
Triffels: Kortryk
Tryfels: Roeseloare
Trim, ip trim zyn
Ip zwier zyn
Trim: Roeseloare
Trimard
Leurder, zwerver
Trimard: Roeseloare
Trokkeren
Wisselen, ruilen
Trokkeren: Wiengne
Troape
1. Valle vo bêestn (--> Muzetroape)
2. Smoel (plat), J'eit moa en roare/vieze troape
1. Troape (valle): Môoslee, Roeseloare, Wervik, Yper
2. Troape (smoel): Kortryk, Môoslee, Roeseloare, Wervik
Troese
Pennetasse
Troese: Wervik
Trotienitte
AN step, autoped
Trotienitte: Brugge, Kortryk
Trunte, truntn, truntekousse
Iemand die rap/gemaklik trunt (kloagen, zoagen, bleiten, triestig zyn, zyn lippe loatn angen)
Vrouwelik; trunte, truntekousse (Treunte, treuntekousse): Blanknberge, Knokke-Heist Kortryk, Roeseloare, Wervik, Môoslee, Yper
Mannelik: trunte, truntekousse (Treunte, treuntekousse): Blanknberge, Brugge, Kortryk, Yper
Mannelik: Truntoart Môoslee, Roeseloare
Trutseln
Treuzelen
Trutselen: Kortryk
Truzel
AN Kwast (De truzel trekkn ip de kerremesse)
Truzel, truzle: Roeseloare, Wervik
Tsjêtie
van wulle, gebreid. bievoorbêeld: e tsjêtie tope. Kykt ôok noa Schette, sjette
Tsjète: Anzegem, Wervik
Tukstjie
AN dutje
Tukstjie: Brugge
Tumelette
1. Koprol
2. Val (meestal spectaculair, bijvoorbeeld met de fiets)
1: Tumelette (koprol): Blanknberge, Knokke-Heist, Kortryk, Yper
2: Tumelette (val): Blanknberge, Knokke-Heist, Kortryk, Yper, Wervik
Tusketerwe, tuskôorn
Maïs ('n verbastrienge van "turkse tarwe")
Tusketerwe: Kortryk, Môoslee
Tuskôorn: Yper (maïs is wel mêer gebruukt)
Tutte, tute, teutte
1. Fopspeen
2. Stikske (een tutte derm = een eindje (tuin)slang; en tutte buze; een tutte kôorde)
1. Tutte (fopspeen): Kortryk, Wervik
1. Teutte (fopspeen): Kortryk
1. Tute (fopspeen): Blanknberge, Roeseloare, Yper
2. Tutte (stikske): Kortryk, Wervik
2. Tute (stikske): Roeseloare, Yper
Tutematooien, iptutematooien, tôteln
Overdreven, belachelijk opdirken. Z'is were ipgetutematooid. (Z'is nog e bitje etôteld, wi.)
Tutematooien, iptutematooien: Blanknberge
Tôteln: Yper
Tuug
1. Materioal
2. Uutschot (krapuul), tuig
1. Tuug (materioal): Blanknberge, Kortryk, Roeseloare, Wervik
2. Tuug (uutschot): Kortryk
Tuun, teun
Ofsluutienge van e wêe (verre nie mi gebruukt, vgl. OLV van Thuyne)
Tuun: Yper
Teun: Kortryk
Tweisdrievn, tweisdriver, tweisdrievre
Tweisdrievn: saboteren, ruze moaken (cfr dwarsliggen, tegenwerken)
Tweisdriver: oaveriksen, (cfr dwarsligger)
Tweisdrievn: Môoslee, Roeseloare
Tweisdrivn: Kortryk
Tweisdriver: Kortryk
Tweisdrievre: Roeseloare
Tweisn
1.Dwars, niet evenwijdig ( 'n twadde van tweisn leggn)
2. Krusen, oversteken, werkwoord dwarsen (vb van en boane)
1. Tweisn (dwars liggen): Kortryk, Roeseloare, Wervik
2. Tweisn (krusen): Kortryk, Roeseloare
Tweiszak
1. Dwarsligger, iemand die tegendraads doet
Tweiste
Ruze ein (Ze liggn in tweiste) (vgl. AN twist)
Tweiste: Wervik


