Kassel (Vrankryk)

Kassel Cassel

Kassel in't arroundissement Duunkerke
Geografie
Regio	Hauts-de-France
Departement	Noorderdepartement
Arroundissement	Duunkerke
Kanton	Belle
Coördinoatn	50°48′NB 2°29′OL
Ippervlak	12,65 km²
Inweuners
Inweuners Bevolkiengsdichtheid	2301 (2016) 182 inw./km²
Andere
Burgemêester	Michel Leschave
Postcode	59670
Webadres	Site van Kassel

Kassel (Frans: Cassel) es 'n stad en gemêente in Vrankryk in't Noorderdepartement. 't Ligt in Frans-Vloandern, in't midd'n van de Franschn Westoek. Kassel grenst an de gemêentn Harrevôorde, Stêenvôorde, Terdegem, Sint-Mariakapelle, Oundegem, Okseloare, Boavinkove, Zuudpene en Wemoarskapelle.

Kassel ligt in't Frans-Vlamsche Outland boovn ip de Kasselberg, nen euvel van 176 mèiters ôoge en 't ôogste punt in de Westoek.

Der es ôok e stoasje van Kassel an d'yzerboane tusschn Duunkerke en Atrecht, mo die ligt nie in Kassel zelve, mor in Boavinkove, benee'n an de zuudwestkant van de Kasselberg.

De mart van Kassel mè ip d'n achterground de kerke

Geschiedenisse

Oudeyd

De Kasselberg wos in den loatn Yzertyd ol beweund deur de Menapiërs, e stamme van d'oude Belgn, die der deur zyn strategische liggienge ulder ôofdplekke van maktign. Ip de Kasselberg stound ton verzekers en euvelfort (oppidum in't Latyn). In 53 v.C. wierd'n de Menapiërs versloagn en ounderworp'n deur Julius Caesar en kwam 't gebied ezo by't Romeinsche Ryk. Êenigte joarn derachter, in 30 of 29 v.C. kwoam'n de Menapiërs tegoare me ulder gebeurs de Morienn in ipstand teegn de Romein'n. D'n Romeinschn gouverneur van Gallië Gaius Carrinas ounderdrukte de rebellie en 't groundgebied van de Menapiërs wierd officiël en ounderdêel van de provinsje Gallia Belgica. 't Fort ip de Kasselberg wierd oumgevormd en ernoamd tout Castellum Menapiorum, wa ton ôok d'n ôorsproung es van d'uudige noame van 't stee.

Vanof d'êeste êeuwe n.C. ountwikkelde de plekke em vodder en wierd et 't belangrykste center van hêel de streke tusschn d'Opoalkuste en de Schelde. Kassel wos ôok e belangryk verkêersknooppunt en lag ip een kruusienge van zeevn heirboan'n, ounder and're richtienge Atrecht en Bonen. Da kun je nog olsan schôone ziene ip landkoartn mè da d'uudige boan'n apeupri 't zelfde tracée volgn. Mor vanof 't ende van de derde êeuwe ad de streke ommoar mêer te ly'n deur d'invoazjes van Germoansche stamm'n die teffrente plekk'n plunderd'n en ofbrandigd'n. Kassel wierd in dien tyd versterkt en der wierd ne rink van meur'n round gebouwd, mor da koeste nie elp'n en Kassel verloor oar repuutoasje van regionoale ôofdplekke an't nieuwere Civitas Turnacensium ('t uudige Dôornik).

Middelêeuwn

Achter 't inêenvolln van't Romeynsche Ryk, wierd Kassel en ounderdêel van't Merovingische Neustrië. In de neeg'nde êeuwe ôordigde 't by West-Francië en vormdigde 't en eign gouwe (pagus) ounder de Frankische keunienk Karel den Kletsn. In 864 kwam Kassel in and'n van Boudewyn mè d'n Yzer'n Oarme, d'n êestn Groaf van Vloandern. Bist de vroege middelêeuwn lag Kassel nie vrêe verre van de Nôordzêe, die ton vele verder landinnewoarts gienk dan da nu 't gevol es (ounder and're deur de Duunkerke transgressies), wa de plekke kwetsboarder makte vor anvoll'n oovr zêe. De Vikings profiteerdigd'n doavan en in 880 ein ze Kassel illegansn platgesmeetn. Derachter es't bist de tiende êeuwe erbouwd gewist deur Arnulf I van Vloandern, de klêenzeune van Boudewyn I.