A - B - C - D - E - F - G - H - I - J - K - L - M - N - O - P - Q - R - S - T - U - V - W - X - Y - Z

Ukkepuk (=AN)
Kleen ventje: --> kyk noa Akkerbuk en Pernukkel
Ulle, ulleke
Deksel van ne pot (container van iets) en kookpot, mêestol in metoal
Ulleke van en klêen potje, drankflasselke (capsule), kik ôok noa Tsjoepel(ke)
Ulle: Kortryk, Môoslee, Roeseloare, Wervik, Yper
Ulleke: Kortryk, Môoslee
Ullewupper
Voun d'ulletjes van flosseltjes te wuppn
Ullewupper: Brugge, Yper (oek wel opendoender)
Ulsifrot
Wienkel die rommel verkopt, slordige boel
Ulsifrot: Blanknberge
Under, nunder, ulder
voorwerpsvorm van zyder (zij, 3e p mv)
Under: Blanknberge, Môoslee, Roeseloare, Wervik 'k Ei under geziene. 'k Goat under were geevn.
Nunder: Yper
Ulder: Kortryk
Ut, nut
1. E lêge plante, die groeit in 'n busselke (kyk ôok noa Ut)
2. 't Oar in de schoamstreke van en vromens (vulgair)
1. Ut (Plante): Kortryk, Roeseloare, Yzegem, Yper
1. Nut (plante): Wervik
2. Ut (Schoamstreke): Yper
Utnoak
dronke zijn : GILWE en rekkem
Utsekluts
zie Battaklang, Santeboetiek
Utsekluts: Blanknberge, Kortryk, Môoslee, Roeseloare, Yper
Uus, eus, nuus, oes
voorwerpsvorm van wider (wij)
Eus: Wervik Ei j'eus geziene? 't Es van eus.
Nuus: Poperienge, Yper
Oes: Kortryk, Môoslee
Uus: Blanknberge
Uutkom, eutkom
Vôorjoar, lente Me goan vreuzn mei neutkom
Uutkom: Môoslee, Poperienge, Roeseloare, Yper
Eutkom: Kortryk, Wervik
Uutkuweln
Uutspuugn (Ge moet nie olles were uutkuweln.)
Uutkuweln: Yzegem
Uutlangen
Verklappen (J'eit uutgelangd oeveel geld dat ie eit.)
Uutlangen: Kortryk, Môoslee, Roeseloare
Uutmeten (=AN?)
Uitspoken
Uutmeten: Môoslee, Roeseloare
Uutschêen (=AN uitscheiden)
Stoppen (Schid ekir uut!)
Uutschêen: Kortryk, Môoslee, Yper
Uutschokkn
Zêre uutryen, mêestol juuste voun etwien ze neuze (ouk vôornschokkn, tusschnschokkn,... )
Uutschokkn: Yper
Uutschytn
Verwytn
Uutschytn: Blanknberge, Ostende, Roeseloare, Yper
Uutydeln
Uutgietn (vgl. Eng. idle: nie bezig, nie gebruukt, over,...)
Uutydeln: Yper
Uvollig
Lêlik, vuul, smeirig, walgelik
Uvollig: Môoslee, Roeseloare