Slag tusschn de Vloamiengn en de Fransche by Kassel (miniature uut 1410)

In 1071 wierd iere d'n Êestn slag by Kassel uutgevochten tusschn Arnulf III (oundertusschn ol den neegnd'n groaf van Vloandern) en zyn nounkel Robrecht de Fries mè da ze olletwêe groaf van Vloandern wild'n zyn. Oloewel Arnulf mêer troep'n adde en ie ôok gesteund wierd deur de Fransche keunienk Filips I, wierd Arnulf gedôod en wos't Robrecht die won en achter nog ne kêe vuuf joar gepaloaver mè de Fransche keunienk uutendelyk toch den titel van groaf van Vloandern kreeg. Kassel wierd ierachter ipnief versterkt mèd en burchte en nieuwe stadmeurn die gebouwd wierd'n boovnip de restn van d'oude Romeinsche meurn. In de loate elfde êeuwe wierd Kassel deur 't ipdêeln van de kasselrye Sint-Omoars d'ôofdplekke van oar eign kasselrye Kassel Ambacht en wos zo 't center vo d'administroasje van apeupri fiftig oumligg'nde dorp'n en gehuchtn.

D'n 23stn oest 1328 vochtn de Keirels van Klaas Zannekin bist de Boernipstand ier d'n Twiddn slag by Kassel uut teegn de Fransche. Êerder ad'n de rebelln ol groaf Lodewyk van Nevers buutn gesmeetn. Ze wou'n older machtsboazisse versterkn deur Kassel te bezett'n en't bygelegerde Frans leegr van de keunienk t'attakeern. Oloewel ze in't begun doarin leekn te lukk'n, verlôorn ze van keunienk Filips VI van Vrankryk, nie in't minste ton die versterkiengn kreeg van groaf Willem van Olland en Enegouwn.

In de vuuftiende êeuwe bleef Kassel surtout strategisch e belangryk regionoal stadje binn'n de Bourgondische Nederlandn, ol verschoof 't machtsgebied binn'n de Nederland'n olsmor mêer richtienge mêer ôostelyker geleegn steed'n in Vloandern en Broabant.

Nieuwn Tyd

Kassel in d'n êestn elft van de 17de êeuwe uut de Flandria illustrata van Sanderus

In de vuuftiende êeuwe wos Kassel en ounderdêel van de Habsburgse en derachter van de Spoansche Nederlandn. Mor vanoaf de zeevntiende êeuwe (en zekers vanof de bezettienge van Artesië deur de Fransche) kwam et olsmor dichter by 't schee'n mè Vrankryk te ligg'n. Zekers ton da Louis XIV ôok de Zuudelyke Nederlandn wou veroover'n vo 't Fransche Ryk uut te breyd'n tout an de Reyn, wierd Kassel ôok e mikpunt vo de Fransche leegers. Ol in moarte 1645 koest Gaston van Orleans (de derde zeune van de vroegere keunienk Hendrik IV en de nounkel van Louis XIV) et ol veroovern mor achter êenigte moand'n wierd et weregepakt deur de Spoansche. In 1658 verdreef Henri Turenne in de contexte van de Slag by Duunkerke twêe regimentn Ierse heurliengn in dienste van de Spanjoard'n uut Kassel. De Fransche koestn et in juli 1676 ounder Louis de Crevant were bezettn en versterktn er de burchte.

't Joar derachter geschiedde uutendelyk o de westkantn van de Kasselberg den Derd'n slag by Kassel (ôok wel de "Slag an de Penebeke" enoemd) ip d'n elfd'n april 1677. 't Fransch leeger ounder François-Henri de Montmorency en Filip van Orleans versloeg der de Nederlandse troep'n van Willem III van Oranje. De slag gebeurde in de contexte van de Frans-Hollandsn Ôorloge, achter da Louis XIV et deur d'Ollanders ingenoom'n Sint-Omoars bezette. Willem zound e leegr om Sint-Omoars t'ountzett'n, mor wierd dus ounderboane versloagn by de Peene o de westkantn van Kassel en verlôor 7000 tout 8000 man in d'n stryd en ôok nog ne kêe 4000 soldoat'n wierd krygsgevang'n genoom'n. Sint-Omoars viel uutendelyk e weke loatr in and'n van de Fransche.

Kassel wierd uutendelyk officiël en ounderdêel Vrankryk deur de Vrede van Neymeegn van 1678 die en ende makte an de Frans-Hollandsn Ôorloge en d'oovernoame van hil Frans-Vloandern deur Vrankryk bevestigde.

Vlams karakter

Oloewel da Kassel ol mêer of 300 joar by Vrankryk ôort, es't nog vrêe Vlams van karakter en uutzichte, wa de plekke in trek makt by toeristn uut Vloanderen, mor ôok by Fransche uut de reste van't land. In 2018 es Kassel nog verkoozn gewist tout favoriete plekke van Vrankryk in't televizje-programma Le Village préféré des Français.