A - B - C - D - E - F - G - H - I - J - K - L - M - N - O - P - Q - R - S - T - U - V - W - X - Y - Z

Vajage, vajoage
AN Reis (up vayage goan)
Vajage: Yper
Vajoage: Blanknberge, Roeseloare
Vajageur
AN Vertegenwoordiger
Vajageur: Blanknberge, Yper
Vojageyr: Kortryk
Vakschole
Schole woa daj e stiel lêert (VTI - technisch en/of beroepsonderwis)
Vakschole: Roeseloare, Yper
Vakskole: Kortryk
Vallinge, vollinge
Verkoudn zyn, vele moetn niezn
Vollinge: Tielt, Kortryk
Vallinge: Roeseloare
Van
Want ('k Goan nie noa buutn van 't is te koud)
Van: Blanknberge
Van de weisn
Nie in de juuste richtienge ( 'k An eslierd me myn otto en 'k stoegn van de weisn up de boane.) -->messchien beter met en R derby (de weisn = dwars, dweisn?)
Van de weisn: Yper
Van te weiskn: Kortryk
Vanensentens, vanestens
Ovre de hêle lengte
Vanensentens: Blanknberge, Kortryk, Roeseloare
Vanestens: Môoslee, Wervik, Yper
Van kloare
Zodoanig (Van kloare kykn na die snelle mokke, is 'n mi zyn kop teegn die poale eloopn.)
Van kloare: Poperienge, Yper
Variezn, varicen
Oaders die up je bêenn uutkommn (AN spataders, Frans: varices)
Variezn: Yper
Varicen: Blanknberge
Varwe
Verve
Varwe: Roeseloare
Varve: Kortryk
Vas, vassche, vesjke, ves, veske
Vers
Vas, vassche: Blanknberge, Ostende
Vesjke: Wervik
Ves: Môoslee, Roeseloare, Yper
Veske: Kortryk, Môoslee
Vei
Kloek, gezeid van groensel in de lochtink: "joen petatten stoan nog e bitje vei, zeg!"
Vei: Môoslee
Veister, veistre
Venster (< Lat. fenestra)
Veister: Blanknberge, Kortryk, Wervik, Yper
Veistre: Môoslee, Roeseloare
Vister: Yper
Velne frak
Bontmantel
Velne frak: Kortryk, Môoslee, Roeseloare, Wervik
Velo, vélo, villo
Fiets, rijwiel
Velo: Blanknberge, Brugge
Vélo: Kortryk, Roeseloare
Villo: Blanknberge, Brugge, Poperienge, Yper
Velomoakre, villomoaker
Fietsenhersteller
Velomoakre: Kortryk, Roeseloare
Villomoaker: Blanknberge, Brugge, Yper
Vendel, vendle
Vlagge, AN vaandel (vendlezwoaier)
Vendle: Môoslee, Roeseloare
Vendlezwoaier: Kortryk
Verassereerd
Zelfverzekerd --> g'asreerd
Verassereerd: Kortryk, Môoslee
Verbloeien
Verschroeien
Verbloeien: Blanknberge, Roeseloare
Verblyd
Lichte vorm van dronkenschap
Verblyd: Kortryk, Môoslee, Roeseloare
Verbrunen
Verslechteren ('t Were is an 't verbrunen)
Verbrunen: Roeseloare
Verbuuschen, verbeusn
Verkwisten, verdoen
Verbuuschen: Poperienge, Roeseloare, Yper
Verbeusjn: Wervik
Verbeusn: Kortryk
Verbuusn: Môoslee
Verdemmelieren
Kapot maken (Van Frans : Démolir)
Verdemmelieren: Kortryk
Verdestruweren
Kapot moakn, vernietigen
Verdestruweren: Oostrozebeke
Verdeukn, verduukn
Wegsteekn zoda nen andern et nie zoe vindn (jezevn verduukn kud oek)
Verdeukn: Kortryk, Wervik
Verduukn: Môoslee, Yper
Verdevas
Muggelarven
Verdevas: Môoslee, Yper
Verdimmelieng
Uutroep, ongeveer lik godverdimme
Verdimmelieng: Yper
Verdoen
1. Etwot nog eki doen ( 't Wo gêestig, we gon 't eki moetn verdoen.)
2. AN Verbouwen
1&2: Verdoen: Yper
Verdumelieren, verdemmelieren, verdimmelieren, verdommelieren
Kapot maken (door onhandig gedrag) (Van 't Frans: démolir)
Verdumelieren: Brugge
Verdemmelieren: Kortrik
Verdimmelieren: Blanknberge
Verdommelieren: Roeseloare
Verèsseln
Achteruitgaan
Verèsseln Môoslee
Vergeevn
1.Ekokkeduund deur vergif (oek AN)
2.Ezeid an der stief vele elementen van de zeste sôorte zittn ( 't Is ier vergeevn van de vliegn, Duutsers, ...)
1. Vergeevn (vergif): Yper Kortryk
2. Vergeevn (vele): Kortryk, Môoslee, Roeseloare, Yper
Verground, vergroundn
Styf vuul, nie me proper te krygn
Verground, vergroundn: Blanknberge, Môoslee, Roeseloare, Yper
Verjus
druuvn, nen kilo verjus
Verjus: Kortryk
Verkiest (gin lange ie)
Etwot kiezig vienn en der nie va moetn weetn (ossan me van ('k Zyn der verkiest van.))
Verkiest: Yper
Verklutterd
Verkleumd (verklutterd van de koude)
Verklutterd: Blanknberge, Ostende
Verloan
Druk bezig, vele werk
Verloan: Kortryk, Môoslee, Roeseloare
Vermassakreern, vernôzeln
Vermassakreern: compleet noa de voantjes elpen
1. Vernôzeln: onbreukboar moakn
2. Vernôzeln: verleiden, ontmoagdn ("j'ee ze vernoazeld")
Vermassakreern: Blanknberge, Kortryk, Môoslee, Yper
1. Vernôzeln (onbrukboar moakn): Kortryk, Wervik
2. Vernôzeln (verleiden): Kortryk, Wervik
Vermoakn
Erstelln wuk da nie mei werkt
Vermoakn: Wervik, Kortryk
Vernestelen
Verwarren, verstrikt raken
Vernestelen: Blanknberge, Môoslee, Roeseloare, Wervik, Yper
Vernesteln: Kortryk
Vernukkeld
Verrompeld, verschrompeld
Vernukkeld: Roeseloare, Kortryk
Veroarmoed
Armoedig
Veroarmoed: Môoslee, Roeseloare
Verschêen
Uut makoar (etwot verschêen doen, de sukkerboan' verschêen)
Verschêen: Roeseloare, Yper
Verskêen: Kortryk, Môoslee
Brokkeverskêen: Môoslee
Verschoepern (kan ook zonder de ver)
Verschroeien
Verschoepern: Blanknberge, Roeseloare, Yper
Versjkoepern: Wervik
Verskoepern: Kortryk, Môoslee
Versjassn
Verplatsn
Versjassn: Roeseloare
Verslenzn, verslunsn
Verwelken
Verslenzn: Blanknberge, Kortryk, Roeseloare, Yper
Verslunsn : Môoslee, Wervik, Yzegem
Verslokern, slokern
Verslenzn
Verslokern, slokern: Blanknberge, Ostende
Versmachtn
Verstikkn
Versmachtn: Blanknberge, Kortryk, Môoslee, Roeseloare, Wervik, Yper
Versmôren
Verdrinken --> Kikt noa Smôren ol de luch tegen oudn, versmachten
Versmôrn : Kortryk
versmachtn : Kortryk
Versteevn
Nie mi kunn roern van de koude - AN verstijven - versteven
Versteevn: Blanknberge, Kortryk, Môoslee, Roeseloare, Yper
Vertrek, fetrek

1: Vertrek 2: WC, toilet

Vertrek: Blanknberge, Kortryk, Roeseloare, Wervik
Fetrek: Yper
Fertrek: Môoslee

2:Fertrek: Kortryk

Verwosschn,
Afwassen
Verwosschn: Yper
Verzekers, verzeker
Voor zeker, woarschynlik
Verzekers: Blanknberge, Kortryk, Roeseloare
Verzeker: Môoslee, Wervik, Yper
Verziep, verzip (verzyp)
vergiet
Verziep: Blanknberge, Môoslee, Roeseloare, Yper
Verzip: Kortryk, Wervik
Verzinn
Va gedacht veraarn
Verzinn: Yper
Ves
1. Betêkenissn van AN vers
2. Juust ('k En dadde doaves edoan. 't I ves eschilderd.)
1 & 2. Ves: Yper
1 Ves: Kortryk
2. doaves: Kortryk
Vespree, eetn vo viere, viere teten
Vieruurtje
Vespree: Môoslee, Slyps
Eetn vo viere: Roeseloare, Yper
Viere teten, (teviern): Kortryk
Vette
Mest z'ein were de vette utgesmetn
Vette: Kortryk, Môoslee, Roeseloare, Wervik, Yper
Veugelpyk
Darts
Veugelpyk: Brugge
Veugelwyn
Water
Veugelwyn: Brugge
Veuleneuzn, veulneuzn, vuulneuzn
Anjers
Veuleneuzn Wervik
Veulneuzn: Kortryk
Vuulneuzn: Môoslee, Roeseloare
Veuzen, veunzen
Smeulen
Veuzen: Môoslee, Roeseloare, Wervik, Yper
Veunzen: Kortryk
Vierslag
Ansteker, mêer en mêer verdroengen deur bricket
Vierslag: Kortryk
Viezn, vierzn
Ipluchten in den doenkr, fosforesceren van de zêe
Viezn: Blanknberge
Vierzn: Westkust
Vievig, vivig, vief
Levendig (verzekers van 't Fransche vivre)
Vievig: Môoslee, Yper
Vivig: Wervik
Vief: Kortryk
Viggelen
Onhandig losmaken, snijden
Viggelen: Brugge
Vimme
Stoapel (hout, stro) --> Kyk noa Vumme
Vinnig, vinnigen, vinnigeid
Beschimmeld, beschimmelen, schimmel
Vinnig(en): Môoslee, Roeseloare, Yper
Visegrip
Gryptang (van het Fransche vise à gripe)
Visegrip: Kortryk, Môoslee, Yper
Visenteren
Oenderzoeken
Visenteren: Brugge, Kortryk
Viswuuf
1. vrouwmens die an 't viskraam / in de vismyne werkt
2. luud vrouwmens
3. kletskouse, kommere
1&2&3: Viswuuf: Brugge, Kortryk, Ostende, Roeseloare
Vitesse
Versnellienge (van otto of villo), snelied, van 't Frans
Vitesse: Blanknberge, Brugge, Kortryk, Roeseloare, Wervik, Yper
Vize, vizn - een doze vizn (van het franse vise)
schroef, schroeven
Vlasvienke
Sôorte veugel, AN groenling
Vlasvienke: Yper
Vlasvinke: Kortryk
Vleire, vlerke
1. Vleugel
2. Zat - "j'es êen vleire"
1. Vleire: Kortryk, Môoslee, Roeseloare, Wervik
1. Vlerke : Blanknberge, Brugge, Yper
2. Vleire (zat): Kortryk, Môoslee
Vliegesloager
Spillement voun vliegn te kokkeduunn (AN: vliegenmepper)
Vliegesloager: Yper
vliegeslager: Veurne
Vliendermuus, vlindermuus, vleirmeuze
AN Vleermuis
Vliegermuus: Yper (wel oul zêvern, peis ke)
Vliendermuus: Ostende, Poperienge (?, dixit Willy Tillie)
Vlindermuus: Ostende
Vleirmeuze: Kortryk
Vleirmuzze: Kortryk