Uutzichte en folklore

Reuze Papa doe zynne toer bist carnaval

't Uutzicht van d'uuzetjes in Kassel (op de mart bevôorbeeld) es typisch Vlams. Ôok an and'r diengn ku je ziene da 't stee mè Vloandern verbound'n wos. In 'n tydde stoegn d'r in Kassel mêer of 20 meulns, nu nog êentje: de Casteelmeulen. Ôok kun je an de meurn of de ruutjes teffrente plakkoatjes of vlaggn ziene mè de Vlamsche Lêeuw ip. Je ziet ip nen deurdeweeksn dag in Kassel somstekêe mêer Vloamsche Lêeuwn of in Vloandern zelve d'n elfstn juli, ol es da in Kassel mêer en uutdrukkienge van ulder regionoal karakter en gin polletiek symbool.

Carnaval es der êen van d'ôogepunt'n van't joar en hil de mart ziet ton zwort van't volk. A ze carnaval viern, goan de Reuzn uut. Ulder reuzn noem'n Reuze Papa en Reuze Maman, en ze wierd'n uutgehoald de zundag vôorn Aschkewoensdag en ip Poasmoandag. Ulder iptreed'n es e hil spel woaby de klokk'n luud'n en de lokoale fanfoare 't Reuzelied spêelt. "Als de groote klokke luidt, de reuze komt uit" zing'n ze ton in't Vlams. In Kassel en ze ôok e tradisje van bal populair's in de zommer en klêenschoalige folkfestivallekes en -concertn, woa der ôok dikkels in't Vlamsch wierd gezoungn.

Radio Uylenspiegel

Radio Uylenspiegel es nen vrye radio uut Kassel die uutzendt in't Frans-Vlams en doamee 't Vlams wilt promootn in Vrankryk. Ze zend'n uut ip 91.8FM

Eetn en drienkn

In Kassel zyn der ôok teffrente kaféetjes, erbergn en restorangsjes woa je typisch Vlamsche kost kunt kryg'n lyk potjesvleesch, karbonoades à la flamande, kiekn in sause van maroilles-koas of dikke palluln vo dessert. Je kunt er ôok lokoale bierkes kryg'n lyk e Reuzebier da in Kassel zelve gebrouwn wierd in de Brasserie du Mont Cassel an de Duunkerkseboane.

Beziensweirdigeedn

't Museum van Frans-Vloandern (Musée de Flandre) ligt an de mart in't Landshuys (Hôtel de la Noble Cour enoemd in't Frans). 't Gebouw es gebouwd in de zestiende êeuwe ounder de Spanjoard'n in Frans-Vlamschn renaissance-styl en wos in tydde d'ôofdzetel van de kasselrye Kassel. Sedert 2010 es't e museum oovr de geschiedenisse, kunste en folklore in Frans-Vloandern.
D'Ouze-Lieve-Vrouwe-van-de-Krypte-kerke, e gothische hallekerke ligt an d'Ouze-Lieve-Vrouwe-stroate. Ip't ende van de tiende êeuwe stound ier e prochiekerke die an Maria wos geweyd. Ze wierd in 1290 eripgebouwd en in 1300 ingericht lyk e kapittelkerke mè 12 kanunnikn. An't ende van de zestiende êeuwe wierd ze geplunderd en in brande gestookn deur de Geuzn. De kerke es in totoal acht kêers platgesmeetn en olle kêern were eripgebouwd. Bist de Fransche Revoluusje ein ze ze nog gebruukt vo peirdestalle, prisong, klinieke en kortn tyd ôok tempel vo de Rede.
De vroegere Jezuïetekerke, e barokkerke uut de zeevntiende êeuwe
De Sent-Louiskapelle die in 2007 wierd oumgebouwd tout mediatheke
Monument ter erdenkienge van de dôo uut d'n Êestn Weireldoorloge, geleegn tusschn de mart en de kerke
D'Ariënpôorte o de zuudkantn van de mart
't Park van de burchte van Kassel, die nog wa ôoger ligt of de mart. Ier stoan ounder and're de Kastêelpôorte (Porte du Château), e monument ter erdenkienge van de drie veldsloagn van Kassel en e standbêeld van moarschalk Foch te peird.
De Casteelmeulen, ofte de Moulin de l'Étendard in't Frans, e beschermde windmeuln die ôok binn'n de burchte ip d'n top van de Kasselberg stoat.
Neefest 't gemêentelyk kerkof ligt et Cassel Communal Cemetery Extension, en Iengels soldoatekerkof mè apeupri 100 gesneuvelde uut de Twidde Weireldoorloge.
O d'n ôostkant van de Kasselberg, ip't schee'n mè Stêenvôorde, ligt d'n Tuun van de Wouwnberg (Jardin des Mont du Récollets), en oop'nboar te bezichtign grôotn siertuun.
O de westkantn van de Kasselberg ligt ôok 't Bezoekerscentrum van de Slag an de Peene, ol ligt da nie mêe ip't groundgebied van Kassel, mor in Nôordpene.