Vleirmuze: Roeseloare
Vloake
Schette, zydskant van e remorque,...
Vloake: Yper
Vlooiebak (= vulgair AN?)
Bedde
Vlooiebak: Knokke-Heist
Vlote, vlootje
Ring, sluitring, rondelle (fr)
vlote, vlootje: Kortryk, Roeseloare
Vlôtje: Kortryk
Volle
Sôorte van houtn spillement voun de zolder of de boovn of te sluutn
Volle: Yper, Kortryk
Voorland
Trottoir
Voorland: Den Hoane, Ostende
Vorke, ôrebêeste, ôrebyter, tênebyter
AN Oorworm
Ôrebêeste: Yper
Ôrebyter: Beseloare
Tênebyter: Gilwe
Vorke: Kortryk, Roeseloare
Vort
Rot, werkword vortn
Vort: Blanknberge, Kortryk, Môoslee, Roeseloare, Wervik, Yper
Voute
kelderkamer, bereikboar van ip een trap van a poar trapp'n die soms up 't kelderluuk zyn gemonteerd
Vowuk
Woarom Vowuk doe je gie da?
Woar voorn, met welk doel
Vowuk (woarom): Môoslee, Roeseloare, Wervik
Vowuk (woavôorn): Kortryk, Môoslee, Roeseloare
Vowijk (vowadde) : Yzegem
Vowukdadde: Kortryk
Vrange
Zwengel an e moteur
Vrange: Roeseloare
Vreindig
Styf. t Is vreindig koud.
Vreindig: Blanknberge
Vrets
Plots, abrupt, opeens, kort (Vrets fringn)
Vrets: Wervik, Yper
Vrats: Poperienge
Vrochtn
Werkn, kykt no #W Wrochten
Vroemins, vrommins, vrommens, vrommiens
Vrouw (=> vrouwmens)
Vroemins: Kortryk
Vrommins: Kortryk, Môoslee
Vrommiens: Wervik
Vrommens: Roeseloare, Yper
Vroed, vrood
Stief dul (En is vroed van koleire.)
Vroed: Blanknberge, Kortryk, Roeseloare, Yper
Vrood: Kortryk
Vroedzak
1. Gulzigoard
2. Gierigoard
Vroedzak: Blanknberge, Brugge, Ostende
Vroet, vroot, hêel, stif, vreindig
Varianten of AN zeer, straf - "vroet interressant" "stif gêestig" "hêel lastig"
Fonetisch spellen aub om 't gebruuk van diftongen en uutsproake van "h" in hêel t'achteroalen
Vroet:
Vroot: Kortryk
Stif: Kortryk
Stief: Yper
Hêel: Kortryk
Vreindig: Blanknberge
Vroete, froete
Weezn, anzichte, mule, tote
Froete: Mullebeke, Yper
Vroete: Knokke
Vrydom
Privé domin woa dat er niemand kan inkykn, lik nen ommeurden of woa da je in jennen blôoten kunt lôpen
Vrydom: Kortryk, Môoslee
Vulzettn
Ciment in de voegn tusschn briekn doen
Vulzettn: Yper
Vulte
Enoeg eetn of edoan en
Vulte: Kortryk, Roeseloare, Yper
Vumme, vimme
Stoapel (hout, stro). AN. mijt
Vumme: Brugge, Frans-Vloandern, Kortemark, Ostende, Poperienge, Roeseloare
Vimme: Brugge, Rubrouck (Frans-Vloandern)
Vuulkarre
Vuilniswagen
Vuulkarre: Blanknberge, Kortryk, Roeseloare, Wervik, Yper
Vuulputje, vuulpitje
Afwatering met sifon op laagste punt in een vloer
Vuulputje: Kortryk
Vuulpitje: Môoslee, Roeseloare, Wervik, Yper
Vylstoake, vylstake
Bankschroef
Vylstoake: Koekeloare, Roeseloare, Yper
Vylstake: Brugge
Vys
AN humeurig
Vys: Blanknberge, Roeseloare, Yper


A - B - C - D - E - F - G - H - I - J - K - L - M - N - O - P - Q - R - S - T - U - V - W - X - Y - Z

Wak
Tusschn nat en droge, bevôorbeeld van klêers
Wak: Blanknberge, Kortryk, Môoslee, Roeseloare, Yper, Wervik
Waste, woste
Wasgoed (kledij, linnen)
Waste: Blanknberge, Kortryk, Perviezje
Woste: Roeseloare, Yper
Wattebroad
Vrê zocht broad
Wattebroad: Brugge
Weegoarde
Zyn weegoarde: etwien die an em gelykt (zôwel van uterlik of van gedrag; ôok gezeid oe ter entwiene zyn "goeste" gevoendn èt van 't ander geslacht: "J'è zyn weegoarde gevoundn")
Weegoarde: Kortryk, Môoslee, Roeseloare
Weerluchtn
Bliksemen
Weerluchtn: Kortryk, Roeseloare, Wervik
Weeskantn, weerskantn
An de twêe zydn
Weeskantn: Kortryk, Yper
Weerskantn: Wervik
Weeuwe, weeuwneire, weeuwnoare
Weduwe
Weeuwe: Blanknberge, Kortryk, Yper, Wervik
Weeuwneire: Kortryk
Weeuwnoare: Yper
Weffel
Gezwel
Weffel: Wervik
Wegblenn
Etwot wegdoen, mêestol nie ol te zuver
Wegblenn: Yper
Weird, weirde (=AN)
Waard, waarde, 't es nie vele weird. Kikt ôok by Nieweird
Weird, weirde: Kortryk, Wervik
Weirdn, weirn
Zyn beste doen, zyn eign verdedigen (van weren), "Je weir(d)t 'em lik ne duvel in e wywoatervat"
Weirdn: Kortryk
Weirn: Blanknberge, Kortryk, Roeseloare, Wervik
Wel
1. Goed ( 't Is wel bestid. of Mo dadde is wel va joun!)
2. Goed ( 'k Zyn nie wel, me teetn komt lik up.)
1&2: Wel: Kortryk, Roeseloare, Yper
Weuglink
Wegel
Weuglink: Môoslee
Wezen, weezne
Oanzichte
Wezen: Blanknberge, Kortryk
Weezne: Roeseloare
Wietewoai, wieteko, wietjegoi, wietn
Nen roarn veugle (vgl. Brussels: metteko)
Wietewoai: Kortryk, Môoslee
Wietjegoi: Perviezje
Wieteko: Yper
Wietn: Môoslee, Roeseloare, Yper
Wiesterkapêle
Rommelig
Wiesterkapêle: Roeseloare, Slyps
Witte van ei
AN Eiwit
Witte van ei Brugge
Woaioard, woste
Dwoazerik
Woaioard: Roeseloare
Woste: Eernegem
Woal, wol
(Vis)vyver
Woal: Kortryk
Wol: Môoslee
Woaterstêen
AN Gootsteen
Woaterstêen: Blanknberge, Kortryk, Roeseloare, Yper
Woakeln
AN Waggelen
Woakeln: Bissegem
Workel, wortel
Karote
Workel, wortel: Westkerke
Wortel, worte
Wrat
Wortel: Wervik, Yper
Worte: Kortryk, Môoslee, Roeseloare
Woskeirn, wosmaschiene, keirn
Wasmachine
(Wos)keirn: Roeseloare, Yper
(Was)keirn: Kortryk
Wosmaschiene: Yper
Woste(n), sosiese
1. Worst
2. Scheldnaam, synoniem voor woajoart
1. Woste (worst): Oostende
1. Sosiese (worst): Kortryk, Yper
2. Woste (scheldnoame): Oostende
Wrêe(d)
Styf ('t is wrêe schône)
Wrêe(d): Blanknberge, Roeseloare
Wrikkelgat, frikkelgat
Iemand die nie kan stillezittn
Wrikkelgat: Kortryk, Môoslee, Roeseloare
Frikkelgat: Yper
Wrochtn, gewrochtn
Wrochtn: verleden tyd van werken: "je wrochte in 't butenland." Vgl. verouderd engels wrought, tegenwoordig alleen maar gebruikt in uitdrukkingen zoals "wrought iron" (gesmeed ijzer).
Gewrochtn: voltooid verleden tyd van werken: "j'eit in 't butenland gewrocht"
Wrocht, Gewrocht: Kortryk, Môoslee, Roeseloare, Yper
Wuk
Wat. Wuk es da? Wuk zeg je?
Wuk: Kortryk, Môoslee, Roeseloare, Wervik, Yper
Wulf
Emelt, larve van langpootmug (ook oud Vlaams woord voor wolf)
Wulf: Yper
Wulge
AN Wilg
Wulge: Roeseloare
Wilge: Westkerke
Wulloks
Zêeslekkn, wordn gekookt en ton warm of koud upgeten. AN wulken
Wulloks: Blanknberge, Brugge, Kortryk, Roeseloare
Wuppn
1. Up en nere goan (wupplanke, 't zeste lik AN wippen)
2. Smytn
1 & 2: Yper
Wuuf, weuf
Vrouwe, ip sommigste plekkn of by sommigste generoaties en verwytwoord (kykt noa wuuf)
Wuuf: Blanknberge, Roeseloare, Yper
Weuf: Kortryk
Wuvetje, weuveke
Meisje
Wuvetje: Blanknberge, Yper
Weuveke: Kortryk
::Willemaercken: ambetant doen, neutn, zaagn
Wyder, wulder, wynder
Wij
Wyder: Môoslee, Wervik, Yper
Wulder: Kortryk
Wynder: Blanknberge
Ysder, ysdre
Yzer
Ysder: Blanknberge
Ysdre: Roeseloare
Yzerweg
Spôorweg (mêer in me grotvoader z'n tyd)
Yzerweg: Brugge, Kortryk

A - B - C - D - E - F - G - H - I - J - K - L - M - N - O - P - Q - R - S - T - U - V - W - X - Y - Z

Zabberen
Motregenen
Zabberen: Roeseloare
Zakzeker, zeêverère
Zeveroare
Zakzeker: Knokke
Zeêverère: Woaregem
Zandarm, Zjandarm, Zjandèrme, zjenderm, zjandoarm
1. Rykswachtre (Frans: gendarme)
2. Bazige vrouw
Zjandarm: Blanknberge, Brugge
Zjandarme: Yper
Zjandèrme: Yzegem
Zjanderme: Môoslee, Roeseloare
Zjenderm: Kortryk
Zjandoarm: Woaregem
Zante, Zjante
Velg van een wiel, van 't Fransche Jante
Zante: Brugge, Kortryk, Môoslee, Wervik
Zjante: Kortryk, Roeseloare, Yper
Zanten
Weg, verdwenen, foetsie: J'es goan zantn: "j'es 't gat in/uut"
Goan zanten: Kortryk, Môoslee, Wervik, Yper
Goan zante (in slape voaln): Perviezje
Zantje ---> Zintje
Zantjeplakker
Tjeutn (mêestol in d'uutdrukkienge: E stoeg doe lik e zantjeplakker.)
Zantjeplakker: Yper
Zatte, zjatte
Kopje (bijvoorbeeld e zatte kaffie)
Zatte: Yper
Zatte, zjatte: Kortryk, Môoslee, Roeseloare
Zjatte: Kortryk, Wervik
Zeefde, zeve
Zeef
Zeefde: Blanknberge, Brugge, Môoslee, Roeseloare, Yper
Zeve: Kortryk
Zêve: Kortryk
Zêekn
Pissn
Zêekn: Brugge
Zêeksaloa
AN molsla (bloarn van de pisseblomme)
Zêeksaloa: Roeseloare
Zêem, zêemn, zêemtote, zêemploastre
Zêem van zeemleer, zeemlap, zemen lik in 't AN is courant
Zêem: AN honing, verdwint uut 't AN, blift nog zeemzoet en zeemhoning over. Bestoat in 't Vlams en dus ôok in andre provincies
Zêemn: flêmen, noa de mond klappen
1. Zêemtote: seukermeule, êen die zot es van zoet teten en sneukelienge
2. Zêemtote: iemand die vele flêemt
Zêem: Blanknberge, Brugge, Kortryk, Môoslee, Ôostrôzebeke, Roeseloare, Yper
Zêemn: Kortryk, Môoslee, Roeseloare
1. Zêemtote (seukermeule): Kortryk, Môoslee
2. Zêemtote (flêmer): Kortryk, Môoslee, Roeseloare, Yper
Zêemploastre (flêmer): Roeseloare
Zêer, zeir
Variant ip AN zeer, pijn - phonetisch spellen voe de streekvarioaties te vindn (Zêre stoat en bitje vôder)
Zêer: Brugge, Kortryk, Roeseloare
Zeir: Blanknberge
Zeemarminne, zeemarmiete (uutsproake marmite)
Zêemeerminne
Zeimarminne: Blanknberge
Zeimarmiete: Blanknberge
Zèèmarmiete: Ostende
Zeeratte
zie Spoansche ratte
Zèilstêen
AN magneet
Zèilstêen: Blanknberge, Kortryk, Roeseloare
Zemelzak
Etwien die nie kan stille zittn
Zemelzak: Brugge
Zêre
vlug, rap
Zêre: Kortryk, Môoslee, Roeseloare, Wervik, Yper
Zeire: Blanknberge
Zerpe
Zeur
Zerpe: Brugge
Zeule
AN schoenzool
Zeule: Blanknberge
Zeupe, zeupke, zeuptje
1. Iemand die graag veel drinkt
2. En teuge (teugsje, teugske), en slok drienken
3. Het drinken (in de zeupe zittn)
1. Zeupe (drienker): Blanknberge, Kortryk, Roeseloare
2. Zeupe (teuge): Kortryk, Roeseloare
3. Zeupe (drienkn): Kortryk, Roeseloare, Yper
Zeuremule, muletrekker, totetrekker
Zeure spekke
Muletrekker: Yper, Wervik
Totetrekker: Roeseloare, Kortrijk
Zeuremule: Blanknberge
Zeurn, zeureire, zeuroare
Vals spelen, foefelen (vb me rekeniengn)
Zeurpot, zeureire, zeuroare: volsspeeldr
Zeurn: Blanknberge, Kortryk, Môoslee, Roeseloare, Yper
Zeureire: Kortryk
Zeuroare: Blanknberge, Roeseloare, Yper
Ziddre, zidder, zêdre
Rapper
Ziddre: Roeseloare, Môoslee, Slyps
Zidder: Blanknberge, Wervik, Yper
Zêdre: Kortryk
Zienlienge, ziendlienge
Domweg, ol ziende dom doene
Zienlienge: Roeseloare
Ziendlienge: Kortryk
Zikkel
AN sikkel
Zikkel: Blanknberge, Kortryk
Zilme, zilve, zeims, zemels, zemers
Zenuw(en)
Zeims: Wervik Ge werkt up min zeims
Zemels: Blanknberge, Kortryk
Zilme: Môoslee, Roeseloare
Zilve: Yper (Je werkt up me zilvn, van de zilvn weetn)
Zemers: Woaregem
Zindlik
1. Kieskeurig
2. Propre, doe nie mêer in zyn broek
1. Zindlik (kieskeurig): Kortryk, Môoslee, Roeseloare, Yper
2. Zindlik (propre): Kortryk, Roeseloare
Zintje, zientje, zantje, zentje
1.Prent, afbeeldieng, zentje van communie of begroavienge
2. (figeurlik) een lief kiend - mêestol in een negatieve zinne gebruukt (j' is ook gin zantje wê)
Zintje: Môoslee, Wervik
Zientje: Kortryk
Zantje: Blanknberge, Brugge, Yper
Zentjie: Roeseloare
Zipsop
Zeepsop
Zipsop: Blanknberge
Zêpzop: Kortryk
Zjangre, zjanger
T'es zynen zjangre: 't es zyn type, genre (Van 't Fransche genre)
Zjangre: Kortryk, Roeseloare
Zjanger: Blanknberge, Yper
Zjalouzie, Zalouzie
Vliegenette, AN hor
Zalouzie: Kortryk
Zjalouzie: Roeseloare, Yper
Zjenivers, zjenijvers
Aalbessen
Zjenivers: Blanknberge, Kortryk, Môoslee, Roeseloare, Yper
Zjenijvers: Woaregem
Zjeste, zjestepiet, zjestekakker, dzjestepiet
Stoefer, van 't Fransche geste
Zjeste: Blanknberge, Roeseloare, Yper
Zjestekakker: Yper
Zjestepiet: Kortryk, Roeseloare
Dzjestepiet: Woaregem
Zjezemyne, Dzjozemyne
AN sering
Zjezemyne: Roeseloare
Dzjozemyne: Woaregem
Zoekuit ?
Voddeman, boeman
Zoekuit: Oostende
Zoate, zoale
AN Zadel
Zoate: Blanknberge, Kortryk, Môoslee, Roeseloare, Wervik, Yper
Zoale: Brugge, Kortryk, Roeseloare, Veurne
Zoetekoeke --> Pennepisse
AN Honingkoek
Zoetekoeke: Brugge, Knokke-Heist, Yzegem
Lekkerkouwke: Woaregem
Zoetekonte,zoetemule,zoetemoyle
Iemand da geérn snoept
Zoetekonte, zoetemule: Knokke-Heist
Zoetemoyle: Woaregem
Zop
1. Sap (fruutzoptje,...)
2. Woater, vloeistoffe
1 & 2. Zop: Blanknberge, Yper, Kortryk
Zopntenat, zuupndenat, zoppenat, zoppelèkendenat, zêekendenat, deurwikt, lekende (nat)
Kletsnat. Je zot in de rein en je wos zopntenat ootn ier arriveerde.
Zopntenat: Wervik
Zuupndenat: Blanknberge, Môoslee, Roeseloare, Yper
Zoppenat: Kortryk
Zoplekendenat: Kortryk
Zêekendenat: Yper
Deurwikt: Yper
Lekende (nat): Môoslee, Yper
Zoppelékendenat: Woaregem
Zeêkenat: Woaregem
Zot
Sôorte koarte, oundermêer ekend van 't spel Piekezottn (AN Boer)
Zot: Blanknberge, Roeseloare, Yper
Zotdroain
Deuredroain (die vyze droait zot)
Zotdroain: Blanknberge, Roeseloare, Kortryk
Zottekounte, zottemutse, zotteklienke, zottekonte
Gêestige vrouwe of meisje
Zottekounte, -mutse, -klienke: Môoslee, Roeseloare
Zottekounte: Blanknberge, Kortryk, Yper
Zottemutse: Kortryk
Zottekonte: Woaregem
Zulle, zille
1. Dorpel
2. Symbolisch: andelsfonds
1. Zulle (dorpel): Knokke-Heist, Kortryk, Môoslee, Roeseloare, Yper, Woaregem
2. Zulle (andelsfonds): Brugge, Kortryk, Môoslee, Roeseloare, Yper
1. Zille (dorpel): Blanknberge, Brugge
Zupscheute
Zatlap
Zatlap: Knokke-Heist
ZupSkeute: Kortrijk
Zubbedutte, subbedutte,
1. Zoagachtig, nie onafhankelik vrommins
2. Seute, trutte
Zubbedutte: Kortryk, Legem
Subbedutte: Blanknberge, Môoslee, Roeseloare
Zurkeltrutte
Spotnoame vor 'n zure vrouwe
Zurkeltrutte: Blanknberge, Knokke-Heist, Legem, Môoslee, Roeseloare
zwoantje
gendarm up ne motto, bereen polisie
zwoantje: Brugge, Erdrieke, Kortryk
Zwee, zwee-yzer
Alloam vô nen rechten oek te meten of te moaken (Wienkeloak, oekprofiel)
Zwee (wienkeloak): Kortryk, Roeseloare, Yper
Zwee-yzer (metoalen oekprofiel): Kortryk
Zwienkeln, zwiengeln
1. Me je velo of otto van den êne kant van de boane noa den andren kant riên, me jen voertuug afwiken van de rechte boane - "ne zwienkel moakn"
2. Slingeren (neur tetn woarn ant zwiengeln wi, zoender setjen)
1. Zwienkeln (heen en weer): Kortryk, Legem, Môoslee, Roeseloare
2. Zwiengeln (slingeren): Yper
Zwingeln
t'vlas moe nog gezwingeld wer'n
Zwingeln: Kortryk
Zwinneschoe
1. Etwien die dom doet
2. Etwien zonder maniern
zwinneschoe: Roeseloare
Zwynôore
Appelflap
Zwynôore: Yper; Kortryk
Zwyntje
1. Klein varken
2. Stoffer, klein borsteltje
3. Pissebed
4. Zweertje op het ooglid (ook zwynepuuste)
5. Klêne zoagmashine : Kortryk
1,2&3: Yper
1,3&4: Roeseloare
1, 4: Brugge, Kortryk
5: Kortryk
Zwoomtje, zwolme, zwalm
Zwaluw, Uuszwoaluwe
Zwoomtje: Yper
Zwolme: Kortryk, Môoslee, Roeseloare
Zwalm: Wiengne
Zwoanegang Brugge
Het getal 22
Zwoantjies
Bereden politie
Zwoantjies: Brugge
Zwoantjes: Kortryk
Zyder, zydder, zydre, zynder, zuldre
Zij (3e p.mv.)
Zyder: Wervik, Yper
Zydre: Môoslee, Roeseloare
Zynder: Blanknberge, Brugge
Zuldre:: Kortryk, Woaregem


A - B - C - D - E - F - G - H - I - J - K - L - M - N - O - P - Q - R - S - T - U - V - W - X - Y - Z

Zie ook

bewerkn

Referenties

bewerkn
  1. West-Vlaams Etymologisch Woordenboek, Debrabandere F, Amstel Uitgevers, 2003